Gedagtes vir elke dag
Of lees almal by Gedagtes vir elke dag
As gelowige Boerevolk het ons vandag die versekering dat God 'n deel van ons volk nie die knieë voor Baäl laat buig het nie, net soos Hy aan Elia gesê het toe dié gekla het dat die hele volk ten gronde is: dat Hy vir Hom 7 000 man uitgehou het en dat Hy dit in "teenswoordige tyd" weer sal doen – uit suiwer genade, nie uit ons verdienste nie. Daarom mag ons daarop staatmaak!
1904: STIGTING SA VROUE- FEDERASIE
Lees volledig by Kultuurdagboek
KULTUURDAGBOEK 19 OKTOBER
Die oorlogsjare het Transvaal en die Vrystaat verander in 'n woesteny. Die stoflike bestaansmiddele was grotendeels vernietig en die deel van die Boerevolk wat nie op die slagvelde en in die Konsentrasiekamp-kerkhowe begrawe is nie, was vasgesak in armoede en maatskaplike ellende. Onder hierdie omstandighede word daar onder aansporing van Georgina Solonom, eggenote van 'n Britse pro-Boere parlementariër, en onder leiding van die vrou van genl Louis Botha, uiteindelik in Pretoria gestig: die SA Vrouefederasie, op 19 Oktober 1904, deur 43 vooraanstaande vroue, en wel met die volgende oogmerke:
ONS LIEFDE VIR DIE HERE
Hannes Ollewagen
Ps. 119:121-128
“Daarom het ek u gebooie lief, meer as goud, ja, as baie fyn goud.Daarom hou ek al die bevele aangaande alles vir reg; elke leuenpad haat ek.” (:127&128).
Ons leer uit die lewe van koning Dawid vele kosbare lewenslesse. En wat meer is, is dat ons ook uit hierdie lesse geweldig baie leer oor ‘n mens se verhouding met God. Ons leer eweneens geweldig baie van God en sy Vaderhart uit die lewensverhaal van hierdie voormalige koning van Israel.
Dawid was nie ‘n mens sonder foute, tekortkominge en sonde nie. Ons weet dat hy byvoorbeeld owerspel en selfs daarna ‘n moord gepleeg het om hierdie sonde van hom te probeer verbloem. Ons weet dat God vir Dawid nie toegelaat het om vir Hom ‘n tempel te bou nie omdat hy te veel bloed op aarde vergiet het. Ek dink dat koning Dawid seker volgens ons menslike oordeel lankal as ‘n verworpene behandel sou word. Die Here verwys tog ten spyte van al hierdie dinge na Dawid as ‘n man na aan God se hart; ‘n man wat al sy welbehae sal doen. “En nadat Hy hom afgesit het, het Hy Dawid vir hulle verhef as koning, van wie Hy ook gesê en getuig het: Ek het Dawid, die seun van Ísai, gevind, ’n man na my hart, wat al my welbehae sal doen.” (Hand. 13:22).
DIE DUISTERNIS VAN HIERDIE EEU (10)
Frank Peretti
Lees reeks by Die duisternis van hierdie eeu
Brummel staan weer op. “Nou is daar geleentheid vir die gemeentelede om hulle standpunte te stel. Wie wil eerste praat? Goed Sam. Begin jy maar, asseblief.”
“Vriende,” begin Sam Turner toe hy voor staan,” u almal ken vir my en Helen. Ons is al meer as dertig jaar in hierdie gemeenskap en ons staan nog al die jare deur dik en dun by die gemeente. Ek is iemand wat daaraan glo om jou naaste lief te hê en ’n goeie lewe te ly en ek probeer om ’n goeie Christen te wees.
“Maar vanaand is ek kwaad en ongelukkig. Ek is omgekrap oor my vriend Lou. U het seker almal agtergekom dat hy nie vanaand hier is nie en u almal weet waarom. Hy was nog altyd een van ons en ons het hom almal lief. Maar nou het hierdie Busche vent gekom en hy dink hy is God self. Waar kry hy die reg om Lou te oordeel? En as Lou wou, kon hy die man gedagvaar het, maar hy is te goed daarvoor.
1687: EERSTE KERKGEBOU TE STELLENBOSCH INGEWY
Lees volledig by Kultuurdagboek
KULTUURDAGBOEK 18 OKTOBER
As stigter van die dorp Stellenbosch het goew Simon van der Stel 'n besondere belangstelling in sy "Kolonie" geopenbaar. Ooreenkomstig die beleid van die VOC, besluit hy om 'n kerkgebou en drosdy hier te laat oprig. Hy het ywerig reëlings getref vir die bouery en persoonlik die vordering dopgehou.
Dit is belangrik om te onthou dat hierdie kerkie die eerste volwaardige kerkgebou in Suid-Afrika was – 'n sigbare teken van die Calvinistiese godsdiens wat uit Nederland aan die Kaap oorgeplant is.
1685: HERROEPING VAN EDIK VAN NANTES
Lees volledig by Kultuurdagboek
KULTUURDAGBOEK 18 OKTOBER
Na 'n reeks godsdiensoorloë in Frankryk in die 16e eeu het koning Hendrik IV in 1598 die Edik van Nantes uitgevaardig. Hiervolgens het die Franse Protestante, bekend as Hugenote, 'n groot mate van geloofsvryheid verkry.
Toe Lodewyk XIV in 1685 die edik herroep was daar vir diegene wat hulle protestantse geloofsoortuiging wou uitleef nie meer plek in die Rooms-Katolieke georiënteerde Frankryk nie. Al uitweg was om te vlug.
DIE HEMEL IS WERKLIK (4)
Todd Burpo
Lees reeks by Die hemel is werklik
ROOKSEINE
Later daardie aand, na 'n lekker swem, het Cassie en Colton by 'n tafeltjie gesit by die Old Chicago Restaurant in Greeley, Colorado. Hulle was doodgelukkig aan die inkleur terwyl ek en Sonja met pastoor Steve Wilson en sy vrou, Rebecca, gesels het. Ons het reeds fantastiese Italiaanse kos geëet, onder andere die kinders se gunstelinge: pizza, spaghetti en knoffelbrood.
Steve was die senior leraar van 'n gemeente met tussen 1 500 en 2 000 lidmate - bykans net soveel mense as wat in ons tuisdorp, Imperial, gewoon het. Dit was 'n geleentheid vir my en Sonja om nog 'n leraar in ons distrik te leer ken en idees te kry oor hoe ander leraars hul bediening aanpak. Ons het beplan om Steve se kerk, die Greeley Wesleyan Church, die volgende dag te besoek. Sonja wou veral sien hoe die kerk se kinderprogram op Sondagoggende verloop. Rebecca het die grootmensgeselskap afgewissel met die kinders s'n en saam met hulle ingekleur.
"Sjoe, Colton, jy kleur regtig daardie pizza baie mooi in!" het sy gesê. Colton het beleef maar flou geglimlag maar hy was buitengewoon stil. 'n Paar minute later het hy gesê: "Mamma, my maag pyn."
DIE DUISTERNIS VAN HIERDIE EEU (9)
Frank Peretti
Lees reeks by Die duisternis van hierdie eeu
Daardie aand dek Kate drie plekke aan eettafel. Dis ’n geloofsaksie, want hulle het nog niks van Sandy gehoor nie. Die polisie kon nog geen leidrade vind nie en niemand het Sandy met ’n oog gesien nie.
Marshall en Kate sit teenoor mekaar aan tafel met Sandy se leë plek tussen hulle.
“Marshall, moenie jouself so martel nie,” sê Kate simpatiek.
“Dis alles my skuld. Ek het ’n gemors van die hele situasie gemaak.”
Kate reik oor die tafel en neem sy hand in hare. “Sy sal terugkom, Marshall, en dan sal ons sake regstel. Sy is oud genoeg om na haarself te kyk. En sy het nie baie klere saamgeneem nie. Ek dink nie sy beplan om lank weg te bly nie.”
Skielik lui die voordeurklokkie en albei ruk soos hulle skrik. “Seker die posbode of een of ander verkoopsman, of die Jehova Getuies,” se Marshall effens bitter.
“Wel, Sandy sal sekerlik nie die voordeurklokkie lui nie,” mompel Kate en staan op om te gaan kyk wie gelui het. Marshall volg haar, maar hy is vinniger en is eerste by die deur. Hy maak dit oop.
1911: BYEENKOMS OM UNIALE POLITIEKE PARTY TE STIG
Lees volledig by Kultuurdagboek
KULTUURDAGBOEK 17 OKTOBER
Dit is verbasend hoe gereeld pres MT Steyn deur verskillende politieke partye en kultuurgroepe genader is om sedert 1902 en ook ná 1910 leiding te gee. Toe premier L Botha 'n uniale politieke party wou stig het hy eweneens vir Steyn gevra om teenwoordig te wees, raad te gee en in elke geval vooraf vir Botha met wenke te help.
1948: SA NEEM DEEL AAN BERLYNSE LUGBRUG
Lees volledig by Kultuurdagboek
KULTUURDAGBOEK 17 OKTOBER
Op 24 Junie 1948 het Rusland alle verbindingsweë na Wes-Berlyn gesluit in 'n poging om die Westerse moondhede te dwing om hulle aan die stad te onttrek. As gevolg van die sluiting van die verbindingsweë is die toevoer van voedsel en brandstofvoorrade na 2,3 miljoen Duitsers afgesny. Om 'n gereelde toevoer van hierdie voorrade te verseker het die VSA en Brittanje onmiddellik 'n lugbrug ingestel.
DIE HEMEL IS WERKLIK (3)
Todd Burpo
Lees reeks by Die hemel is werklik
COLTON BYT VAS
Die volgende maand het die gips afgekom. Met die vals kanker-situasie en nierstene agter ons, het ek 'n paar maande daaraan bestee om weer te leer loop. Eers met 'n loopraam, toe erg mank, tot ek stadig maar seker die vermaerde spiere gesond geoefen het. Teen Februarie het ek uiteindelik 'n mate van onafhanklikheid bereik - net betyds vir die streeksraadsvergadering van ons kerkdenominasie in Greeley, Colorado. Die vergadering is geskeduleer vir die eerste week in Maart.
"Jy moet 'n bietjie wegkom” het Sonja 'n paar weke voor die vergadering aan my gesê. "Kom net weg en maak tyd vir 'n bietjie pret."
Hier was ons dus nou by die Butterfly Pavilion. 'n Monargskoenlapper het verbygefladder met oranje vlerke in swart gesegmenteer soos loodglas. Ek het 'n dankgebed gefluister vir die feit dat ons uitstappie hoegenaamd plaasgevind het.
DIE DUISTERNIS VAN HIERDIE EEU (8)
Frank Peretti
Lees reeks by Die duisternis van hierdie eeu
By ’n klein tafeltjie in een van die buitelug kafeteria’s van die kampus, sit Sandy Hogan. ’n Opgewarmde hamburger en ’n glas lou melk staan onaangeraak voor haar. Sy voel hartseer en ongelukkig. Sy het die nag in een van die bushaltes deurgebring en die tyd verwyl deur haar sielkunde-aantekeninge te bestudeer. Die oggend het sy al haar klasse bygewoon en toe probeer om ’n rukkie in die tuine van die kampus in te sluimer. Toe sy wakker geword het, was sy honger en eensaam. En nou, hier die kafeteria met die hamburger en die melk voor haar, is sy nie eers meer honger nie. Al waarvan sy nou bewus is, is die knaende eensaamheid.
“Waarom, Pappa, waarom?” fluister sy sag, en speel met die strooitjie in haar glas melk. “Waarom kan Pappa my nie net aanvaar soos ek is nie?”
Hoe kan hy haar so hard oordeel, terwyl hy haar amper glad nie ken nie?
1840: POTCH, WINBURG EN NATALSE REPUBLIEK VERENIG
Lees volledig by Kultuurdagboek
KULTUURDAGBOEK 16 OKTOBER
Die staatkundige oogmerk van die Groot Trek was om iewers buite die toenmalige Kaapkolonie 'n verenigde Voortrekkerstaat in die lewe te roep. Deurgaans is aan 'n enkele staat gedink, en daarom is ooreengekom dat Trekkergroepe ten noorde van die Oranjerivier bymekaar sou kom waar dan oor die toekoms besluit sou word.
Toe Potgieter en Maritz kort na mekaar in 1836 in die omgewing van Winburg aankom, is die eerste Voortrekkerbestuur op 2 Desember 1836 ingestel – op 'n tydstip toe oor die eindbestemming van die Trek nog geen duidelikheid bestaan het nie. Toe Retief hom in April 1837, en kort daarna ook Uys en sy mense, hulle by die Trekkers aangesluit het, het die kwessie van 'n eindbestemming belangrik geword, en daaroor was daar geen eenstemmigheid nie.
DIE DUISTERNIS VAN HIERDIE EEU (7)
Frank Peretti
Lees reeks by Die duisternis van hierdie eeu
“Wees sterk, wees vasberade, want jy moet hierdie volk die land in besit laat neem.”
Dis Dinsdagoggend en Mary is in die kombuis besig om brood te knie. Die son skyn heerlik. Hank blaai deur die lidmate-register. Dan vind hy waarna hy soek — die naam en nommer van die vorige pastoor van sy gemeente: James Farrel. Hy het Farrel nooit ontmoet nie. Al wat hy van hom weet, is die skinderstories wat die rondte gedoen het nadat die man die omgewing van Ashton verlaat het.
Op die ingewing van die oomblik skakel hy die man se nommer.
“Hallo,” klink ’n moeë stem.
“Hallo,” groet Hank en probeer vriendelik klink. “Is dit James Farrel?”
1960: REPUBLIKEINSE DANKFEES
Lees volledig by Kultuurdagboek
KULTUURDAGBOEK 15 OKTOBER
Suid-Afrika het op 5 Oktober 1960 met 'n meerderheid van 74 580 stemme ten gunste van 'n republiek gestem, en twee dae later is die FAK gevra om 'n Republikeinse dankfees te reël. Die FAK het ingestem en binne 'n week 'n dankbare skare van 70 000 in die Amfiteater van die Voortrekkermonument byeengebring.
Die fees het uit twee dele bestaan. Presies om drie-uur die middag het die Eerste Minister, dr HF Verwoerd, lede van sy kabinet, die vier administrateurs en die Uitvoerende Komitee van die FAK in die Sarkofaagsaal van die monument hulde gebring aan die leiers van die Afrikanervolk op die pad na Republiekwording. Van daar af het hulle na die Amfiteater gegaan vir die tweede deel van die feesprogram.
DIE HEMEL IS WERKLIK (2)
Todd Burpo
Lees reeks by Die hemel is werklik
PASTOOR JOB
In die volgende vertrek het ons rye akwariums en onderdak-"getypoele" aangetref. Ons het tussen die uitstallings rondgeloop en ons verkyk aan die seesterre, weekdiere en see-anemone wat soos onderwaterbloeisels gelyk het. Cassie en Colton het ge-oe en ge-aa terwyl hulle hul hande in mensgemaakte getypoele gesteek het en aan diertjies geraak het wat hulle nog nooit vantevore gesien het nie.
Volgende het ons 'n massiewe atrium betree wat oorlopens toe vol was met oerwoudblare, rankplante en takke wat opgeklim het na die hemel. Ek het die palmbome en eksotiese blomme wat gelyk het of dit uit een van Colton se storieboeke kom, ingeneem. En reg rondom ons het massas skoenlappers gedraai en gefladder.
DIE DUISTERNIS VAN HIERDIE EEU (6)
Frank Peretti
Lees reeks by Die duisternis van hierdie eeu
Dis is ’n donker, reënerige nag en die druppels wat teen die vensters vasslaan, hou Hank en Mary uit die slaap. Namate die ure verbygaan, sluimer Mary tog in. Hank bly egter wakker — gespanne en bewus van 'n geweldige las wat op hom rus. Dit was 'n moeilike dag. Hy het lank gesukkel om die afskuwelike swart letters doodgeverf te kry en die wete dat mense hom so haat, het hom diep ontstel. Boonop kon hy nie sy gesprek met Alf Brummel vergeet nie. En die gemeentevergadering van Vrydagaand lê soos 'n berg voor hom. Hy lê in die donker en bid woordeloos. Die matras voel so hard en knopperig. Die slaap wil nie kom nie. Hy rol van die een sy na die ander. As hy net nie vir Mary uit die slaap hou nie. Die kussing voel so hard. Eindelik soek hy ’n sakdoek en blaas sy neus. Hy kyk op sy horlosie. Dis tien minute oor twaalf. En hulle het tienuur kom lê.
1818: MARTHINUS OOSTHUIZEN, VOORTREKKER- HELD
Lees volledig by Kultuurdagboek
KULTUURDAGBOEK 14 OKTOBER
Min van ons hedendaagse jeug dra kennis van die dapper daad van Marthinus Jacobus Oosthuizen, 'n Voortrekkerheld wat met 'n voorraad ammunisie deur 'n Zoeloe-hinderlaag gebreek het om klomp Voortrekkerfamilies te red. Hy is op hierdie dag op Olifantshoek aan die Boesmansrivier, Uitenhage, gebore, en ons vertel graag van sy heldedaad.
In April 1837 het hy as seun van die Voortrekker Marthinus Oosthuizen sr, met Pieter Retief na Natal getrek en by Doornkop, naby die latere Chieveley, uitgespan. Marthinus sr is saam met Retief en die ander onderhandelaars na Dingaan waar hulle op 6 Februarie 1838 by Mgungundlovu wreedaardig deur die Zoeloes vermoor is.
REDDING DEUR GENADE ALLEEN
Ds A.E. vd Berg
“En as dit deur genade is, dan is dit nie meer uit die werke nie; anders is die genade geen genade meer nie. En as dit uit die werke is, dan is dit nie meer genade nie; anders is die werk geen werk meer nie” (Rom.11:6).
In 1910 is ʼn merkwaardige vrou in Albanië gebore en in 1997 op rype leeftyd van 87 jaar in Indië oorlede - Moeder Theresa, soos sy alom bekend was. Wat het haar so merkwaardig gemaak? Haar reuse barmhartigheidswerk wat haar selfs die Nobelprys vir Vrede kort voor haar dood laat ontvang het.
Ongelukkig getuig die toejuiging van die wêreld selde van God se goedkeuring. Na ʼn besoek aan die aanbiddingsplek van ʼn ou Babiloniese godin (die Swart Madonna) het sy haar huis op 18 jarige ouderdom by die Susters van Loreto aangesluit en haar ma en suster nooit weer gesien nie. Sy het die grootste deel van haar lewe in Indië gewerk en ook Indiese burgerskap verkry.
Theresa het in 1950 die organisasie Sendelinge vir Liefdadigheid gestig. Dis ʼn groep Roomse vroue wat hul aan barmhartigheidswerk wei. In 2012 was daar meer as 4,500 nonne in 133 lande by dié organisasie betrokke. Hulle versorg armes, mense met VIGS, tering, melaatsheid en ander siektes. Dit het ook weeshuise, skole, sopkombuise en mobiele klinieke. Alle dienste is gratis. Wonderlik! Ja, goedheid is ʼn taal wat blindes kan sien en dowes kan hoor.
1867: 1e DIAMANT IN SA GEVIND
Lees volledig by Kultuurdagboek
KULTUURDAGBOEK 13 OKTOBER
Die kinders van die Jacobs-familie van die plaas De Kalk in die omgewing van die latere Hopetown, het met 'n eienaardige klippie gespeel toe 'n boer, Schalk van Niekerk, dit opmerk en vermoed het dat dit 'n diamant is. 'n Verbygaande handelaar, Johan O'Reilly, het dit ondersoek waarna dit geblyk het 'n damant van 21.25 karaat te wees – die eerste wat in Suid-Afrika gevind is.
Verdere ontwikkelings het tot 'n algehele ekonomiese omwenteling in Suid-Afrika aanleiding gegee. Die diamantdraende gebied het die westelike deel van die Vystaatse Republiek uitgemaak, maar soos verwag kon word van die rowende Brittanje het sir Henry Barkly, die Britse Goewerneur en Hoë Kommissaris in Suid-Afrika, dit skaamteloos as deel van die Kaapkolonie opgeëis.
PSIGIATRIE – WERKTUIG VIR DIE HUMANISME
Hierdie opsommende gedeeltes uit die boek, Genees en Voorkom, geskryf deur Susan du Plessis dui aan hoe selfs die psigiatrie ingespan word om humanisme te bevorder en sodoende Christelike Afrikanernasionalisme af te takel. Hierdie artikel is met dank oorgeneem uit ‘n Nuusbrief van die Afrikaner Nasionalistiese beweging.
Die woord psigiatrie beteken letterlik "om die siel te genees". In die agtiende en negentiende eeu was dit psigiaters se verantwoordelikheid om na kranksinniges om te sien. Die haglike toestande in die gestigte waarin die kranksinniges opgesluit was, het dit ‘n onplesierige werk gemaak. Teen die einde van die negentiende eeu, met die materialistiese filosofie as agtergrond, het die psigiatrie egter begin wegbeweeg van die versorging van die kranksinnige na die voorkoming en uitroeiing van kranksinnigheid. In 1909 het die Nasionale Komitee vir Geestesgesondheid in Amerika tot stand gekom. Weereens het John D. Rockefeller sy sak geskud en miljoene gepomp in die ontwikkeling en oprigting van psigiatriese hospitale en die opleiding van psigiaters, sielkundiges en geestes-gesondheidwerkers.
Kinders word die teiken
Die definisie van wat kranksinnigheid is, is tot so 'n mate verbreed dat die eerste navorsingstudie, wat in 'n skool in Baltimore in 1913 uitgevoer is, bevind het dat 10% van die skoolkinders psigiatriese hulp benodig. Loodsprogramme is ook in die Sing Sing-gevangenis begin. Die resultaat was dat psigiatriese departemente by howe vir jeugmisdadigers en gevangenisse tot stand gekom het. Die geestesgesondheid-beweging het vinnig uitgebrei. Teen 1930 was daar reeds assosiasies vir geestesgesondheid in 24 lande, insluitende Kanada, Engeland, Rusland en Australië. Kinders was die vernaamste teiken en die geestesgesondheid-beweging het derhalwe die leidende rol gespeel in die ontstaan van die kinderleiding-beweging, 'n beweging wat in die twintigerjare gefloreer het. Die oogmerk was om jeugmisdaad en gedragsprobleme by kinders te voorkom.