KULTUURDAGBOEK 1 JULIE

Lees volledig by Kultuurdagboek

Die firma JL van Schaik (Edms) Beperk is op hierdie dag deur mnr JL van Schaik in Pretoria opgerig. Aanvanklik slegs 'n boekhandelaar, besef hy gou die groot behoefte aan goeie Afrikaanse boeke en word hy 'n uitgewer, en voor 1920 verskyn die eerste boeke.

Jong Afrikaanse skrywers is deur hierdie organisasie aangemoedig om hulle manuskripte voor te lê.

Ook op die gebied van die opvoedkunde verskyn 'n reeks boeke in Afrikaans vir die laer- en hoërskole. Woordeboeke word uitgegee, wat die voorlopers word van standaardwerke op die gebied.

In 1960 ontvang mnr Van Schaik 'n erepenning van die Suid-Afrikaanse Akademie vir Wetenskap en Kuns vir die waardevolle diens wat hy aan Afrikaans bewys het.

Lees volledig by Kultuurdagboek

Lees in hoofartikels:

1. 1914: JL van Schaik (Edms) Bpk gestig;

2. 1936: Eerste byeenkoms van die Afrikaanse Nasionale Kultuurraad (ANK);

3. 1948: Suid-Afrikaanse Orrelbouers (Edms) Bpk gestig.

Ds.A.E van den Berg

Lees reeks by AS GOD ‘N VOLK AAN SY EIE LOT OORGEE

Rom.1:18-32

“Want die toorn van God word van die hemel af geopenbaar oor al die goddeloosheid en ongeregtigheid van die mense wat in ongeregtigheid die waarheid onderdruk....” (Rom.1:18).

Inleiding

Suid-Afrika beleef sedert 1994 ʼn sedelike vryval nadat die Christen-grondwet tot niet gemaak en die land amptelik tot ʼn wêreldstaat verklaar is. Die lugleegte wat dit gelaat het, laat misdaad hoogty vier en geweld sulke ongekende afmetings aanneem, dat mense daagliks selfs binne hul huise vir hulle lewens vrees.

KULTUURDAGBOEK 30 JUNIE

Lees volledig by Kultuurdagboek

Op hierdie dag is die eerste verkose Parlement van die land in Kaapstad deur lt.-goew Charles Henry Darling geopen. Tot dusver was Kaapland 'n kroonkolonie onder Britse gesag en met weinig eie mag. Tussen 1834 en 1853 het 'n Wetgewende Raad sukkelend voortgegaan. Sedert 1846 is egter daadwerklik gepoog om groter selfbestuur te bekom. Allerlei irrelevante voorvalle en eise het die saak bevorder of benadeel maar in Maart 1853 het Engeland finaal die beoogde konstitusie bekragtig.

Van 1 Julie 1853 af tot 1910 is die Wet met beperkte verandering toegepas. Die Wetgewende Vergadering, oftewel Laerhuis, het uit 46 verkose lede wat vir vyf jaar verkies is, bestaan. Alle manlike, mondige Britse onderdane – ongeag ras, kleur of geloof – wat aan sekere geringe ekonomiese bepalings voldoen het, was stemgeregtig.

KULTUURDAGBOEK 30 JUNIE

Lees volledig by Kultuurdagboek

Almal wat Jan Spies geken het, weet ook nie alles van hom nie. Hier is nog so bietjie nuus oor hom:
Hy is op hierdie dag gebore op die plaas Sekretarispan, in die Rehoboth-distrik in Suidwes-Afrika.
Dr Johannes Petrus Spies was as lektor by die Randse Afrikaanse Universiteit werksaam; ook was hy die koerantredakteur van 'Die Republikein'; en hy was 'n Afrikaanse skrywer van werke soos onder andere 'n 'Poort deur die Koue'.

Hy was ook 'n radio-omroeper van 'Monitor'; en hy was 'n bekende televisiepersoonlikheid in programme soos onder andere 'Spies en Plessis', en 'Met permissie....'
Hy was ook 'n digter van onder andere 'Voetvolk 1960 – 1970'; 'n humoris, en 'n bobaas-storieverteller. Gelofteland het ook van sy kortvertellinge geplaas onder die afdeling Ons Taal.

Hy het onverwags in 'n motorongeluk gesterf, datum nie aan ons bekend.
Van sy gedigte is deur die sangeres Arina de Wit getoonset en in 2008 bekendgestel.

Lees volledig by Kultuurdagboek

1. 1872: Pres Thomas Francois Burgers word op hierdie dag as staatspresident van die Zuid-Afrikaansche Republiek ingehuldig.

2. 1921: Die Suid-Afrikaanse Reserwebank word geopen.

3. 1924: Genl JBM Hertzog word in die amp van Premier van die Unie van Suid-Afrika bevestig.

4. 1936: Lees oor Jan Spies in hoofartikel.

5. 1854: Die eerste parlementêre sitting in Kaapstad vind plaas – lees in hoofartikel meer hieroor.

Ben Venter 

Lees reeks by Waterbobbejaan

Waterbobbejaan kon een versoeking nie weerstaan het nie. Klein Willem se knapsak het mooi kopergespes aan. Hulle het geblink in die gloed van die vuur. Hy het dit versigtig opgetel en toe stilweg teruggeklim na sy slaapplek.

Voordat die seuns uit die grot is, het hulle die hele grot deurgesoek na Willem se sak. Hulle het dit nooit gekry nie. Toe het 'n nuwe storie onder die Bantoes begin: in die kleinbaas se kossak was 'n knipmes. Waterbobbejaan is nou met 'n mes gewapen.

Die tweede aand na die seuns teruggekeer het, sit Waterbobbejaan voor sy grot. Dis tyd dat hy weer 'n slag koers kry en 'n strooptog onderneem. Hy staan op toe dit mooi donker is en begin loop.

KULTUURDAGBOEK 29 JUNIE

Lees volledig by Kultuurdagboek

Op 29 Junie 1904 het pres Paul Kruger uit Clarens in Switserland sy laaste boodskap aan die verslane Boerevolk gestuur, gerig aan genl Louis Botha. Hier is dit vertaal aangebied soos wat dit destyds deur die FAK gedruk en in duisende landwyd versprei is:
Dit is vir my 'n groot voorreg om die ontvangs te kan erken van u kabelgram van die 23e Mei en van u brief van die 29e van daardie selfde maand, waardeur aan my die groete oorgebring word van die die kongres van 23-25 Mei, te Pretoria gehou.

Lees volledig by Kultuurdagboek

1904: Pres Paul Kruger, laaste staatspresident van die ZAR (1883 – 1902), skryf vanuit Clarens in Switserland sy bekende laaste boodskap aan sy volk. Lees in hoofartikel hieroor.

T B Floyd

Lees reeks by Afrikaner-nasionalisme

Taal- en Kultuurorganisasies

Hierdie organisasies is daar om as fronte van nasionalisme in sy stryd te dien. Hulle moet onafhanklik optree in die belang van nasionalisme en kan dikwels as ’n bindende faktor hul rol speel. In die verlede het hulle soms wel aktief opgetree en toe op ander tye verflou, maar nooit het hulle afgewyk van die pad van nasionalisme nie. Van hulle het wel verdwyn as diens nie meer nodig was nie, maar as die nood weer ontstaan het, het nuwe organisasies ontstaan soos byvoorbeeld in die geval van die taalfront. Dit is nie in die belang van nasionalisme dat daar jaloesie of vyandigheid teenoor mekaar onder hierdie organisasies ont­staan nie. Dit geld ook vir die kultuurorganisasies en die politieke organisasie. So iets werk teen nasionalisme en sy strewe. Dit het wel tussen die Nasionale Party en die O.B. plaasgevind. Die Party, d.w.s. die poli­tieke front, wou die kultuurfront domineer. So iets vind ook vandag plaas. Eienaardig dat dit plaasvind terwyl die politieke front swak is.

KULTUURDAGBOEK 28 JUNIE

Lees volledig by Kultuurdagboek

Die Vredesverdrag van Versailles is op hierdie dag deur die oorwonne Duitsland onderteken, en daarmee het die Eerste Wêreldoorlog amptelik tot 'n einde gekom.

Die Geallieerde Oorlogsopperraad bestaande uit die Verenigde State, Brittanje, Frankryk en Italië, het Japan as vyfde grootmoondheidslid bygevoeg, en hierdie vyf het die verdrag geformuleer wat ontsettende offers van Duitsland geverg het, onder meer die verlies van 25 000 vierkante myl grondgebied met 6 miljoen inwoners.

Lees volledig by Kultuurdagboek

1. 1795: Die burgers van Swellendam in die Kaap roep op hierdie dag 'n republiek uit met Hermanus Steyn as president.

2. 1919: Suid-Afrika onderteken die Vredes-verdrag van Versailles waarmee die Wêreldoorlog formeel beëindig word. Lees hieroor in hoofartikel.

3. 1948: Die Berlynse lugbrug kom in werking om alle moontlike hulp te verskaf aan die inwoners nadat die Sowjet-Unie Berlyn geblokkeer het om sodoende die Weste uit Duitsland te verdryf. Lees hieroor in hoofartikel.

Lees volledig by Kultuurdagboek

KULTUURDAGBOEK 28 JUNIE

Slegs drie jaar nadat die Tweede Wêreldoorlog in Europa beëindig is, het die Westerse lande weer eens voor 'n krisis te staan gekom Die faktore wat hiertoe aanleiding gegee het, kan teruggevoer word na die vredesvoorwaardes wat op Duitsland afgedwing is.

Duitsland is in vier sektore verdeel, en die Sowjet-Unie, Brittanje, die VSA en Frankryk sou elk 'n deel beheer. Die hoofstad van Duitsland, Berlyn, wat in die Russiese sektor geval het, is ook in vier verdeel.

Aanvanklik het die Sowjet-Unie alle hulp aan die Westerse moondhede verleen maar namate die sektore onder die Weste se beheer ekonomies ontwikkel is, het die Sowjet-Unie Berlyn geblokkeer om sodoende die Weste uit Duitsland te verdryf. Die slagoffers van hierdie besluit was die Berlynse inwoners. Slegs steun van die Weste kon hulle red.

(Bydrae gelewer deur die Afrikaner Nasionalistiese Beweging (ANB))

Ná byna tien jaar van die Zuma-regime waartydens die plundering van Suid-Afrika drasties versnel het, het ons land se politieke landskap teen die einde van 2017 wéér 'n wending beleef.

Sedertdien het Suid-Afrikaners 'n wipwa-rit beleef op die politieke front. Eers was Cyril Ramaphosa 'n soort Superman wat net betyds opgedaag het om die nuwe Suid-Afrika te red en weer terug te plaas op die "versoeningspad" van Nelson Mandela – aldus die histeriese hoofstroom media en duisende liberale Blanke politieke skape.

Ramaphosa se pryssangers het egter skaars kans gehad om asem te skep, toe hy al die liberale kwylbekke – en selfs die "konserwatiewe" Afrikaners wat so opgewonde was oor die nuwe era wat kwansuis aangebreek het – met 'n goedgemikte skop op die krop van die maag tref. Ja, die nuwe euforie se wiele het gou afgekom met net 'n paar sinne in 'n toespraak van Ramaphosa, want hy het trots en onomwonde in die openbaar bevestig dat die ANC-regime die grondwet wil verander om die beginsel van  privaat eiendomsreg keelaf te sny.

Let wel, hoewel die openbare debat hoofsaaklik konsentreer op die feit dat die regime grond wil onteien sonder vergoeding, is die implikasie van Ramaphosa se aankondiging baie groter. Om die beginsel van privaat eiendomsreg uit die grondwet te verwyder beteken inderdaad dat die staat die reg sal hê om enige eiendom van privaat persone of instansies te onteien. Dit sluit in grond (plase), ander vaste eiendom soos huise en geboue in stedelike gebied en selfs besighede, pensioenfondse of enige ander privaat eiendom. Dit gaan oor eiendomsreg, nie net oor plaasgrond nie.

André Schmidt

In ons eie land asook in die buurlande, weet ons dat "vryheidsbewegings" se revolusie plaasvind deur middel van terrorisme en misdaad. So is die misdaad en plaasaanvalle van vandag niks anders nie as deel van die revolusie. 'n Boer in Suid-Transvaal meld onlangs dat dit opmerklik is dat die getal persone in ‘n groep wat gewelddadige aanvalle loods, van gemiddeld 5-6 opgeskuif het na 12-14 per groep. Dit is duidelik dat sulke tipe aanvalle niks anders is as die massas wat 'n revolusie voer nie. In `n program oor plaasmoorde wat gebeeldsend is op Special Assignment, waartydens daar `n indiepte ondersoek gedoen was oor die motief van plaasmoorde, verklaar `n deskundige op dié gebied dat die plaasmoorde in Suid-Afrika niks anders is as `n volksmoord (“ethnic cleansing”) nie.

Dat die revolusie huidiglik gewelddadig is, is duidelik. Dat die revolusie in sy verdieping meer gewelddadig sal word, behoef ook geen betoog nie.

Hannes Ollewagen

Génesis 15:1-21

“En hy het in die HERE geglo; en Hy het hom dit tot geregtigheid gereken.” (:6).

Ons onderskat sekerlik die waarde van geloof in God se oë. Ons sal met hierdie mooi handeling of daardie goeie optrede God menigmaal probeer beïndruk. Ons dink egter selde daaraan dat God met ‘n opregte en vaste geloof regtig beïndruk word.

Geloof word in die brief aan die Hebreërs beskryf as ‘n vaste vertroue op die dinge wat ons hoop. En dit is‘n bewys van die dinge wat ons nie sien nie. “DIE geloof dan is ‘n vaste vertroue op die dinge wat ons hoop, ‘n bewys van die dinge wat ons nie sien nie.” (Heb. 11:1). Ons leer selfs uit hierdie selfde brief dat dit onmoontlik is om God sonder geloof te behaag. “En sonder geloof is dit onmoontlik om God te behaag; want hy wat tot God gaan, moet glo dat Hy is en ‘n beloner is van die wat Hom soek.” (Heb. 11:6).