Lees volledig by Kultuurdagboek

1. 1874: Die eerste trek na Damaraland vind plaas. Toe Gert Alberts op hierdie dag sy plaas naby Pretoria verlaat het was dit die begin die Dorslandtrek. Met dertien huisgesinne, hoofsaaklik uit die distrikte Pretoria en Rustenburg, is die volgende jaar die moeisame tog deur die Kalahariwoestyn na die Ngamimeer aangepak.

2. 1914: Die Hertzogprys word ingestel. Lees hieroor in hoofartikel.

Johannes Calvyn (Jean Cauvin), teoloog, kerkleier, opvoedkundige, skrywer van die Institusie, stigter van die Akademie van Genève en leier van die kerkhervorming in oa Brittanje, Skotland, Duitsland, Pole, Hongarye, Nederland en Switserland, is in 1564 in Genève, Switserland, oorlede.

KULTUURDAGBOEK 26 MEI

Lees volledig by Kultuurdagboek

Die Tweede Wêreldoorlog se nawerking op die ekonomiese en maatskaplike gebied het 'n invloed op die politieke gesindhede van mense gehad wat uiteindelik die Nasionale Party sou bevoordeel. In dié tyd het hierdie party ook sy kleurbeleid, in 1938 op 'n Uniale kongres gereformuleer, sterk op die voorgrond gebring en is die beleid van apartheid al sterker bepleit.

In die geledere van die Verenigde Party het 'n liberale vleuel onder leiding van JH Hofmeyr ontstaan wat apartheid teengestaan het.

In 1946 het dr Malan en mnr NC Havenga, leier van die kleiner Afrikanerparty, 'n samewerkingsooreenkoms gesluit wat in 1948 tot 'n verkiesingsooreenkoms uitgegroei het. In die algemene verkiesing op hierdie datum het die strydpunte van apartheid teen die gelykstelling van die rasse 'n belangrike rol gespeel naas ekonomiese vraagstukke en die Smutsregering se optrede tydens die oorlog en daarna.

Lees volledig by Kultuurdagboek

1. Die Nasionale Party onder dr DF Malan kom aan bewind in 1948. Lees hieroor in hoofartikel.

2. 1969: Die FAK se Ekonomiese Komitee word gestig: Nadat die Uitvoerende Komitee van die FAK op 16 Februarie 1968 besluit het dat die bates van die Ekonomiese Instituut by die FAK ingelyf word, het hy op 26 Mei 1969 besluit om met die ontbinding van die instituut 'n Ekonomiese Komitee in te stel om hom steeds te beywer vir die ekonomiese belange van die Afrikaner en om die FAK van advies oor sy geldsake te dien.

...WAT NET SOOS 'N SONDAG DEURGEBRING MOET WORD

Vandag op Donderdag 25 Mei is dit weer Hemelvaart  en herdenk ons vandag Christus se opvaar na die hemel ná sy kruisiging en opstanding. Vir ons beteken Hemelvaart die terugkeer van Jesus na Vader in die hemel. Lees gerus die Lukas-evangelie  asook Handelinge waar die gebeure vertel word hoe Jesus ná die Opstanding verskeie kere aan sy apostels en volgelinge  verskyn  het, en ná veertig dae na die hemel opvaar terwyl sy volgelinge toekyk hoe Hy in die wolke onsigbaar word.

Dat Hemelvaart vir ons as Christene soos 'n Sondag deurgebring moet word, is ongelukkig iets waaroor nie genoeg gepraat word nie. Ons ouer lesers sal onthou dat ons wel vroeër jare hierdie dag as 'n Christelike dag deurgebring het. Dit is tyd dat ons weer ons besighede sluit en aan ons Vader die dank en eer vir hierdie groot gebeure bring. Kom ons bring Hemelvaart hierdie jaar só deur dat ons voorbeeld vir die talle ongelowiges daar buite as hoeksteen van die Christelike geloof vas en duidelik staan.

Hannes Ollewagen

Job 12:7-12

“MAAR vra tog vir die diere, dat hulle jou leer; en die voëls van die hemel, dat hulle jou te kenne gee; of spreek die aarde aan, dat dit jou leer, en laat die visse van die see jou vertel. Wie weet nie deur al hierdie dinge dat die hand van die HERE dit gemaak het nie?” (:7-9).

Elke mens moet tog op een of ander stadium is sy lewe stil raak en homself die vraag afvra waar alles wat hy rondom hom sien sy oorsprong het. Daar bestaan tog niks op aarde wat sommer maar net vanself ontstaan het nie. Dink byvoorbeeld aan die huis waarin u woon. Dit was tog nie net eendag opslag daar vir u om in te woon nie – dit moes natuurlik eers gebou word. Alvorens die huis gebou kon word, moes die boumateriaal soos die sement en bakstene eers vervaardig word. En in die vervaardigingsproses van hierdie materiaal is meestal grondstowwe soos water en grond gebruik wat deur die aarde opgelewer is. Maar waar sou die aarde dit tog vandaan kry om dit aan die mens te kon lewer?

Lees volledig by Kultuurdagboek

1. 1900: Wanhoop pak die Boereleiers. Die geslaagde noordwaartse opmars van die Britse magte in die Tweede Vryheidsoorlog van Bloemfontein na Transvaal het wanhoop en vertwyfeling by sowel regeringslede as offisiere en baie burgers laat ontstaan, selfs by pres Kruger en genl Louis Botha. Daarteenoor het pres MT Steyn en genl CR de Wet van die Vrystaat en genl Koos de la Rey en staatsekretaris Reitz van Transvaal onwrikbaar in die Vryheidstryd gebly. Op 25 Mei het 'n twyfelmoedige genl Botha by pres Kruger op die byeenroeping van die twee Transvaalse Volksrade aangedring.

Lees volledig by Kultuurdagboek

1. In 1951 op hierdie dag verskyn die eerste deel van die Woordeboek van die Afrikaanse Taal (WAT). Dit was 'n gebeurtenis van belang: die eerste vrug van 'n arbeid wat prof JJ Smith van die Universiteit van Stellenbosch in 1926 aangepak het om die Afrikaanse taalmiddele te versamel en te verklaar as intrument vir die jong, pas erkende taal. Teen 1980 het nog vyf dele reeds by die Staatsdrukker in Pretoria verskyn en is die organisasie van die begin stewig gevestig op Stellenbosch as staatsonderneming onder die vleuels van die Universiteit. Die Woordeboek, gebaseer op aantekeninge van die gebruik van Afrikaans, van streektaal tot vaktaal, bied 'n skat van woorde en uitdrukkings na omvang, betekenis en gebruik, bewerk met die hulp van bakman en leek. Elkeen kan uit hierdie versameling kundigheid put.

2. 1917: Die Saamwerk-Unie is op hierdie dag gestig. Lees hieroor in hoofartikel.

3. 1870: Ten spyte van genl JC Smuts se anti-Afrikaner-veldtog in sy latere loopbaan bly hy deel van 'n belangrike tydvak in ons volk se geskiedenis en word daar een en ander in die hoofartikel berig oor sy lewe na sy geboorte op hierdie dag.

KULTUURDAGBOEK 24 MEI

Lees volledig by Kultuurdagboek

Ten midde van genl JC Smuts se anti-Afrikaner-veldtog as Britse spioen, lid van die binnekring van die Round Table en ’n selferkende Britse Israeliet, bly hy deel van 'n belangrike tydvak in ons volk. Politieke kenners bespreek na reeds meer as een geslag na sy dood steeds sy betekenis in ons geskiedenis.

Jan Christiaan Smuts is op 24 Mei 1870 op Boplaas, Riebeeck-Kasteel, gebore. Ongetwyfeld een van die slimste Afrikaners en van die veelsydigste, maar hy het sy bynaam, Slim Jannie, egter nie soseer aan sy intellektuele bekwaamheid te danke nie, wel aan sy aangepaste politiek en sy systappies daarbinne.

KULTUURDAGBOEK 24 MEI

Lees volledig by Kultuurdagboek

Onder leiding van adv EG Jansen is die 'Saamwerk-Unie van Natalse vereniginge' in die Gedenksaal van die NG Kerk in Pietermaritzburg gestig. Soos die naam aandui, was dit die doel om die verskillende vereniginge onder Afrikaners in Natal te verenig om sodoende Afrikaners in die provinsie tot hegte en eendragtige optrede aan te spoor. Dit was bo alle twyfel een van die belangrikste gebeurtenisse vir die vestiging van Afrikaans as taal en vir die Afrikaner in Natal.

Op die eerste bestuursvergadering is dit aan mev MM Jansen opgedra om 'n skema vir 'Eksamen in Afrikaans' op te stel. Die skema is deur mev Jansen in September 1917 voorgelê, en so is die eerste eksamen in Afrikaans in Suid-Afrika gebore – wat natuurlik met aanpassings, bestaan het tot Suid-Afrika kommuniste as regeerders gekry het.

Debora

In die donker tyd van Israel se geskiedenis was Debora ‘n ligbaken van vertroue in God se mag om te red en ‘n herinnering aan sy verbondsliefde vir sy volk.

In Israel was daar ‘n nuwe geslag wat nie die God van hulle vaders geken het nie met die gevolg dat die volk geestelik agteruitgegaan het, soos ons dit nou ook hier in Suid-Afrika beleef. Maar God sou nie sy volk laat vaar nie. Hy sou nog ‘n bevryder stuur, hierdie keer ‘n vrou. Debora het Israel nie slegs as ‘n rigter en profetes gedien nie; dit was haar leierskap waarop haar medeleier, Barak gesteun het wat een van die grootste militêre oorwinnings van hulle geslag sou wees.

KULTUURDAGBOEK 23 MEI

Lees volledig by Kultuurdagboek

By Congella sou die Afrikaner vir die eerse keer met sy bloed sy republikeinse vyheidsideaal teen die Brit verdedig. Ná die wettige grondaankoop van Dingaan vir 'n vaste woonplek in die hartland van Natal, sy verraderlike moord op Piet Retief en sy medeburgers, en die vergelding by Bloedrivier op 16 Desember, sou die Trekkers, ten spyte van Britse teenkanting, al hul kragte inspan om Natalia, hul republiek, te konsolideer. Hulle versoek om as "een vrije en onafhankelijk volk" deur Brittanje erken te word, is egter genegeer. Valse redes is gesoek en aangewend om weer Port Natal te beset, wat die Britse troepe reeds in 1839 om finansiële redes ontruim het.

Lees volledig by Kultuurdagboek

1. Stephen Eyssen, Suid-Afrikaanse bariton, komponis, opoedkundige, redaksielid van die erste FAK Volksangbundel en 20 jaar lank lid van die FAK Musiekkommissie, is in 1890 gebore. In 1914 het hy sy bekendste werk, Segelied, geskep. As skoolhoof op Heidelberg het hy in die dertigerjare 'n leidende rol in die musieklewe van Johannesburg, Pretoria en Heidelberg gespeel, dikwels uitgesaai, en ook van die eerste plate van Afrikaanse kunsliedere gemaak.

KULTUURDAGBOEK 22 MEI

Lees volledig by Kultuurdagboek

Daniël Francois Malan is op Riebeeck-Wes gebore op 22 Mei 1874. Nadat hy sy studie aan die Stellenbosch Kweekskool voltooi het, gaan hy na die Universiteit van Utrecht waar hy in 1905 promoveer met 'n proefskrif 'Het Idealisme van Berkeley'. Hy word predikant op Heidelberg in Transvaal, later Montagu en ook Graaff-Reinet, waar hy aandag trek as kultuur- en kerkleier en bevorderaar van onderwyssake.

In 1908 en 1911 lewer dr Malan sy beroemde redes, 'Het is ons Ernst', en 'Taal en Nationaliteit'. In 1909 is hy mede-stigter van De Zuid-Afrikaanse Akademie.

Lees volledig by Kultuurdagboek

1. Graaf Du Pré Alexander, graaf van Caledon, word in 1807 aangestel as goewerneur aan die Kaap de Goede Hoop.

2. Die Kamer van Koophandel word in 1861 in die Kaapkolonie gestig.

3. Dr DF Malan is op hierdie dag in 1874 gebore. Lees sy lewensverhaal in hoofartikel.

Ds AE van den Berg

Lees reeks by Artikels: Ds Andrè vd Berg 

“En as dit bevind is dat iemand se naam nie opgeskryf was in die boek van die lewe nie, is hy in die poel van vuur gewerp” Openb.20:15

Die Bybel sê dat daar ‘n einde aan die wêreld kom.  Dis byna ondenkbaar om te dink dat die aarde gaan ophou bestaan, maar dit gaan!   En dis nie baie ver nie.

  Alhoewel ons nie die datum weet nie, gee Jesus wel tekens as ‘n aanduiding dat die tyd naby is.  Met die hemelvaart maak die engele ‘n groot belofte: “Hierdie Jesus wat van julle opgeneem is in die hemel, sal net so kom soos julle Hom sien wegvaar het” (Hand.1:11).

Die Landbouweekblad, gewilde weeklikse tydskrif vir die boer, word deur die Nasionale Pers uitgegee met die hoofkantoor in Kaapstad. Die tydskrif het tot stand gekom in 'n tyd toe die Suid-Afrikaanse boer as gevolg van droogte feitlik op sy knieë was en is ten volle aan die landbou toegewy. Dit was so ingeklee dat hy 'n wye spektrum van lesers van verskeie geslagte en alle ouderdomme sowel op die platteland as in die stedelike gebiede bedien het.