Gedagtes vir elke dag
Of lees almal by Gedagtes vir elke dag
Let op die karakter van ’n leeu; dis sterk en vlug nie vir teenstand nie. So ook die stryders van die waarheid wat die volle wapenrusting van God aantrek. Hulle leeue-dapperheid lê in hul ywer vir die waarheid.
RAMAPHOSA SE OPVOLGER?
Daar word al hoe meer gespekuleer dat die magstryd tussen Cyril Ramaphosa en sy adjunk, Paul Mashatile, binnekort op die spits gedryf kan word. Mashatile het politieke aspirasies, en Ramaphosa wil nie graag die pad stap van sy voorgangers, Thabo Mbeki en Jacob Zuma nie, wat “herroep” is toe die aspirerende opvolger hulle uitgewerk het.
Mashatile het ‘n redelike lang CV. Hy is in 1961 gebore, en was betrokke by die UDF en ANC Jeugliga in die 1980s en 'n veteraan van anti-apartheidsaktivisme. Hy het ʼn sterk magsbasis in Gauteng opgebou, veral binne die provinsiale tak van die ANC. Hy het ‘n geleidelike maar strategiese pad tot die topposisies in die ANC gevolg:
• Oud-premier van Gauteng;
• oud-minister van Kuns en Kultuur;
• oud-ANC tesourier-generaal; en
• huidige adjunkpresident van Suid-Afrika en lid van die ANC se Top 7 leierskap.
Mashatile se opgang is deels te danke aan sy vermoë om taktiese alliansies te bou. Hy gebruik 'n netwerk-gebaseerde benadering in plaas van ideologiese lojaliteit. In dié opsig is hy betrokke by:
- Gauteng-faksie ("Alex mafia")
- Alliansie met sogenaamde “hervormers”
- Tradisionele en kulturele leiers
Die lys van ambisies van Mashatile is ook indrukwekkend:
- Presidensie van Suid-Afrika
- Herposisionering van die ANC
Swakpunte / Risikofaktore:
• Sy bande met sakebelange in Gauteng word soms as verdag beskou.
• Het nie die landswye charisma van Ramaphosa nie.
• Sy oënskynlike passiewe betrokkenheid by partyvergrype in die verlede kan later teen hom gebruik word.
Alles in ag genome, Mashatile is 'n meester van stille strategie: eerder as om openlik teen Ramaphosa te veg, hy bou 'n magsbasis agter die skerms en hy trek invloedsfere stadig maar seker na hom toe. As Ramaphosa sou onttrek, of as daar druk van binne die party kom, is Mashatile in 'n sterk posisie om die volgende president van Suid-Afrika te word — hetsy deur formele opvolging of deur informele magsoorname.
Wat as Paul Mashatile Ramaphosa in 2026/2027 vervang?
Hier volg drie moontlike scenario's – met risiko's, geleenthede, en waarskynlikhede.
Scenario 1: Geordende oorgang – Ramaphosa tree self af (waarskynlikheid: 40%) Besonderhede:
• Ramaphosa tree af ná interne druk of gesondheidsredes.
• Mashatile neem oor as oorgangspresident, en lei die ANC na die 2029-verkiesing. Gevolge:
• ANC behou eenheid, maar Mashatile moet die party se uiteenlopende belange balanseer.
• Koalisievennote (bv. DA) sal onrustig wees weens Mashatile se skaduryke bande, maar sal hom voorlopig verdra.
• Beleid skuif effens: meer fokus op pragmatisme en "swart sakemanne se insluiting", moontlik minder op staatsbeheer.
Scenario 2: Interne magsgreep deur Mashatile en bondgenote (waarskynlikheid: 30%) Besonderhede:
• Ramaphosa word geïsoleer in die Top 7; Mashatile neem meer funksies oor en dring op 'n interne oorgang of Luthuli House-ondersteuning.
• Die ANC kondig 'n leierskapskonferensie aan – Mashatile kry steun van provinsies en neem die leisels oor.
Gevolge:
• Party kry 'n skok, maar RET- en pragmatiese faksies verenig rondom Mashatile.
• Moontlike kabinetskommeling, met lojaliste in sleutelposte.
• Die beleid skuif na groter “sake-vriendelike transformasie”, terwyl retoriese ondersteuning aan swart ekonomiese bemagtiging verhoog word. Scenario 3: Mashatile faal om steun te konsolideer en een van verskeie skandaalontploffings vind plaas (waarskynlikheid: 30%)
• Verlede transaksies en bande met sakelui word onderwerp aan media-ondersoek of regshandelinge.
• Koalisievennote (DA, IFP, ander) weier om hom as opvolger te aanvaar.
• ANC is verdeeld – moontlike uitskuif van Mashatile ná nasionale of interne krisis.
Gevolge:
• ANC stort in ’n leierskapskrisis.
• Koalisie loop gevaar van uitmekaarval.
• Die pad na 2029 word onvoorspelbaar – moontlik kom ’n minder bekende kompromiskandidaat na vore (bv. Ronald Lamola of Gwede Mantashe as oorgangsfiguur).
Paul Mashatile het sterk bande in die sakegemeenskap, veral binne Gauteng, en gebruik sy netwerk om diskreet mag te konsolideer. As hy Ramaphosa sou vervang, is die mees waarskynlike uitkoms een van meer sentrale magkonsentrasie, pragmatisme, maar ook verhoogde risiko van elite-beïnvloeding.
Die toekoms van sy leierskap sal afhang van:
• Hoe hy skandale hanteer;
• of hy die ANC kan een hou; en
• of koalisievennote hom sal aanvaar.
Met dank aan die Herstigte Nasionale Party vir hierdie noukeurige uiteensetting.