Gedagtes vir elke dag
Of lees almal by Gedagtes vir elke dag
Ons is reeds in daardie tyd waarteen Paulus vir Timótheüs waarsku dat daar 'n tyd sal aanbreed dat die volk hul oor sal afkeer van die waarheid en hul sal wens tot fabels. En dit geld nie net vir ons Godsdiens nie; ook het die volk hulle ore vir politieke misleiers uitgeleen en al die fabels vir 'n 'wonderlike Nuwe Suid-Afrika' geglo. Hiervoor sal dieselfde verantwoording gedoen moet word.
GELOFTEDAG IN DIE NUWE SA
IS DAAR NOG PLEK VIR GELOFTEDAG IN DIE NUWE SUID-AFRIKA?
Dr Pieter Swart
Die Afrikaner moet altyd bereid wees om te stry vir sy lewe en behoud.
Dr HF Verwoerd
Soos alle ander dinge wat vir die Afrikaner kosbaar is, het Geloftedag ook in die spervuur gekom. Ook uit eie geledere. Vandag is dit ‘n vraag, gegewe die realiteite van ‘n rasgemengde Suid-Afrika waar die Afrikaner tot ‘n regeerbare minderheid verdoem is en sy ganse geskiedenis as een stuk onreg uitgebeeld word, of daar nog ruimte is om Geloftedag te vier.
Op die oog af lyk dit onsinnig indien die diepere betekenis van dié dag oppervlakkig beskou word. Ja, laat ons maar terugdink aan wat was. Maar die situasie het onomkeerbaar verander, dan nie? Ons sal tog nooit weer as ‘n vrye volk in ‘n eie land kan leef nie. Dis tog realiteit? Of nie?
ONS MOET BETAAL WAT ONS BELOWE
Hannes Ollewwagen
Deut. 23:15-24
“As jy aan die HERE jou God ‘n gelofte doen, moet jy nie versuim om dit te betaal nie; want die HERE jou God sal dit sekerlik van jou eis, en dit sal sonde in jou word.” (:21).
“Wat oor jou lippe gaan, moet jy hou en doen soos jy aan die HERE jou God vrywillig beloof het – wat jy met jou mond gespreek het.” (:23).
Ons staan weer op die vooraand van die herdenking van een van die grootste gebeure in ons volk se geskiedenis – Geloftedag. Daardie dag wat ons onthou as ‘n dag waarop die Almagtige God van hemel en aarde Hom oor ons ontferm het. Hy het met ‘n wonderwerkende krag ons voorsate uit lewensgevaar gered. Dit is daardie dag wat ons voorsate onderneem het om ewigdurend in ons volksbestaan as ‘n blywende dank- en biddag te herdenk.
16 DESEMBER: OPROEP VIR ONS AFSPRAAK MET DIE HERE
GELOFTEDAG DEUR DIE EEUE...
EN 'N NUWE GELOFTE
Jeanette Koekemoer
"Op daardie tyd wanneer Hy ons weer vry maak van die verknegters wat ons volk daagliks vermoor en vermink, sal ons ook 'n nuwe gelofte nodig kry, een waarin al die ou beloftes teenwoordig bly maar waarin ons ook onderneem om ons geliefde vaderland van alle afgodsdienste en onheilige gebruike te reinig sodat ons as volk weer heilig en opreg voor God kan wandel, en nooit, maar nóóit weer, sal omdraai na ons pad van selfvernietiging nie. Indien ons dit nie sou belowe nie, en dit ook nie nakom nie, sou die hele pad van ellende onder 'n moordbende tevergeefs wees."
Die Slag van Bloedrivier was nie sodanig die botsing tussen wit en swart nie as wat dit die verheffingsuur van 'n wordende volk was wat sy hoogste bestaansreg en voortbestaansgeleentheid in die hand van God geplaas het. Dié herdenking wat ons binnekort op 16 Desember vier is steeds die nakom van 'n afspraak met die Here.
Volgens Wet nr 3 van 1910 was 16 Desember as openbare vakansiedag bevestig, en sedert 1952 is dit as Geloftedag bekend, hoewel dit intussen ook die lelike naam Dingaansdag, en ook Dankdag, Wendag, Retiefdag, Voortrekkerdag en nog ander name genoem is.
1890: SKRYWER EN WETENSKAPLIKE 'HENDRIK BRAND'
KULTUURDAGBOEK 12 DESEMBER
Lees volledig by Kultuurdagboek
Die skrywer van talle boeke waaronder 'n reeks speurverhale, het onder die skuilnaam Hendrik Brand geskryf. Sy regte naam was Sydney Harold Skaife, wat op hierdie dag in Londen gebore is waar hy ook later skoolgegaan het.
Nadat hy sy studies voltooi het kom hy in 1913 na Suid-Afrika en begin sy loopbaan as onderwyser aan die Hoër Jongenskool Rondebosch, waarna hy in diens tree van die Departement van Landbou as insektekundige.
BIDDAE, VEROOTMOEDIGING EN GELOFTEDAG (1)
Dr PE van der Dussen
Lees reeks by Biddae, Verootmoediging, Geloftedag
" ...kleitrappery van die derde opeenvolgende polisiekommissaris en die bekendmaking van die groot aantal polisiemanne, sommige selfs met hoë range. Wat 'n misdaadgeskiedenis het. Die toppunt tot dusver was die Godslastering van Mantashe toe hy die ANC-SAKP-COSATU met die Drie-enige God gelykgestel het."
Biddae en dae van verootmoediging is maar dikwels ter sprake wanneer daar algemene nood opduik. Soos Totius gesê het: As rampe ons tref, gaan ons nie na die wysgere om ons te help nie. Ja, dan besef ons skielik dat die menslike denke en plannetjies en strategieë maar nie juis iets kan uitrig nie.
Die Woord leer ons dan ook dat daar net een weg is en dit is om ons voor God te verootmoedig en Hom om genade te smeek. En daardie genade kom welseker en sal welseker kom tot op die laaste dag.
1953: AFRIKAANSE TAAL- EN KULTUURBOND GESTIG
KULTUURDAGBOEK 11 DESEMBER
Lees volledig by Kultuurdagboek
'n Groepie Afirkaanssprekende posamptenare het op hierdie dag in Pretoria byeengekom om 'n organisasise te stig wat hom sou beywer vir die uitbou van die Afrikanerkultuur onder posamptenare. Weldrae is die gedagte verder uitgedra en is die een na die ander tak gestig sodat feitlik alle poskantore mettertyd by 'n plaaslike tak betrek was.
Die bond het berus op 'n Afrikaans-Christelike grondslag en hom beywer veral vir die gebruik van suiwer Afrikaans binne sowel as buite die poswese, die bevordering van die Afrikaanse kuns en kultuur, en om 'n goeie gees van samehorigheid onder sy lede aan te wakker.
1899: SLAG BY MAGERSFONTEIN
KULTUURDAGBOEK 11 DESEMBER
Lees volledig by Kultuurdagboek
Die Tweede Vryheidsoorlog se rumoer naby Stormberg-stasie ten noorde van Molteno, het skaars bedaar toe een van die grootste veldslae in ons geskiedenis by Magersfontein plaasgevind het.
Deur sommige historici word dit as een van die merkwaardigste slae in die wêreldgeskiedenis beskou. Die knou wat die Boere die Britte, hoofsaaklik Skotte, hier toegedien het, het die Britse Ryk en die hele Skotland in rou gedompel. Die eienaardigste aspek van die slag is dat die opperbrein agter die hele operasie, genl Koos de la Rey, nie teenwoordig was nie. Hy was op Jacobsdal by sy seun wat dodelik gewond was. Die beveldvoerder was dus genl Piet Cronjé. Hy het hom goed van sy taak gekwyt omdat hy aan De la Rey gehoor gegee het.
DOEN SLEGS U WIL HEER
Dr JJ Snyman
En word nie aan hierdie wêreld gelykvormig nie, maar word verander deur die vernuwing van julle gemoed, sodat julle kan beproef wat die goeie en welgevallige en volmaakte wil van God is.
Romeine 12:2
Wat is God se wil met my? Ja, met my spesifiek? Dit is ‘n vraag wat by baie van ons spook. Dalk net by tye, dalk jou lewe lank.
Die antwoord op hierdie vraag word in die algemeen gegee in die Bybel, nie in die besonder nie. Die dissipel kry ‘n duidelike opdrag en Paulus kry ‘n duidelike opdrag wanneer Jesus vir Paulus op die pad na Damaskus sê hy moet ophou om teen die prikkels te skop. (Joh 5:39) en dit is hulle tragedie. Hulle ken die Skrif, maar verwerp Jesus.
STRAAT- EN PLEKNAME VAN OU-PRETORIA (1)
Lees reeks by Straat- en Plekname van Ou-Pretoria
JAN PLOEGER
Nadat die leser deur 'n kort inleiding vlugtig met 'n deel van ons hedendaagse stad se voor- en vroeë geskiedenis kennis maak, kom die straat- en plekname in die omgewing van Kerkstraat alfabeties aan die beurt. Dit geld ook die name van strate in die oudste voorstede, te wete Sunnyside (1887), Arcadia (1890) en Muckleneuk (ook in die jare 1890), en die naaste omgewing van hierdie dele van ons stad. Nietemin word die leser daarop gewys dat die boek nie op volledigheid aanspraak maak nie.
In die stadsgedeeltes lê die oorsprong van die uitbreidingsdrang wat Pretoria, die huidige administratiewe hoofstad van die Republiek van Suid-Afrika, tot vandag toe kenmerk.
1899: SLAG BY STORMBERG
KULTUURDAGBOEK 10 DESEMBER
Lees volledig by Kultuurdagboek
Hierdie slag was een van die belangrikstes in die verloop van die Tweede Vryheidsoorlog, nie om wat werklik gebeur het nie maar omdat dit deel was van wat die Britte hul Swart Week genoem het.
Uit militêre oogpunt was dit 'n skermutseling, amper 'n geveg, maar 'n volwaardige slag was dit nie. Wat wel van belang is, is dat 'n handjievol Boere byna 'n derde van 'n Britse leër gevange geneem het, en dat hul aanvoerder, genl sir WF Gatacre, wat voor hierdie slag bestempel is as "one of the ablest of British officers" se reputasie só 'n knou toegedien is dat hy met sy tweede flater uit die Britse leër ontslaan is.
ADVENT
Kinderoordenking
Ds Andrè vd Berg
“Eer aan God in die hoogste hemele en vrede op aarde in die mense ʼn welbehae!”(Luk.2:14)
My naam is Nicolaas. Ek is 280 jaar na die geboorte van ons Here Jesus in ʼn klein dorpie in Klein-Asië (vandag se Turkye) gebore. My ouers was redelik ryk sodat ek aan niks stoflik gebrek gehad het nie. Hulle was egter ook baie gelowige mense en het my van jongs af van Jesus geleer. Daarom het ek as ʼn jong seuntjie my hart vir Hom gegee.Dit was vir my ʼn baie groot vreugde om Hom saam met my ouers lief te hê en te eer
Toe breek daar ʼn dodelike pessiekte in ons dorpie uit waaraan baie mense dood is; ook beide my ouers. Ek het dit oorleef.In daardie dae was daar nog nie boeke soos julle dit vandag ken nie. Al wat ek van die Bybel geweet het, was dit wat my ouers my van kindsbeen af vertel het.
1838: GELOFTE AFGELÊ
KULTUURDAGBOEK 9 DESEMBER
Lees volledig by Kultuurdagboek
Daar is al duisende woorde oor die vraag geskryf of Die Gelofte in verband met die Slag van Bloedrivier op 7 of op 9 Desember die eerste keer afgelê is, en of dit by Danskraal of Blyrivier, dit is Wasbank, die eerste keer uitgespreek is,
Dit wil voorkom of die gedagte van 'n gelofte by Andries Pretorius as krygerleier op die trek na Dingaan se stat ontstaan het. Toe hy met Sarel Cilliers hieroor gepraat het, het Cilliers dadelik geantwoord dat hy ook al oor so iets gedink het, en vandaar sy preek op Sondag 2 Desember 1838 na aanleiding van Josua10 vers 7 tot 10. Die Sondag daarop het Cilliers na aanleidingvan Rigters 6 vers 1 tot 24 gepreek.
Intussen is van die offisiere oor die gedagte van 'n gelofte gepols en hulle het die idee heelhartig gesteun. Daarna is die manskappe op 5 Desember geraadpleeg, wat eweneens almal ten gunste daarvan was.
VRYHEID VAN SPRAAK EN HAATSPRAAK
Dr Danie Theron
Vryheid van spraak word as een van die basiese menseregte beskou volgens die menseregteleerstuk. Maar is daar regtig so-iets soos vryheid van spraak? Wel, nie as mens kyk na wat as haatspraak beskou word en watter veldtog gevoer word om dit te verbied nie.
Wat ter aanvang gekonstateer moet word is dat die links-liberales, die voorstanders van vryheid van spraak, eintlik totaal en al onverdraagsaam is. So gesien is vryheid van spraak nie ‘n waarde of begrip wat tot sy reg kom in hulle denkwêreld en woordeskat nie.
Die land wat tans nog die grootste beskerming aan vryheid van spraak gee is die VSA. Daardie beskerming is ingebou in wat bekendstaan as die Eerste Amendament. Slegs spraak wat geweld aanmoedig word daar verbied.
JOHANNA BRANDT VERSUS SIENER (9)
Lees reeks by Johanna Brandt versus Siener
Suid-Afrika
(Land van die toekoms)
"Maar julle is 'n uitverkore geslag, ’n koninklike priesterdom, ’n heilige volk, ’n volk as eiendom verkry, om te verkondig die deugde van Hom wat julle uit die duisternis gewerp het tot sy wonderbare lig, julle wat vroeër geen volk was nie, maar nou die volk van God is; aan wie toe geen barmhartigheid bewys is nie, maar nou bewys is”. (1 Petrus 2:9-10)
In aansluiting by hierdie teksgedeelte het die Boodskapper aan my gesê: “So spreek die Here God tot die volk van Suid-Afrika: Julle wat eertyds geen volk was nie, het nou my volk geword; julle wat vroeër nie ontferming geken het nie, oor julle sal Ek my nou ontferm”. Die vyand het ons nie as volk getrek nie.
JOHANNA BRANDT VERSUS SIENER (8)
Lees reeks by Johanna Brandt versus Siener
Amerika se nag van smarte
Iemand skryf vir ons uit Amerika dat ‘die nag van smart nou in Amerika ook neergedaal het’ (the night of sorrow has now settled on America too).
Amerika sal in ’n staat van revolusie verval. Terselfdertyd sal Groot stakings aan die orde van die dag wees, ’n bittere gees van verdeeldheid en verontwaardiging sal in die sogenaamde ‘ Verenig- de State’ van Amerika losbars.
Die regverdige minderheid kry tog daar ook die oorhand, want terwyl ons skryf, bereik talle berigte ons dat Amerika geweier het om die Vredestraktaat te onderteken, en ook dat Amerika sy oorlogsverklaring teen Duitsland herroep het.
1912: DE WILDT- TOESPRAAK – GENL JBM HERTZOG
KULTUURDAGBOEK 7 DESEMBER
Lees volledig by Kultuurdagboek
Op hierdie dag het genl JBM Hertzog sy bekende toespraak by die stasie De Wildt in Transvaal gehou op 'n politieke vergadering wat sowat 100 mense bygewoon het. Die toespraak het gedagterigtinge tussen Suid-Afrikaanse nasionalisme en Britse imperialisme, wat reeds in genl Louis Botha se Suid-Afrikaanse Party en Kabinet sigbaar was, tot 'n punt gebring.
Genl Hertzog het sy toespraak in Nederlands gelewer, en die hoofpunte daarvan was:
- Wanneer 'n mens oor landsake praat moet die vraag te alle tye gestel word of Suid-Afrika daarby baat vind.
- Suid-Afrika moet deur die Afrikaner geregeer word. Die tyd het aangebreek om Suid-Afrika nie langer deur nie-Afrikaners te laat regeer nie, mense wat geen ware liefde die land het nie.
1885: STIGTING NH OF GEREFORMEERDE KERK
KULTUURDAGBOEK 7 DESEMBER
Lees volledig by Kultuurdagboek
"Die ontstaan van die Afrikaanse Protestantse Kerk (APK) was die natuurlike uitvloeisel van die verraad binne die Nederduits Gereformeerde Kerk weens die druk van die internasionale geldmag met sy lang arms. Deur die blanke Afrikaner se kerke te infiltreer deur organisasies soos oa die Vrymesselary, is die Christengelowige verwar en gebreinspoel om sonder weerstand onder die juk van 'n swart kommunistiese regime te staan wat net een doel voor oë het: om die witman uit Suid-Afrika te dryf om die lankgekoesterde ideaal van 'n Swart Republiek te verwesenlik. Die stigting van die APK deur diegene wat nie bereid was om hul goedkeuring aan die verraad te gee nie, was op daardie tydstip 'n uitkoms en 'n herberg vir die blanke Christen in Suid-Afrika. "
Sedert die vyftigerjare van die vorige eeu het die kerklike toneel in Transvaal gestaan in die teken van kerklike diversiteit. As gevolg van baie faktore het drie Afrikaanse kerke naas mekaar te staan gekom te wete die Nederduits Gereformeerde Kerk, die Nederduits Hervormde Kerk, en die Gereformeerde Kerk. Hierdie toedrag van sake het baie min bevredig en so was daar verskeie pogings van kerklike kant om die onderlinge verdeeldheid te beëindig, maar sonder sukses.
WAT DIE AFRIKANER VAN DIE JEUG VERWAG?
Dr JJ Snyman
Daar is al baie artikels geskryf oor wat die jeug van hulle ouers verwag. In hierdie artikel wil ek die prentjie omdraai sodat gekyk kan word na die jeug (of dan die jonger geslag) se rol en spesifiek met betrekking tot die voortbestaan van die Afrikaner.
Ter aanvang moet dit gestel word dat hoofsaaklik vanweë ‘n liberale aanslag, daar ‘n groot mate van vervreemding tussen die Afrikaner-ouer, en jonger geslag ontstaan het.
Dit is amper of die jonger geslag vandag verwytend staan teenoor die ouer geslag. Dit het ‘n historiese breuk veroorsaak wat uiters nadelig is vir die Afrikaner se voortbestaan. As ‘n geslag verwytend teen die vorige geslag staan ontstaan daar skeptisisme en verwydering. Wat dit vererger is wanneer die ouer geslag boonop (onder druk) erken dat hulle verkeerd was.
1823: PRES JH BRAND
KULTUURDAGBOEK 6 DESEMBER
Lees volledig by Kultuurdagboek
Johannes Hendricus Brand is op hierdie dag in Kaapstad gebore. Hy was advokaat, politikus en Staatspresident van die Oranje-Vrystaat, waartoe hy op 2 Februarie 1864 ingehuldig en vier keer herkies is.
Hy is die vader van die slagspreuk:
'Alles sal regkom as elkeen sy plig doen'.
1906: TVL ONTVANG SELFBESTUUR
KULTUURDAGBOEK 6 DESEMBER
Lees volledig by Kultuurdagboek
Die Tweede Vryheidsoorlog het die Afrikaners in die twee voormalige Boererepublieke polities oorweldig gelaat. Die aanvanklike politieke afsydigheid van die Transvaalse Afrikaners is na 1903 deur 'n politieke herlewing vervang. Die regstreekse oorsaak was lord Alfred Milner se invoer van Chinese arbeiders na die Transvaal-kolonie.
Genl Louis Botha het 'n groot protesvergadering in Julie 1903 op Heidelberg toegespreek. Daar is besluit dat die regering die verdere invoer van Chinese moet staak, dat die Hollandse taal gelyke regte met Engels moet kry, en dat selfbestuur aan die Transvaal-kolonie toegeken moet word.
Milner en sy ondersteuners wou Transvaal tot elke prys Brits-georiënteerd hou maar het deur hulle maatreëls die Afrikaners eerder vervreem.
In Maart 1904 is 'n Volkskongres in Pretoria gehou waar 'n nuwe politieke party, bekend as Het Volk met Botha as leier, tot stand gekom het.