KULTUURDAGBOEK 14 JUNIE

Lees volledig by Kultuurdagboek

Op 14 Junie is Wet Nr 13 van 1912 "Om voorziening te maken voor de Verdediging van de Unie en voor zaken daarmede in verband staande", afgekondig. Daar is onmiddellik 'n begin gemaak met die opbou van 'n sentrale verdedigingsorganisasie, met die hoofkwartier in Pretoria. Vir die eerste keer is 'n gesamentlike weermag, naamlik die Unie-Verdedigingsmag, daargestel.

Sy hooftaak was landverdediging. Destyds het dit hoofsaaklik om binnelandse onrus en beskerming van die Kaapse seeroete gegaan.

Op 1 Julie 1912 het die Departement van Verdediging kragtens Wet Nr 13 van 1912 'n afsonderlike staatsdepartement geword. Tussen die tydperk 1912 tot 1960 veg Suid-Afrika in twee Wêreldoorloë en die Koreaanse oorlog aan die kant van Groot-Brittanje en die Verenigde Volke.

Lees volledig by Kultuurdagboek

1. 1912: Lees in hoofartikel oor die stigting van die Unie-Verdedigingsmag.

2. 1943: Die stigting van die Vrou- en Moederbeweging van die ATKV het meegebring dat vroue die eerste keer kon inskakel as lede van die SA Spoorweë. Lees in hoofartikel meer hieroor.

3. 1977: Lees in hoofartikel oor die Afrikaanse Taalmonument aan die suiderhang van Paarlberg wat aan die staat oorhandig is.

KULTUURDAGBOEK 13 JUNIE

Lees volledig by Kultuurdagboek

Jan Roeland Georg Luttig is op Prins Albert gebore en het in die distrik geboer totdat hy op 89 jarige leeftyd oorlede is. Prins Albert het toe onder die landdrosdistrik van Beaufort-Wes geresorteer. Hy het Beaufort-Wes en distrik van 1882 tot 1883, 1889 tot 1893 en 1897 tot 1898 in die Kaapse Parlementverteenwoordig.

KULTUURDAGBOEK 13 JUNIE

Lees volledig by Kultuurdagboek

Die bestaande afskrif van 'n fragment van Adam Tas se Dagboek dagteken van 13 Junie 1705 af, maar die oorspronklike Dagboek, wat al verlore gegaan het of vernietig is, het verder terugdateer.

Met die inhegtenisneming van Adam Tas in die nag van 27/28 Februarie 1705 is sy skryfkabinet tesame met die Dagboek en ander korrespondensie na Kaapstad geneem. Goewerneur Willem van der Stel het afskrifte laat maak van die deel wat die tydperk 13 Junie 1705 tot 27 Februarie 1706 dek omdat hy gemeen het dat die deel veral inkriminerend teenoor Tas sou wees.

Lees volledig by Kultuurdagboek

1. 1803: 'n Maandelikse posdiens word in die Kaapkolonie tussen Kaapstad en Algoabaai (nou Port Elizabeth), Oos-Kaap, ingestel.

2. 1883: Die Kaapse parlement word die eerste keer in Nederlands toegespreek deur JRG Luttig. Lees hieroor in hoofartikel

3. 1705: Meer in hoofartikel oor Adam Tas se dagboek.

KULTUURDAGBOEK  12 JUNIE

Lees volledig by Kultuurdagboek

In Junie 1924 het genl Hertzog met sy 63 Nasionale Partysetels en Creswell met sy 18 Arbeidersetels as die Paktregering die bewind by premier Smuts oorgeneem. Hertzog en die Afrikanervolk het gejuig want dit was nie slegs 'n politieke sukses nie maar tegelyk 'n Afrikanertriomf, hoewel saam met Creswell.

Aan die status van die land, aan Afrikaans as amptelike taal, aan kleursake en buitelandse aangeleenthede is volledig aandag gegee. Bo alles het Hertzog die Afrikanerkieser bly waardeer en respekteer.

KULTUURDAGBOEK 12 JUNIE

Lees volledig by Kultuurdagboek

Gelei deur die geloof in 'Leierskap deur navorsing' en ' Nywerheidsvennootskap' het die Rembrandt-groep Beperk van 'n klein onderneming, wat sy beslag in Junie 1948 gekry het, gegroei tot 'n wêreldwye nywerheidsreus – die wêreld se eerste nywerheidsbond van nasies.

Onder die kragtige en doelgerigte leiding van dr AE Rupert, wat van die begin af aan die roer was, het Rembrandt in 1948 die vierde grootste sigaretvervaardiger in die Vrye Wêreld geword met 70 fabrieke in 30 lande. Die batesyfer van R1 000 miljoen het ook wydvertakte belange in die Suid-Afrikaanse nywerheid verteenwoordig. Tesame met sy baanbrekers- en bouwerk as Afrikaanse nywerheidsonderneming het Rebrandt 'n sinvolle rol gespeel in onder meer die bewaring van Suid-Afrika se kultuurhistoriese erfenis en die bevordering van die Suid-Afrikaanse kuns.

Lees volledig by Kultuurdagboek

1. 1901: Die Slag by Wolmansrust: 120 Boere onder bevel van genl CH Muller neem tydens die Tweede Vryheidsoorlog 'n Australiërkamp in Oos-Transvaal in met geen verlies aan Boerekant en buit oa twee pop-poms.

2. 1932: Mimi Coertse (Maria Sophia), wêreldbekende Afrikaanse sopraan, is op hierdie dag in Durban gebore. Sy is sedert 1973 terug in Suid-Afrika ná 'n suksesvolle loopbaan oorsee.

3. 1929: Lees in hoofartikel meer oor die Algemene Verkiesing op hierdie dag.

4. 1948: Die eerste Rembrandt-sigarette word bemark – lees in hoofartikel hieroor.

KULTUURDAGBOEK 11 JUNIE

Lees volledig by Kultuurdagboek

Nicolaas Petrus van Wyk Louw, herkomstig uit die Karoo (Sutherland), is op hierdie dag gebore en was een van die grootste Afrikaanse skrywers en digters van ons volk. Hy het soos geen ander skrywer voor hom nie, die bakens van Afrikaanse menswees versit.

Die Afrikaanse taal het gedurende die periode dat hy geskryf het, en in 'n belangrike mate danksy hom, gegroei  van 'n skugtere literatuurtaal tot 'n medium waarin alle fasette van menswees uitsêbaar geword het.

Die Afrikaanse literatuur het onder sy hand en invloed onherkenbaar verander – vanaf iets lokaals tot iets universeels. Maar ook die Afrikaanse denke was ná Van Wyk Louw nie meer dieselfde as voorheen nie. Hy het die grondslae van die Afrikaanse nasionalisme soos geen ander voor hom nie (ook politici) deurdink en gefundeer. Deur sy dwingende argumentvoering en helder styl (bv in 'Lojale verset', 'Berigte te velde' en 'Liberale nasionalisme') kon hy die taak van Afrikanerskap in en vir 'n nuwe tyd vertolk, sodat sy invloed na sy dood nog net so sterk gebly het soos enige tyd daarvoor, veral by die intellektuele.

Lees volledig by Kultuurdagboek

1. 1754: Anton Anreith, wat op hierdie dag op Riegel naby Freiburg in Duitsland gebore is, was 'n beskeie en talentvolle kunstenaar wat hom in 1777 aan die Kaap gevestig het waar hy bekendheid verwerf vir sy sierlike beeldhouwerk, ondermeer in die Lutherse Kerk en as skepper van die kansel in die Groote Kerk. In samewerking met die argitek Thibault, is hy verantwoordelik vir die versiering in verskeie Kaapse geboue. In 1805 word die eerste kunsskool in Suid-Afrika deur hom gestig. Hy is op 8 Maart 1822 in sy huis in Bloemstraat, Kaapstad, oorlede.

2. 1906: Lees in hoofartikel oor NP van Wyk Louw wat op hierdie dag gebore is.

Min sal die grootsheid hê om die geskiedenis self te verander, maar elkeen van ons kan werk om 'n klein gedeelte van gebeure te verander. Dit is uit tallose uiteenlopende dade van moed en geloof waardeur die menslike geskiedenis gevorm word. Elke keer as 'n man opstaan ​​vir 'n ideaal, of optree om die lot van ander te verbeter, of teen onreg uitvaar, stuur hy 'n klein rimpeling van hoop uit, en om daardie rimpelings uit te daag vanuit 'n miljoen verskillende energiesentrums, bou 'n stroom wat die magtigste mure van onderdrukking en weerstand kan afvee.            

-Robert F. Kennedy

*

Afrika het ‘n baie swakontwikkelde begrip van die toekoms. Dis nie ‘n kritiek op hulle as ras nie, maar eerder op hulle kultuur. Dit is waarom nou belangriker as môre is, waarom vandag se onbedagte seks nie rekening hou met die feit dat ‘n kind verwek kan word, gebore sal wees en grootgemaak sal word nie en dat daar moontlik nie geld is om hom of haar te versorg nie.

Lees volledig by Kultuurdagboek

1. 1855: Pres Jacobus Nicolaas Boshoff word in die amp van staatspresident van die Republiek van die Oranje-Vrystaat bevestig.

2. 1909: Die Christelike sangvereniging ASAF word in Pretoria gestig. Dit kom tot stand deur die ywer van dr S.O. Los, wat in 1908 as predikant van die Geref Kerk Pretoria bevestig is. Dit word op hierdie dag gestig onder leiding van die orrelis Petrus van den Burg, wat ook optree as direkteur van die koor. Die lede van die koor was almal uit die Hollands-Afrikaanse gemeenskap afkomstig. Volgens resensies in De Volkstem het die Asaf-koor 'n hoë peil in sy optredes gehandhaaf en is hy goed deur die publiek ondersteun. Die laaste optrede op 7 April 1926, was 'n uitvoering van die Elia van Mendelssohn, waarna die vereniging ontbind is.

3. 1872: Lees in hoofartikel oor Genl JCG Kemp se lewe.

KULTUURDAGBOEK 10 JUNIE

Lees volledig by Kultuurdagboek

Jan Christoffel Greyling Kemp, gebore op hierdie dag in die Amersfoortdistrik, het sy opleiding aan die Staatsgimnasium in Pretoria ontvang en het daarna onder meer in die kantoor van die mynkommissaris op Krugersdorp gewerk.

Hy het aan die Magato-oorlog in 1895 en die krygsverrigtinge met die Jameson-inval in 1895 tot 1896, deelgeneem. In die Tweede Vryheidsoorlog het hy as lid van die Krugersdorpse kommando aan die eerste gevegte in Natal deelgeneem en is hy in Junie 1900 in Noord-Transvaal tot kommandant verkies. In Februarie 1901 is hy as veggeneraal aangestel, en in dié hoedanigheid het hy sy bekwaamheid en waaghalsigheid getoon in gevegte soos dié by Moedwil op 30 September 1901 en Ysterspruit op 25 Februarie 1902.

Met die vredesonderhandelinge op Vereeniging, was hy een van die ses afgevaardigdes wat teen die vredesvoorwaardes gestem het.

Stephen Hawking is wyd aangehaal vir sy uitspraak op BBC: "Die ontwikkeling van volle kunsmatige intelligensie kan die einde van die mensdom beteken."

Volgens 'n omvattende verslag deur die McKinsey Global Institute kan byna 39 tot 73 miljoen Amerikaanse werksgeleenthede teen 2030 weens KI-outomatisering verlore gaan... ...‘n navorsingstudie van die Brookings Institution beklemtoon dat 36 miljoen Amerikaanse werksgeleenthede wat 'n hoë risiko loop, waar 70 persent of meer geoutomatiseer kan word met behulp van bestaande tegnologieë, deur Kunsmatige Intelligensie oorgeneem kan word. Die kwesbaarste rolle sluit in kantooradministrasie, vervaardiging en produksie, vragmotorbestuur en basiese regsloopbane.

Amerika voor in die ry, maar ook elke westerse land, staar 'n groeiende krisis in die gesig wat voor ons oë ontvou en waarskynlik in die komende jare sal vererger. Vreemd genoeg kry hierdie kwessie min objektiewe aandag in die hoofstroommedia.

Geskryf deur Philip Venter (u kan die boek bekom deur hom te skakel by 083 444 7672)

Cornelle Maritz ervaar ‘n mengelmoes van gedagtes in haar normaalweg presiesgeordene gedagtegang. Soos enige ingenieur ‘n proses stap vir stap uitredeneer en verwerk, in werking stel en in die verloop daarvan die probleme wat opduik, die hoof bied, so is sy uiters prosesmatig in haar denke en optrede. Maar nie vandag nie. Sy weet dat vandag anders sal wees.

Waar sy altyd in totale beheer was, met die een na die ander eksperiment wat resultate opgelewer het; soms soos sy verwag en gehoop het, maar soms negatief, het sy selfs dan geweet hoe die ding nié gaan werk nie. Inderdaad het sy gelees Thomas Edison het 10 000 eksperimente gemaak, waarvan hy telkens gesê het hy weet wat nie gaan slaag nie, tot hy uiteindelik die wolfram in ‘n vakuum geplaas het en siedaar!

KULTUURDAGBOEK 9 JUNIE

Lees volledig by Kultuurdagboek

Op hierdie dag het die Afrikanereenheidskomitee (AEK), saamgestel uit leiers van die Herenigde Nasionale Party (HNP), die Ossewa-Brandwag (OB), die FAK en die Reddingsdaadbond (RDB), tot stand gekom met die tweelede taak om die breuke in Afrikanergeledere te heel en 'n grondwet vir 'n toekomstige republiek op te stel.

GRONDWET

Reeds op 4 November 1939 het 'n groep Afrikaners in dr HF Verwoerd se kantoor by Die Transvaler in Johannesburg byeengekom om 'n ontwerp-grondwet vir 'n moontlike republiek te bespreek. Die ontwerp sou na voltooiing ter beskikking van die Nasionale Party gestel word. 'n Kommissie onder voorsitterskap van prof LJ du Plessis is saamgestel uit onder meer dr TE Dönges, dr N Diederichs, dr A Hertzog, dr HF Verwoerd, prof CGW Schumann, mnr IM Lombard en prof HB Thom. Om praktiese redes is gevind dat dit beter sou wees as net een mens die ontwerp opstel en dr Verwoerd het die taak op hom geneem.