KULTUURDAGBOEK 6 MEI

Lees volledig by Kultuurdagboek

Die Volksraadsitting in 1889 het die oggend van 6 Mei in die Presidentsteater 'n aanvang geneem. 'n Belangrike gebeurtenis uit die oogpunt van die ontwikkeling van die argitektuur van staats- en sakegeboue aan die Pretoriase Kerkplein, wat om 4 nm op 6 Mei 1889 op die terrein van die voormalige Eerste Ou Goewermentsgebou plaasgevind het, was die hoeksteenlegging van die indrukwekkende "Staatsgebouw" van die ZAR.

Na die Staatspresident se aankondiging dat hy die hoeksteen gelê het, het hy in 'n toespraak beklemtoon dat die pas afgelope hoeksteenlegging 'n gebeurtenis is wat almal met vreugde en dankbaarheid behoort te vervul aangesien dit 'n bewys is van die welvaart van die Republiek. Die eerste helfte van die tagtigerjare wat gevolg het op die Britse Tussenregering, die Transvaalse Vryheidsoorlog en die herstel van die ZAR en die ontdekking en ontginning van goud op die Witwatersrand was kommervol en armoedsjare vir die Republiek. Daarom kon die Staatspresident met reg aan sy gehoor rondom die hoeksteen vra:

KULTUURDAGBOEK 5 MEI

Vanaf die begin van die Kaapse verversingspos was daar 'n groot behoefte aan allerlei alledaagse noodsaaklikhede waarvan timmer- en brandhout die belangrikste was. In 'n poging om geskikte timmerhout te vind, het vier amptenare op hierdie dag oor Kloofnek gestap en aan die berghange bokant Houtbaai vir die eerste keer 'n inheemse houtbos teengekom.

Dit was die begin van die ontginning van Suid-Afrika se inheemse houtbronne. Geen moeite is ontsien om voldoende voorrade van dié kosbare hout te bekom nie. Vervoer- en arbeidsprobleme was egter deurgaans 'n groot struikelblok.

Mettertyd is die gebied vanaf die huidige Constantianek tot by Nuweland verken en ontgin. Die haas onbegaanbare pad oor die Hottentots-Hollandberge, het tot diep in die agtiende eeu verhinder dat die welige bosse van die suidkusstreek doeltreffend benut kon word. Reeds gedurende 1710 is in die Politieke Raad verslae oor hierdie Overbergse bosse ter tafel gelê.

Lees volledig by Kultuurdagboek

1. Die Suid-Afrikaanse Uitsaaikoporasie (SAUK) begin met proef-televisie-uitsendings in Suid-Afrika in 1975.

2. Blankes vind die eerste inheemse Kaapse houtbos in 1652. Lees hieroor in hoofartikel.

Hannes Ollewagen

Johannes 21:1-25

“Hy vra hom die derde maal: Simon, seun van Jona, het jy My lief? Petrus het bedroef geword, omdat Hy hom die derde maal vra: Het jy My lief? En hy antwoord Hom: Here, U weet alles, U weet dat ek U liefhet. Jesus sê vir hom: Laat my skape wei.” (:17).

As Jesus Christus vandag in ‘n sigbare Persoon aan u sou verskyn en u met hierdie vraag – “Het jy my waarlik lief?” – u inderwaarheid met hierdie vraag konfronteer, sal u bevestigend daarop kan antwoord? En as Hy na afloop van u antwoord dieselfde vraag vir ‘n tweede en selfs ‘n derde maal aan u stel, sal u dalk begin huiwer in u antwoord waarvan u dalk uit die staanspoor so oortuig was?

Lees volledig by Kultuurdagboek

Wie nie vir Hendrik Susan onthou nie is òf nog mooi en jonk, òf nie 'n boeremusiekliefhebber nie. Vandag, in 1903, is Hendrik Susan gebore. Hy was 'n violis van formaat en leier van sy eie Boere-orkes. Die instelling van 'n Afrikaanse radiodiens en die opstuwing van volksgevoel wat die Voortrekkereeufeesvierings veroorsaak het, het die behoefte aan 'n eiersoortige musiek skerp laat toeneem. Die musiek wat op die plase en dorpe gemaak is, met 'n sterk eie kleur en 'n algemene styl en klankpatroon, was die vanselfsprekende bron.

Lees volledig by Kultuurdagboek

1751: Ds HH van der Veen word verbied om die kansel te bestyg. In die kerkraadnotule van die NG Gemeente Malmesbury is daar 'n verwysing na ds Herman Haike van der Veen wat verbied is om die kansel in hulle leraar, ds Voltelen, se afwesigheid te bestyg. Dit is gedoen om die goeie orde-ontwil en tot stigting van die gemeente. Ds Van der Veen was eintlik oppad na Batavia en het om gesondheidsredes 'n tydperk eers aan die Kaap oorgebly. Maar aan die Kaap was hy spoedig 'n kerklike verleentheid omdat hy sterk piëtistiese neiging geopenbaar het en op erge dramatiese wyse gepreek het. Daarom is hy nie toegelaat om langer in Kaapstad te preek nie. Hy het toe ander geleenthede probeer aangryp maar sy reputasie het hom telkens gestuit. Die betrokke voorval het Van der Veen egter by elke moontlike gesagsliggaam laat beswaar aanteken maar hy het telkens die swakste daarvan afgekom. Goew. Tulbach het hom ten einde raad verplig om die Kaap te verlaat, maar dit was eers met bedreiging van militêre geweld dat hy inderdaad 'n skip na Batavia gehaal het. Met sy vertrek het hy nietemin 'n hartroerende boodskap vir 'n dertigtal ondersteuners gelewer en hulle vermaan om in die geloof te volhard, ongeag die vervolging wat ook hulle – soos hy reeds ondervind het – kon verwag. 

KULTUURDAGBOEK 2 MEI

Lees volledig by Kultuurdagboek

Op 30 en 31 Mei 1918 het CJ Langenhoven in sy woning, Arbeidsgenot op Oudtshoorn, die woorde van die eerste drie verse van Die Stem van Suid-Afrika gedig en terselfdertyd 'n melodie vir die woorde gekomponeer. Albei is kort hierna uitgegee, en het ook in Die Burger verskyn onder die skuilnaam KRN.

Allerweë is die woorde geprys en die musiek het kritiek uitgelok. Langenhoven besluit toe om 'n ope wedstryd aan te kondig om 'n geskikte melodie te verkry vir die gedig, wat intussen 'n vierde vers bygekry het. Talle komponiste, onder andere Emiel Hullebroeck, Gideon Fagan, Stephen Eyssen, Walter Spiethoff, Victor Potgieter en andere het in die loop van die volgende tien jaar hul pogings aan Langenhoven voorgelê; elkeen het in 'n beperkte kring 'n mate van bekendheid verwerf maar nie een het werklik by die volk as geheel ingang gevind nie.

KULTUURDAGBOEK 1 MEI

Lees volledig by Kultuurdagboek

Vanweë Brittanje se verengelsingsbeleid sedert 1806, het die Kaaplandse Afrikaners wat daaraan blootgestel is, weldra tot verset gekom. Reeds op 13 Mei 1857 het dr Tancred 'n versoekskrif van die distrik Albert in Burgersdorp, aan die Wetgewende Vergadering voorgelê waarin versoek is dat lede van die Parlement ook Nederlands in die debatte mag besig.

Ruim twintig jaar later skryf Die Patriot ook oor die verkeerde toedrag van sake en verseker dat "so lank as die Parlement in Engels gehou word, sal dit nooit beter gaan nie".
In 1881 het die koerant 'n bondgenoot in die Kaapse Sinode gevind, wat besluit het om petisies te laat teken met die oog op die verkryging van gelyke regte vir Hollands. Duisende handtekening word ingesamel. Op inisiatief van JH Hofmeyr het ds WP de Villiers op 7 Junie 1881 'n mosie ingedien wat nie tot stemming gebring kon word voordat die Parlement verdaag het nie.

Lees volledig by Kultuurdagboek

1. 'n Nuwe psalmboek waarvan 50 eksemplare uit Nederland bestel is, word op hierdie Sondag in 1775 vir die eerste keer in die Gereformeerde Kerk aan die Kaap gebruik.

2. Die hoofsetel van die Zuid-Afrikaansche Republiek verskuif van Potchefstroom na Pretoria in 1860.

3. Die Spesiale Diensbataljon (SDB), 'n eenheid van die Unie-Verdedigingsmag, is in 1933 op voorstel van kol Pierre van Ryneveld gestig met lt. kol George E Brink as stigter en eerste bevelvoerder. Dit het bestaan tot 18 Oktober 1946.

4. 1955: Met die stigting van die Trust-Bank van Afrika Beperk, is 'n Afrikaanse bankinstelling in die lewe geroep wat spoedig sou groei tot een van die vyf groot banke in Suid-Afrika.

5. Die  ANC stel die kommunistiese handleiding, die 'Freedom Charter' deur die hand van Joe Slovo ter skrif. Dit is die dokument wat na 1994 in werking gestel is om die blanke in Suid-Afrika van sy land en sy lewe te beroof.

1882: Hollands word in die Kaapse Parlement toegelaat. Lees hieroor in hoofartikel.

Ds Andrè van den Berg

“En hy het opgestaan en na sy vader gegaan...” - Luk.15:20                            

Wat is die beste ding om te doen indien jy jou in die lewe vasloop en in ʼn doodloopstraat bevind?  Om óm te draai.  Daar is egter ook ʼn voorwaarde aan verbonde: Jy moet dit betyds doen!   Die Gelykenis van die Verlore Seun is een van die bekendste van Christus se gelykenisse omdat dit die verlore toestand van sondaars so treffend beskryf.   Dis ʼn evangelie binne in die Evangelie.

Jesus vertel hierdie gelykenis sodat mense tot besinning moet kom en deur die bekering hul toevlug na God neem.

Lees volledig by Kultuurdagboek

1. Die dorp Kroonstad in die Vrystaat onstaan in 1855 toe die eerste woonerwe van die plaas Klipplaatdrift verkoop word. Dit was die hoofstad van die Republiek van die Oranje Vrystaat van 13 Maart to 11 Mei 1900.

2. 1961: Dit is advokaat CR Swart se laaste dag as Goewerneur-generaal van Suid-Afrika.

Die onafhanklikheidstrewe van die Nasionale Party was van die begin af in sy grondwet ingeskryf, en in 1934 is die betrokke artikel 4 verander, toe daar vir die eerste maal bepaal is dat onafhanklikheid in 'n republikeinse staatsvorm verkry moet word. Die hoof van so 'n staat sou President heet, maar tot met republiekwording was die staatshoof nog die Goewerneur-generaal. Adv CR Swart, lank leier van die Nasionale Party in die Vrystaat en sy lewe lank vurige republikein, het op 12 Januarie 1960 die laaste Goewerneur-generaal van SA geword, 'n pos wat hy op 30 April 1961 neergelê het, hangende sy verkiesing tot die eerste Staatspresident van die Republiek van Suid-Afrika op 31 Mei 1961.

KULTUURDAGBOEK 29 APRIL

Teen dié tyd het 'n aantal Transvaalse Boere begin om Transvaal te verlaat opsoek na 'n beter tuiste in die onbekende binneland. Die eerste trekgroep het onder leiding van Gert Alberts gestaan en was deeglik georganiseer. Die elf families wat die voortou geneem het in 'n trek wat later as 'n rampspoedige onderneming sou blyk, het daarin geslaag om met redelike sukses tot by die Ngamimeer te trek. Dit was egter die groep wat hierná onder leiding van Jan Greyling en Louw du Plessis langs die Krokodilrivier versamel het, wat die grootste teëspoed sou ervaar.

Na veel oponthoud het 480 blankes en 'n aantal bediendes met 128 waens en 1 958 trekosse in April 1877 die Kalahari aangedurf.

Lees volledig by Kultuurdagboek

1. Die eerste Dorslandtrekkers onder leiding van Gert Alberts bereik die Ngamineer in 1875.

2. Die Inval van Reitz: Britse magte onder bevel van lt.kol TD Pilcher val die dorp Reitz in die Vrystaat, in 1901 tydens die Tweede Vryheidsoorlog binne en vernietig meeste huise en geboue. Meer hieroor in hoofartikel.

3. Die grootste SA-rolprentgehoor tot en met 1978, (40 000 mense) kom by die Voortrekkermonument in Pretoria op hierdie dag in 1961 byeen om die premiére van Jamie Uys se film, Doodkry is min, te sien. Meer as 2 miljoen mense wêreldwyd sien dié film wat handel oor die Afrikaanse taal.

Lees volledig by Kultuurdagboek

1. Die nuwe kerkgebou van die Strooidakkerk in die Paarl, Wes-Kaap, word in 1805 ingewy. Die kloktoring is in 1811 voltooi en op die klok, 'n oorblyfsel van die ou kerk, is die inskrywing 'Amsterdam 1714'. Die preekstoel is deur MM Krynauw in 1838 geskenk.

2. 1945: Die CNO-Bewaarskool word in Pietermaritzburg geopen. Die beperking op moedertaalonderrig het groot ontevredenheid onder die Afrikaners van Natal ontketen. Uit protes teen hierdie beperking van Afrikaans as taalmedium vir onderrig is daar op 7 Februarie 1944 in die stadsaal van Pietermaritzburg onder luide applous eenparig besluit om 'n eie CNO-Bewaarskool in die stad te stig.

Lees volledig by Kultuurdagboek

1. Vir die Afrikanervolk sal hierdie dag altyd staan as die dag waarop die verraad van die Nasionale Party teenoor sy Blanke volk ingevryf is met die inhuldiging van 'n Swart terroris, bomplanter en tronkvoël as president van Suid-Afrika, Nelson Mandela, by die Uniegebou in Pretoria. Op 27 April 1994 vind een van die duurste staatsseremonies ooit plaas. En terwyl die massas elke jaar hulle dronkfeeste ter herdenking van hulle sogenaamde vryheid hou, rou ons oor die onreg wat elke dag teenoor ons volk plaasvind. Ons word vermoor, verkrag en beroof van alles wat kosbaar is. Mag De Klerk en sy bende kort voor lank teregstaan vir die duisende moorde, verminking en verhongering van mense in hierdie vernielde land. Mag dit 'n openbare teregstellingsgeleentheid wees wat jaar na jaar met dieselfde opwinding as 27 April gevier word...

2. Genls Louis Botha en JBM Hertzog stig in 1910 die Suid-Afrikaanse Party (SAP).

3. 1918: Onder hierdie datum is 'n adres van waardering aan genl Hertzog gerig. Dit is deur CJ Langenhoven as voorsitter van die distriksbestuur, Oudtshoorn, van die Nasionale Party onderteken.

DAAR IS MAAR NET EEN MANIER EN DIT IS DIE REGTE MANIER

Hannes Ollewagen

2 Sam. 12:1-31

“Waarom het jy die woord van die HERE verag deur te doen wat verkeerd is in sy oë? Uría, die Hetiet, het jy met die swaard verslaan, en sy vrou het jy vir jou as vrou geneem, nadat jy hom deur die swaard van die kinders van Ammon vermoor het.” (:9).

Die ou gesegde lui: “Goeie dinge neem tyd.” Dink maar vir uself. As u nou regtig ‘n lekker maaltyd wil geniet, sal die voorbereiding daarvan gewoonlik ‘n tydjie neem. Indien u goeie werk in u beroep wil lewer, sal u klante of kliënte maar geduldig moet wag terwyl u met die nodige sorg aan ‘n goeie eindproduk arbei. So maak ons dan ook dag na dag kennis met verskeie mense en kom met baie van hulle goed oor die weg, maar daar is in ons lewens net ‘n paar mense wat met verloop van tyd ware, goeie vriende geword het.