Gedagtes vir elke dag
Of lees almal by Gedagtes vir elke dag
Die wil van God is onafwendbaar: dit wat Hy gewil het, sal gebeur. Ons kan maar net bewende buig voor God se albestier.
BROKKIES UIT DIE BOEK: POENA (5)
083 444 7672)
Daar is min dinge wat vir so ‘n groot anti-klimaks sorg as wanneer jy fisies en geestelik reggemaak het vir ‘n geveg en dit vind nie plaas nie. En net so maak dit nie saak hoe gehard of gesout jy is nie, maak nie saak hoeveel maal jy al voorheen in kontak met die vyand was nie, daar is altyd iets soos ‘n dwaalkoeël, ‘n skerp of stomp voorwerp wat jy nie voor begroot het nie, wanneer die geveg wel losbreek.
Diek het die rook van ver af gesien en daarheen afgedraai. Elkeen het hulle wapens weereens nagegaan en hulleself gestaal vir die geskietery wat onafwendbaar sou volg. Die riemtelegramme het hulle egter vooruitgeloop en as die Jeep naby genoeg is dat hulle dit kan eien en die voertuie wat agterna kom, spat die mense wat die padblokkade beman alle kante toe. Hulle los alles net so – die brandende buitebande, die klippe, stompe, maar ook hulle sakke met klere en ander karige besittings. As Diek-hulle naby genoeg kom, is elkeen van die makkers buite skootafstand.
1837: SLAG BY MOSEGA
KULTUURDAGBOEK 17 JANUARIE
Lees volledig by Kultuurdagboek
Ná die mislukte aanval op die Voortrekkerlaer by Vegkop het die Matebeles duisende stuks vee van die Trekkers weggevoer. Drie maande later het Hendrik Potgieter en Gerrit Maritz met 'n strafekspedisie van 107 man, en gesteun deur 'n aantal Basters en Barolongs, Silkaats op 'n verrassende wyse in sy kraal by Mosega aan die Mariko-rivier oorval, duisend stuks vee gebuit en die Matebele verder noordwaarts verdryf.
DERDEWÊRELDMENSE
"Hierdie tipe van selfvernietigende verwoesting is so eie aan die derdewêreldmens se psige. Hulle dra die gene van hul eie ondergang in hul om. Die beskawing is ‘n bitter dun vernislagie oor die meeste van hulle en kraak baie gou onder druk waarna die rou barbaar te voorskyn kom."
1.1 Botsende beskawings
Die befaamde Amerikaanse politieke wetenskaplike Samuel Huntington het ‘n paar jaar gelede gewaarsku dat konflikte in die toekoms nie soseer tussen lande nie, maar eerder tussen botsende beskawings gaan plaasvind. Beskawing is daardie bepaalde wyse waarvolgens mense en volke kragtens ‘n eie ingeburgerde waardesisteem dink en dinge doen. Huntington was doodreg. Neem Suid-Afrika as voorbeeld waar eerste- en derdewêreldbeskawings daagliks bots.
1.2 Geen onvermydelike toestand nie
Miljoene mense glo dat om 'derdewêrelds' te wees ‘n soort noodlotsvonnis is waaronder sommiges lewenslank gebuk moet gaan. Nee, dis geen onvermydelike toestand nie, maar eerder 'n sieklike mentaliteit wat mense laat glo dat hulle onder geen verpligting is om werk van dieselfde gehalte as die res van die wêreld te lewer nie. Dis vir baie ‘n gerieflike bos waaragter hulle hul traagheid en luiheid verskuil.
BROKKIES UIT DIE BOEK: POENA (4)
083 444 7672
“Ons kan nie vir altyd swerf nie. Een of ander tyd sal ons uit kos en brandstof raak, of onsself in ‘n massa vasloop wat groter is as wat ons kan hanteer.”
“Dit is so. Die probleem is waar sal ons so ‘n plek kry? By jou pa-hulle is dit relatief veilig, maar ek is nie so seker iemand gaan nie een of ander tyd daardie bamboese aan die brand gesteek kry nie. Wat dan?”
“Jong, my pa is ‘n uitgeslape ou kalant. Hy gaan hom nie so maklik laat vang nie. Jy is reg, die bamboesbos, al is dit groen en vol sap, is nie ondeurdringbaar nie en kan sekerlik uiteindelik aan die brand gesteek word, maar dit gaan nie so eenvoudig wees nie.”
1896: 1e AFRIKAANSE TAALKONGRES
KULTUURDAGBOEK 16 JANUARIE
Lees volledig by Kultuurdagboek
Op 14 Augustus 1895 is op die twintigste Jaarfees van die Genootskap van Regte Afrikaners besluit om 'n eerste Afrikaanse taalkongres te reël wat op 15 en 16 Januarie 1896 in die Paarlse stadhuis gehou is om saam te val met die twintigste verjaardag van Die Patriot. Ongeveer 100 verteenwoordigers uit alle dele van die land het vergader onder voorsitterskap van ds SJ du Toit. Prof Cachet het as eerste spreker die beginsel van 'Ons skryf soos ons praat' onderskryf, en voorgestel dat 'n tydskrif uitgegee word om die beweging te bevorder.
Talle sprekers spreek hulle op hierdie kongres uit ten gunste van Afrikaans as spreek- en skryftaal en uit hulle getuienis kan die vreugde van 'n eie taal gelees word, soos mnr P Scholtz dit saamvat: In Hollands voel hy hom nes in 'n pak klere wat te groot is; in Afrikaans voel hy tuis.
BROKKIES UIT DIE BOEK: POENA (3)
Geskryf deur Philip Venter (u kan die boek bekom deur hom te skakel by 083 444 7672)
“Daar voor brand iets,” kraak die walkie-talkie.
“Ek sien dit. Wakker wees manne, ons ry nou in moontlike gevaar in.”
Die brug oor die N4 by Tambotielaan is aan al vier kante versper. Onder die brug is ‘n vragmotor skuins oor die pad na die Ooste toe getrek en aan die brand gesteek. Die ander kant is met motors toegemaak wat omgegooi is. Tussen-in, op die middelmannetjie, brand konkas en bande. Die dik, olierige rook trek in dik kolomme die lug in, waar dit deur die wind geskep word en oor die woonbuurt waai. In die gloed van die vure beweeg honderde figure. Daar is ‘n vreemde magsbewustheid in die afbrand van goed wat jy nie self kan maak nie. Sommige dans nog rond en swaai wapens in die lug, maar ander is al uitgeput van die dag se getoyi-toyi en sit-lê maar net rond. Stukke plastiek, papier, karton en leë plastiekbottels lê verstrooi tussen hulle.
1876: 1e KOERANT WAT AFRIKANERS LEER SKRYF
KULTUURDAGBOEK 15 JANUARIE
Lees volledig by Kultuurdagboek
Met die stigting van die Genootskap van Regte Afrikaners op 14 Augustus 1875 in die Paarl is 'n tydvak van georganiseerde stryd om die Afrikaanse taal ingelui.
In Artikel IX van die Genootskap se bepalings word beoog om 'n Afrikaanse maandblad uit te gee. Op hierdie dag in 1876 verskyn die eerste uitgawe van die maandblad Die Afrikaanse Patriot, wat die orgaan van die GRA sou wees. CP Hoogenhout was die eerste redakteur onder die skuilnaam Oom Lokomotief, wat deur redakteurs ná hom oorgeneem is.
In Die Afrikaanse Patriot, later net genoem Die Patriot, dek die GRA die terreine van hul doelstelling naamlik dié van land, volk en taal. Daarin is leiding gegee ten opsigte van landsake, die Afrikaanse taal, geskiedenis en belangrike nuus. 'n Rubriek van vrae en antwoorde is ontwerp om weetgierigheid op te wek en te bevredig. Afrikaners is aangemoedig om bydraes te stuur sodat hulle kon leer om hulle taal ook te skryf.
SEERS – DV?
SEERS - dit is die naam van die nuwe virus wat die Bill Gates-bende gekies het, SEVERE, EPIDEMIC, ENTEROVIRUS, RESPIRATORY SYNDROME 2025. So het hulle ook die datum van die nuwe pandemie gekies terwyl hulle pas daar in België, Duitsland weer 'n voorspel gaan hou het soos wat hulle in 2019 gedoen het net voordat die Koronavirus vrygestel is. Ons kan dus die SEERS-virus-kabaal binnekort verwag.
Toe ons nog kinders was het die ‘oumense’ dikwels gepraat van "as die Here wil". Sommige van ons wat nie meer so jonk is nie, doen dit steeds omdat ons die begrip daarvoor by ons ouers geleer het. Ons ouers het dikwels gesê "as dit die Here se wil is sal ons dit of dat doen" – in Latyn Deo Volente (DV). Dus, niks is vanselfsprekend nie, maar elke dag is 'n geskenk, ‘n gawe van God. Hierdie goeie ou tradisie het uit die volksmondverdwyn. Vandag hoor mens dit skaars. Is dit omdat die Grondwet nou “oppermagtig” is?
Alles dui daarop dat ons, ons land en ons wêreld, ‘n ekonomiese ramp tegemoet gaan. En by sulke gebeure moet mens vra: Cui Bono? Wie trek voordeel hieruit? As jy dít kan bepaal, dan weet jy wie die vuur aangesteek het wat nou nie geblus kan word nie. Die media, as die Judasbokke, ingespan deur die magte van onheil, verkoop steeds die storie dat dit ‘n Sjinees was wat ‘n vlermuis geëet het. Dis glo pasiënt Zero, daar waar alles begin het. Nou ja, waar nasionaal-gesinde mense dikwels deur links-liberales van samesweringsteorieë beskuldig word, klink hierdie vlermuis-storie eerder na ‘n wolhaarstorie.
BROKKIES UIT DIE BOEK: POENA (2)
083 444 7672)
“Het jy ‘n baadjie?”
“Ek het nie gedink ek sal een nodig kry nie.”
“Komberse? Slaapsak, stewels, Kos, drinkgoed, bekers, ‘n bord?”
“Nee, ek was op pad na my ma toe, met ‘n Mercedes. Ek sou by ‘n hotel, motel of gastehuis slaap en Wimpy-kos eet, of Steers of so iets.”
“Kom ons kyk waarmee kan ons help.”
Op die ou einde is die Land Cruiser gepak met sy reissak, ‘n ou koelboks met water en aanmaakkoeldrank, ‘n paar blikkieskos, ‘n sakkie mieliemeel, een sakkie koekmeel, bakpoeier, kookolie en ‘n klompie kruie. In ‘n 25 kilogram skoon voersak is ‘n hele arm vol droë wors. Hans het ‘n ou weermag slaapsak opgeoffer en ‘n kort baadjie wat hy as soldaat gedra het, ‘n sogenaamde “bunny jacket”, ‘n paar ongebruikte stewels en ‘n groen beret met ‘n bokkoppie voorop.
Hulle loop weer voorkamer toe, waar die hele familie bymekaar is.
1952: HENDRIK HANEKOM, TONEELSPELER
KULTUURDAGBOEK 14 JANUARIE
Lees volledig by Kultuurdagboek
Hendrik Andries Hanekom, en sy eggenote van Mathilde, is allerweë beskou as van die belangrikste baanbrekers op die gebied van die Afrikaanse beroepstoneel. Hy is op 17 Junie 1896 op Beaufort-Wes gebore en op hierdie dag in Januarie 1952 oorlede. Hy was een van die eerste Afrikaners wat 'n heeltydse toneelspeler geword het.
In 1924 het Hendrik sy werk as stadsklerk op Lydenburg laat vaar en het hy en Mathilde 'n toneelgroep gestig. Hulle eerste opvoering het op 16 September 1925 plaasgevind: 'Oom Gawerjal se dogters en die stemregkoors.' Daarna het hulle die lang pad aangedurf en meer as 25 jaar lank alle uithoeke van ons land besoek met toneelstukke soos Oorskotjie, Die Uur van vergelding, Die Silwerkoning. Onskuldig veroordeel, Oom Paul, Generaal De Wet, Hans die Skopper, Ds Snuffelaar, en Die Stille Haard.
BROKKIES UIT DIE BOEK: POENA (1)
083 444 7672)
Die wors was inderdaad die lekkerste wat Paul nog ooit geëet het. Hy voel maar half vreemd, want dis nie net die boer en sy vrou aan tafel nie, maar daar is nog agt ander mense ook, aan wie hy voorgestel word. Dis drie seuns met hulle vroue en kinders, wat eenkant by hulle eie tafel sit en eet. Na ete gaan sit almal in die ruim voorkamer en elkeen is nuuskierig om te hoor waar hierdie vreemdeling vandaan kom. Paul let op dat elkeen van die grootmense ‘n handwapen aan die sy het en die een seun loop selfs met ‘n lang geweer.
“Van Bloemfontein af. Ek was op pad na my ma toe om by haar te wees vir ‘n week, toe hierdie vreemde situasie homself voordoen. Ek is nog steeds nie seker wat gebeur het, of aan die gebeur is nie, maar dit lyk nie asof ek by Ma gaan uitkom nie. Ek hoop maar my boetie het haar gaan haal. Hy bly in Kaapstad.”
“Jy weet nie wat aan die gebeur is nie? Is jy dan die enigste vreemdeling in Jerusalem?”
1653: EERSTE KORING IN SA GEDORS
KULTUURDAGBOEK 13 JANUARIE
Lees volledig by Kultuurdagboek
Jan van Riebeeck teken in sy dagregister aan: "Op dato hebben onsen afgesneden ende hier aen de Caep aldereerstgewassen taru beginen te dorssen, sijnde redelijk vet ende groff van corl, ende nae alle apparentien hiernae ('t land wat gemest sijnde) beter te succederen. 't Is jammer dat de Z. Oostewinden hier soo hard vallen, souden anders alle soorte van graen ende vruchten hier genoech cunnen aengeplanten worde..."
Hier vind ons die belofte van 'n ryke landboutradisie wat vir Suid-Afrika sou volg. Die Afrikaner sou 'n volk van boere word en in sy ekonomie het koring veral later 'n groot rol gespeel. Die bewerking van die grond het die bewoners van die land aan hierdie aarde verbind. Jan van Riebeeck het met sy proefnemings die vrugbaarheid en bewoonbaarheid van ons land bewys en hiermee die grondslag vir die ekonomiese selfstandigwording van die Afrikaner gelê.
1942: REPUBLIEK VIR SA DEUR DF MALAN VOORGESTEL
KULTUURDAGBOEK 13 JANUARIE
Lees volledig by Kultuurdagboek
Suid-Afrika se deelname aan die Tweede Wêreldoorlog, waarteen die Herenigde Nasionale Party of volksparty onder leiding van dr DF Malan gekant was, het die republikeinse ideaal van die Afrikaner opnuut aangewakker.
Op hierdie datum dien dr Malan 'n mosie by die Volksraad in wat onder meer gelui het dat, met die oog op die ernstige krisis waarin Suid-Afrika weens sy deelname aan die oorlog betrokke geraak het, die Raad verklaar "dat ons hoogste volksbelange alleen gedien kan word deur die omskepping van Suid-Afrika in 'n republiek, afgeskei van die Britse Kroon en Ryk en vry en onafhanklik van enige buitelandse mag".
Die Republiek moet geskoei wees op die tradisies en beginsels van die twee gewese Suid-Afrikaanse republieke. Dit moet Christelik-nasionaal wees en moet die gelyke taal- en kultuurregte van albei seksies van die blanke bevolking in ag neem.
Die mosie is met die meerderheidstem van die Verenigde Party in die Raad verwerp.
HOE IS MENSE IN OU TESTAMENTIESE TYD GERED?
Ds. A.E van den Berg
“Maar voordat die geloof gekom het, is ons onder die wet in bewaring gehou, ingesluit met die oog op die geloof wat geopenbaar sou word” (Gal.3:23).
Wat beteken Paulus se woorde “voor die geloof gekom het”? Geloof was immers al van Genesis af daar want daarsonder sou niemand gered word nie. Paulus skryf oor geloof wat nadat die kruis-evangelie verkondig is en met Jesus se offer aan die kruis te doen het.
God het geweet dat Jesus vir die sondes van die mensdom sou betaal en dit met talle simbole in die OT laat deurskadu. Die Pasga in Egipte is so 'n voorbeeld: die bloed teen die deurkosyn wat die Israeliete van die dood gered het. So sou Jesus, die ware Paaslam, se bloed aan die kruis siele van die ewige dood red.
BROKKIES UIT DIE BOEK HELDELAND (13)
083 444 7672)
Wanneer Basjan voor dagbreek terugkeer van sy verkenning af, is hy meer as net effens onrustig. Hy is seker dat die aanval binnekort gaan plaasvind en hy oorweeg dit om die kinders te vat, in die Touareg te laai en pad te gee. Maar daar is ‘n iets binne hom wat nog nooit van ‘n lekker geveg af weggeskram het nie, en hy gaan ook nie nou nie.
Hy voel ook ‘n mate van lojaliteit teenoor die mense wat hulle so goed ontvang het, aanvaar het sonder verwyt en gevoer het. Hy praat met ‘n paar manne oor sy vrese en onrustigheid en, om nie vir Johan die harnas in te jaag nie, belowe hulle om dit vir hulleself te hou, maar nogtans soveel mense as moontlik te kry om meer paraat te wees. Hy sorg dat sy wapens altyd beskikbaar is en selfs die kinders hou hulle s’n naby,
1865: JAN F.E. CELLIERS
KULTUURDAGBOEK 12 JANUARIE
Lees volledig by Kultuurdagboek
Johannes Francois Elias Celliers was 'n bekende Afrikaanse skrywer, digter en dramaturg. Hy is op hierdie dag in 1865 gebore.
Hy lê sy Landmetereksamen in Nederland af maar word later 'n amptenaar in die onderwysdepartement van die ZAR en in 1894 staatsbibliotekaris in Pretoria.
Met die uitbreek van die Tweede Vryheidsoorlog sluit hy hom by die kommando's aan, en in 1902 vertrek hy na Europa waar hy sy beroemde gedig Die Vlakte skryf.
HOU HOM IN ERKENTENIS!
Hannes Ollewagen
Rom. 1:18-32
“En omdat hulle dit nie die moeite werd geag het om God in erkentenis te hou nie, het God hulle oorgegee aan ’n slegte gesindheid, om te doen wat nie betaam nie: hulle is vervul met allerhande ongeregtigheid, hoerery, boosheid, hebsug, ondeug; vol nydigheid, moord, twis, bedrog, kwaadaardigheid; nuusdraers, kwaadsprekers, haters van God, geweldenaars, trotsaards, grootpraters, uitvinders van slegte dinge, ongehoorsaam aan die ouers; onverstandig, ontrou, sonder natuurlike liefde, onversoenlik, onbarmhartig,...” (:28-31).
Wanneer ons deur die lys van ongeregtighede lees wat hier by die naam genoem word, is dit hartseer om tot die besef te kom dat geeneen van hierdie dinge in ons samelewing raar is nie. Ons kan nie eers meer die verskoning aanvoor dat ons besef dat ons as ’n volk sondig is, maar darem doen ons nog nie hierdie of daardie of die een of die ander nie. Daar is niks, maar niks wat op hierdie lys ontbreek nie. U sou dalk sê: “Nee, wag ’n bietjie. Ons is nog nie haters van God nie – dit is darem één ongeregtigheid waarvan ons nie aangekla kan word nie.” Ek sou selfs hierin met u verskil.
SOOS IN DIE DAE VAN NOAG
Ds. A. E. van den Berg
“Net soos die dae van Noag was, so sal ook die koms van die Seun van die mens wees” (Mat.24;37).
Die Bybel vertel ons van die grootste natuurramp wat die aarde ooit getref het nl. die Sondvloed. Al die natuurrampe wat daarna gevolg het, was plaaslik. Die Sondvloed was wêreldwyd en het die hele aarde met water oordek en was God se straf op sonde. Hy het besluit om die uitwis-knoppie te druk en alle mense op die aarde uit te wis. Net Noag en sy gesin (agt mense in totaal) is gespaar.
Watter sonde het God dit laat doen? Die antwoord lê in Jesus se woorde in Mat 24 as Hy die einde van die wêreld met die dae van Noag vergelyk. Hy vertel sy dissipels dat die verlede die sleutel vir die toekoms is.
BROKKIES UIT DIE BOEK HELDELAND (12)
Geskryf deur Philip Venter (u kan die boek bekom deur hom te skakel by 083 444 7672)
Hulle ry stadig met die Kaftan-heining langs. Miskien is daar mense in Messina wat vir hulle ‘n veilige hawe bied. Maar onverwags, naby die Madimbo-hek, is daar skielik ‘n Land Cruiser agter hulle. Die bakkie het uit die bosse anderkant ‘n koppie verskyn en dis duidelik op kwaad uit.
Die drywer breek so vinnig die pad binne, dat die voertuig neig om buite beheer te raak, dit slinger ‘n paar keer dronkerig oor die pad en dan kry die agterwiele vastrap en die voertuig beur vorentoe.
Voor in sit twee manne met uniforms en agter-op is daar vier met gewere. Die lope van die AK’s steek onbeskaamd bokant die kajuit uit. Die Touareg is baie kragtiger, met permanente vierwieldryf, dis baie meer padvas as die Toyota, en baie vinniger en Basjan trek met gemak onder die Land Cruiser uit.
1875: DR CR LOUW: STIGTERLID SANTAM EN SANLAM
KULTUURDAGBOEK 11 JANUARIE
Lees volledig by Kultuurdagboek
Charles Robert Louw is op hierdie dag op Murraysburg gebore as die jongste van sewe seuns van wyle ds AA Louw van Noorder-Paarl. Sy moeder was 'n nooi Murray, suster van dokter Andrew Murray.
Na voltooiing van sy studie aan die Paarlse Gimnasium en op Stellenbosch, is hy na Transvaal waar hy sy klerkskap as ingeskrewe prokureursklerk in Pretoria voltooi het. Nadat hy hom op Ermelo gevestig het verhuis hy in 1916 met sy gesin na Kaapstad. Hier het CR Louw hom vir die uitbou van verskeie Afrikaanse sake-ondernemings beywer.