12 NOVEMBER 1780: PIET RETIEF

KULTUURDAGBOEK 12 NOVEMBER

Piet Retief is op hierdie dag in die Wakmakersvallei by Wellington gebore waar hy skoolonderrig ontvang en die skryfkuns besonder goed bemeester het. As jeugdige aan die Kaap het hy die politieke en maatskaplike ontwrigting ervaar wat met die Britse politieke en maatskaplike ontwrigting tydens die Britse oorname gepaard gegaan het.

Ondanks mislukte grondtransaksies en ander onderneminge wat hom finansieel ten gronde gebring het, het sy intelligensie, ondernemingsgees en persoonlikheid hom vroeg reeds as gerespekteerde leier na vore laat tree.

Op Stellenbosch is hy in 1812 as 'n kommandant aangestel, en na sy verhuising na die Oos-Kaap beklee hy van 1822 af die regeringspos van veldkommandant.

Aan die Oosgrens het Retief die probleme met die regering se grensbeleid en die gevolglike verslegting van die grenstoestand intens ervaar en het hy as voorspraak vir die geteisterde grensboere opgetree.

Hy het telkens in botsing gekom met die owerheid, sodanig dat hy in 1824 van sy kommandantspos onthef is.

Retief het egter op die voorgrond gebly en is in 1834 weer as kommandant aangestel. Vir die grensboere was hy die onbetwiste leier wat ook die respek van die Britse Setlaars afgedwing het. Hoewel Louis Tregardt, JJJ van Rensburg en AH Potgieter in 1835 en Gerrit Maritz vroeg in 1836 die kolonie met hul trekke noordwaarts verlaat het, het Retief nog gehoop die grenstoestand kan deur onderhandeling met die regering verbeter word. Hy het egter later besef dat hierdie hoop tevergeefs is en besluit om self noorde toe te trek.

Vooraf het hy sy bekende Manifes 'gepubliseer' en vroeg in Februarie 1837 sy trektog aangepak. Die Trekkers in die Transoranje het van Retief se trek verneem, en Gerrit Maritz, wat op die volksvergadering by Thaba Nchu tot president van die Burgerraad verkies was, het hom tegemoet gegaan. Die Trekkers het Retief toe al as hul leier gesien, en op 17 April 1837 is hy tot goewerneur en Maritz tot magistraat verkies.

Een van Retief se leierstake was die bepaling van die Trekkers se eindbestemming. Sy keuse was Natal, en Maritz en Piet Uys het hom gesteun. Terwyl die trek wes van die Drakensberg gebly het, het Retief Natal besoek om vestigingsgebied wettig met onderhandelinge en ooreenkoms met die Zoeloekoning, Dingaan, te bekom. Sy tweede besoek aan Dingaan om die ooreenkoms geteken te kry was egter vir die Voortrekkerleier en sy hele geselskap 'n tragiese lewenseinde toe hulle pas na ondertekening deur Dingaan se krygers in en net buite die kraal se ingang wreedaardig op barbaarse wyse vermoor is.

Pieter Retief het as Afrikanerleier 'n onuitwisbare bydrae tot die Afrikaner se vryheidstryd gelewer.

NUUTSTE BYDRAES

Gedagtes vir elke dag

12 NOVEMBER 1780: PIET RETIEF

Opsoek na inligting?

Besoekers aanlyn