KULTUURDAGBOEK 17 MEI

Lees volledig by Kultuurdagboek

Elizabeth (Schoombee) Verwoerd is op 17 Mei op Middelburg in die Kaap gebore. Aan die Universiteit van Stellenbosch waar sy die graad MA in Afrikaans verwerf het, het sy dr HF Verwoerd leer ken. Hulle is in 1927 getroud. Ondanks haar huislike pligte as moeder van 'n groot gesin, het sy tyd gevind om haar man in sy politieke loopbaan by te staan, veral in verkiesingstye. Sy was ook lid van die Vroueraad van die Nasionale Party in Johannesburg.

Nadat dr Verwoerd verkies is tot Eerste Minister in 1958 het sy hom op sy reise deur die land vergesel en kon sy saam met hom die heuglike Republiekwording op 31 Mei 1961 beleef – die hoogtepunt van 'n veelbewoë lewe.

Ná die moord op dr Verwoerd op 6 September 1966, wat vir haar 'n ontsettende skok was, het sy dapperheid aan die dag gelê wat by alle lae van die Suid-Afrikaanse bevolking bewondering afgedwing het.

Lees volledig by Kultuurdagboek

1. 1901: Elizabeth Verwoerd (Betsie, gebore Schoombee), eggenote van die Eerste Minister dr HF Verwoerd (1958-1966), is op hierdie dag op Middelburg in die Oos-Kaapse Karoo gebore.

2. 1938: Koopkrag (Edms) Bpk, die bekende Koopvereniging, is in Pretoria gestig, wat in die uitbouing van sy sakebetrekkinge Pretoria-Bank in 1955 gestig het om sodoende 'n waardevolle bydrae te lewer tot die uitbouing van Afrikanersakebelange.

3. 1900: Mafeking word ontset. Lees hieroor in hoofartikel.

KULTUURDAGBOEK 16 MEI

Lees volledig by Kultuurdagboek

Die Oos-Kaapse versetfiguur, Adriaan van Jaarsveld, is op die plaas De Kromme Rivier in die huidige distrik Piketberg gebore. Hy onderskei hom sedert 1771 as 'n dapper krygsoffisier in die lang stryd teen die Boesmans en die Kôsas en tree na vore as 'n leiersfiguur in die grensdistrikte.

Van Jaarsveld vestig hom in 1758 in die nuwe distrik Graaff-Reinet, en in Februarie 1795 dwing hy en ander leidende burgers vir Maynier, wat as landdros ongewild was omdat hy 'n beleid van swakheid teenoor die Kôsas volg, om te bedank.

1. 'n Inskrywing in Jan van Riebeeck se dagboek by hierdie dag in 1655 lui: "Het vandag sewe skape en 'n kalf van vreemde swart mense geruil."

2. 1842: Melt Jacobus Brink is in Kaapstad gebore en sterf daar op 3 September 1925. Hierdie gewilde Afrikaanse Vader Cats wat 'n kultuurfaktor van groot betekenis in sy eie tyd was en 'n skakel vorm tussen die Hooghollands waaruit hy spruit en die Afrikaans waartoe hy geleidelik oorgaan, se letterkundige werksaamhede bestaan uit 'n groot aantal toneelstukke en digbundels.

3. 1745: Adriaan van Jaarsveld, 'n Oos-Kaapse versetfiguur, word gebore. Lees hieroor in hoofartikel.

Hannes Ollewagen

Matt. 5:13-48

“JULLE is die sout van die aarde, maar as die sout laf geword het, waarmee sal dit gesout word? Dit deug nêrens meer voor as om buite gegooi en deur die mense vertrap te word nie. Julle is die lig van die wêreld. ’n Stad wat bo-op ’n berg lê, kan nie weggesteek word nie; en ’n mens steek ook nie ’n lamp op en sit dit onder die maatemmer nie, maar op die staander, en dit skyn vir almal wat in die huis is. Laat julle lig só skyn voor die mense, dat hulle julle goeie werke kan sien en julle Vader wat in die hemele is, verheerlik.” (:13-16).

Daar is seker nie ’n beskaafde mens wat nie weet wat sout is nie. ’n Mens maak van kindsbeen af kennis met hierdie kosbare bestanddeel. ’n Kommoditeit wat dalk vryelik beskikbaar is, maar waarsonder ons nie sal kan klaarkom nie – die waarde daarvan heeltemal onderskat. Hierdie kosbare bestanddeel wat ons gebruik om te preserveer en geur aan die geregte te gee wat ons voorsit. Hierdie kosbare bestanddeel wat onse Here Jesus Christus gebruik om ’n vergelyking te tref met sy kinders. Hierin stel Hy tog duidelik wat sy verwagting teenoor ons as sy kinders is.

Geskryf deur Philip Venter (u kan die boek bekom deur hom te skakel by 083 444 7672)

Volgens alle aanduidings, is daar ongeveer 400 generaals in die weermag. Van hulle is 97 aan die skerpkant, en die res in ‘n nie-gevegsrol. In die lugmag met sy 11 eskaders is 27 generaals en in die vloot 17 admiraals vir 24 skepe. Die verhouding militêre generaals teenoor ander range in Suid-Afrika is 1:185. In Amerika is dit 1:1600 en in Brittanje 1:1300.

In die polisie is dit nog meer skeefgestrek – as ons die brigadiers as sogenaamde generalestaf daarby tel is dit 1:230.

Dit is waarom ons in Suid-Afrika met ‘n wanfunksionele weermag en polisie sit – omdat baie MK-Kaders in hoë poste aangestel moes word.

*

Robyn onthou dat sy iewers ‘n resep gehad het vir tuisgebroude napalm, of iets soortgelyks. Dit was eenvoudig, maar sy het destyds nie opgelet toe haar man daarvan gepraat het nie. Pleks dat sy geluister het na al sy raad en voorspellings! Met wie sou hy ook daaroor gepraat het? Het hy dit miskien iewers neergeskryf?

1. Op 15 Mei 1909 het 45 boere op Klerksdorp die "De Centraal Westelike Co-operatiewe Landbouw Vereniging" gestig met die doel om lede se graan te hanteer, en dit het van krag tot krag gegroei tot Sentraal-Westelike Koöperatiewe Maatskappy Beperk nie alleen die grootste landbou-koöperasie in die Republiek was nie maar ook die tweede grootste ter wêreld.

Geskryf deur Philip Venter (u kan die boek bekom deur hom te skakel by 083 444 7672)

Niemand begroot dat hulle appelkar omgegooi gaan word nie. Tensy ‘n man baie oud is en op genadetyd leef, gediagnoseer is met ‘n terminale siekte, bloot moeg is vir die lewe, of iets dergliks, dink baie min mense aan die dood. Mense begroot vir ongelukskade, medies fondse of versekering, en selfs spaargeld vir die maer jare, maar dis selde dat mense hulleself sien as die slagoffer van moord, aanranding, huisbraak of gewapende roof. Dis goed wat met ander mense gebeur. Jy hoor daarvan, maar dit sal nie met jou gebeur nie.

Sedert 1836 is gereeld na minerale, veral goud en diamante, in Transvaal gesoek. Karl Mauch se goudontdekkings van 1865 tot 1873 het hierdie koors aangeblaas. Die ondersoeke op die Tati-goudveld het verdere stimilus meegebring. Mense soos PJ Marais en Edward Button het die gemoedere gaande gehou. In 1871 het die Transvaalse Volksraad sy eerste mynwet aangaande die ontginning van edele minerale en metale goedgekeur. Dit het meer belangstellendes gelok. Thomas McLachlan, James Sutherland en Button het in Januarie 1871 'n beloning van die owerheid geëis vir die feit dat hulle in Lydenburg se omgewing by die Selatirivier in die Murchison-bergreeks goud ontdek het.

MEDIAVERKLARING

Die heropgerigte Afrikaner Volksfront het pas bekendgemaak dat ‘n kongres gereël word vir “Boere Afrikaner organisasies wat in Selfbeskikking glo”.

AFRIKANER VOLKSFRONT WAS INSTRUMENTEEL IN DIE OORDRAG VAN MAG

Hierdie organisasie, die Afrikaner Volksfront (AVF) was in die jare 1993 en 1994 verantwoordelik vir die groteske misleiding van ons volk. Daardie misleiding het uitgeloop op die oordrag van mag aan ‘n Swart kommunistiese ANC-bende. Groot getalle regse kiesers is destyds versamel onder die AVF-vaandel met die belofte dat magsoordrag na ‘n Swart meerderheidsregering – wat sou plaasvind deur die verraad van die Nasionale Party-regering – ten alle koste verhoed sou word, selfs indien wapengeweld daarvoor nodig sou wees. Intussen het die AFV-topleiding agter die rug van hul ondersteuners en sonder hulle toestemming, geheime samesprekings gevoer met die NP-regering en die ANC! Daardie geheime gekonkel het verseker dat die weggee van ons politieke mag geskied het sonder dat daar enige verset deur die Blankes gevoer is.

Lees volledig by Kultuurdagboek

1781: Piet Retief is op hierdie dag gedoop. Sy trotse ouers, Jacobus en sy vrou Deborah het op 13 Mei die vyfde van hul kinders met die naam Pieter gedoop. Piet Retief was die vyfde van tien kinders gebore uit die huwelik van Jacobus en Deborah. Hy word later Voortrekkerleier en slagoffer van Dingaan se krygers op 6 Februarie 1838.  Lees volledig oor moord by KULTUURDAGBOEK 6 FEBRUARIE

Geskryf deur Philip Venter (u kan die boek bekom deur hom te skakel by 083 444 7672)

Freud het beweer dat ‘n vrou grootliks gedryf word deur vrees. Sy kom weerloos die wêreld in, word heeltyd gewaarsku teen mans wat haar liggaam wil misbruik, word ‘n bang kind, ‘n vreesagtige tiener en ‘n versigtige volwassene. Hy het ook gesê ‘n vrou sal onwillekeurig ‘n man soek wat haar kan beskerm. Miskien was hy reg.

Robyn de Jongh moes na haar man, Reiner, se dood leer om òf met vrees saam te lewe, òf om dit af te gooi. Sy het op laasgenoemde besluit. Reiner het haar altyd beskerm. Hy was heelwat ouer as sy en toe sy hom ontmoet het, in haar matriekjaar, was haar ouers glad nie geneë met die feit dat hy soveel ouer as sy was nie, reeds ‘n onderwyser – al was dit nie aan dieselfde skool as waar sy is nie, en reeds met sy eie huis, gevestig en met ‘n vaste roetine.

KULTUURDAGBOEK 12 MEI

Lees volledig by Kultuurdagboek

Die registrasie van De Nationale Pers Beperkt, as maatskappy het gevolg op 'n vergadering wat op 18 Desember 1914 gehou is in Heemstede, die huis van Henderik Bergh in Van Riebeechstraat, Stellenbosch. Sestien vooraanstaande Afrikaners was aanwesig. WA Hofmeyr is tot voorsitter gekies. Van die aanwesiges het alleen adv JHH de Waal enige ondervinding van koerantwerk gehad; nogtans word besluit "dat het wenselik is een Hollands nieuwsblad uit te geven". Volgens berekening van WA Hofmeyr sou 'n kaptaal van 80 000 pond nodig wees om 'n maatskappy te stig om die doel te verwesenlik.

Toe die volgende vergadering na twaalf dae gehou word is die kapitaalprobleem grootliks opgelos nadat mnr Jannie Marais ingewillig het om 5 000 pond se aandele te neem en sy broer Christiaan 1 000 pond s'n. Op hierdie vergadering is besluit dat die koerant De Burger sou heet.

In April 1915 het die maatskappy wat die koerant sou druk, kop uitgetrek.

Lees volledig by Kultuurdagboek

1652: Die eerste Nagmaalsviering in die Kaapstadse gemeente vind plaas. Jan van Riebeeck se dagregister vertel hieroor:  "...is alhier in't noch onvolmaeckte fortjen staende, door Dominé Backerius, predikant per den Walvis hier gecomen, d'eerste predicatie gedaen, ende het avondmael des Heren gecelebreert." Hierdie geleentheid wys reeds daarop dat die Nagmaal vir die wordende volk altyd van groot belang sou wees. Die Afrikaner het altyd alles in sy vermoë gedoen om geen Nagmaalsviering mis te loop nie. Dit was, benewens 'n kerklike viering, ook 'n belangrike sosiale geleentheid, veral later in die afgesonderde binneland. Jan van Riebeeck versuim ook nie om die eerste geleentheid waar 'n predikant die jong gemeente besoek, te benut vir die bediening van die Nagmaal nie. Reeds hiervandaan spruit die strenge godsdienssin van die Afrikaner wat later in die binneland vir hom as rigsnoer sou dien.

1915: Die nasionale pers word as maatskappy geregistreer. Lees hieroor in hoofartikel.

Ds A.E. van den Berg

“Wandel in wysheid teenoor die wat buite is en koop die tyd uit” (Kol.4:5).

Paulus het hierdie brief aan die gelowiges in Kolosse geskryf, 'n Griekse stad op Turkse bodem, ongeveer 160km noordwes van Efese.   Paulus het nie die gemeente gestig nie. God het Epafras, ʼn plaaslike gelowige, daarvoor gebruik. Paulus het in die drie jaar wat hy in Efese was, die gemeente gereeld besoek.

Waarom was dit dan vir Paulus nodig om aan hulle te skryf? Omdat dwaalleer en kettery die gemeente bedreig het.   Die verskil tussen dwaalleer en kettery is dat dwaalleer maak dat mense die kerk verlaat terwyl ketters dit nie verlaat nie maar dinge verkondig wat van die kerk se leer afwyk en dus mense verwar.  

KULTUURDAGBOEK 11 MEI

Lees volledig by Kultuurdagboek

Die konsep-Suid-Afrika-Wet is op hierdie datum in 1909 deur die onderskeie afgevaardigdes geteken, maar die debat oor die inhoud van die wet het voor en na hierdie dag ernstige afmetings aangeneem. Die Transvaalse en die Vrystaatse parlement het dit onderskeidelik eenparig bekragtig. In Kaapland is dit met twee teenstemme goedgekeur. Natal het eers 'n referendum daaroor gehou. Van die 58% kiesers wat wel gestem het, het 66% daarvoor en 33% daarteen gestem.

Kleurlinge en swartes het byeenkomste teen die wet gereël en onder WP Schreiner tevergeefs in Londen beswaar gemaak. Koning Edward VII het dit op 20 September 1909 onderteken. Die kleurbeklemtoning van die wet was die rede vir die onaanneemlikheid in bepaalde kringe. Maar ekonomiese, blanke, spoorweg- en eenheidsake het swaarder geweeg, sodat unifikasie, hoewel met federale eienskappe, van die vierledige Suid-Afrika deurgevoer is. Baie Afrikanerleiers wou deur hierdie staatkundige eenheid veral die Afrikanervolk landwyd saamsnoer ten einde sy slaankrag te verhoog.