KULTUURDAGBOEK 31 JANUARIE

Lees volledig by Kultuurdagboek

Toe daar in 1835 ernstig aan die vervanging van die dak van die Kaapse kerkgebou uit 1704 gedink moet word, blyk dit dat die ou fondamente die beplande hoër mure en nuwe dak nie sal kan dra nie. Gevolglik word die historiese ou gebou, buiten die toring, tot groot ontevredenheid van 'n deel van die gemeente gesloop en word die latere Groote Kerk, groten­deels onder die leiding van die bekende boumeester-argitek Herman Schütte, op die plek van die oue opgerig.

KULTUURDAGBOEK 30 JANUARIE

Lees volledig by Kultuurdagboek

Daniel Brink Bosman is op hierdie dag in die distrik Boshof gebore. Sy skoolloopbaan op Boshof is deur die Tweede Vryheidsoorlog onder­breek. Gedurende die oorlog het hy 'n tyd lank saam met sy vader, wat weens doofheid nie op kommando kon gaan nie, gevlug. Ná die oorlog het hy op Franschhoek en Boshof skoolgegaan en in 1908 op Boshof gematrikuleer. Hy het sy studie aan die Grey-Universiteitskollege (die latere Universi­teit van die OVS) voortgesit, waar hy in 1911 die graad MA behaal het.

Op aanbeveling van pres. M.T. Steyn, is 'n Herman Coster-studiebeurs aan hom toegeken, en in 1912 is hy na Nederland om am die Rijksuniversiteit in Groningen verder te gaan studeer.

KULTUURDAGBOEK 30 JANUARIE

Lees volledig by Kultuurdagboek

Lord Charles Somerset, die Kaapse goewerneur, se taalpro­klamasie het op 5 Julie 1822 verskyn. Hiervolgens sou Engels vanaf 1 Januarie 1827 die enigste voertaal in alle geregshowe wees. Dit was deel van die Britse bewindhebbers se beleid om die Afrikaner deur middel van die Engelse taal te verengels. Somerset het op 30 Januarie 1824 'n verdere proldamasie uitgevaardig, waarin verklaar word dat Engels reeds vanaf 1 Maart van daardie jaar die enigste voertaal in die regspleging van die distrik Albanië sou wees.

GESEËNDE JONGDAE BAAR GESEËNDE OUDAE

Ds Andrè van den Berg

Ouderdom is ʼn voorreg wat almal nie beskore is nie. Baie mense sterf jonk. Alhoewel ouderdom aan lewensjare gemeet word, word dit deur ʼn positiewe lewensingesteldheid bepaal en behoort mense ryper vir die lewe te maak. Ongelukkig laat sommige mense toe dat vader tyd en moeder natuur hulle te vinnig inhaal en word hulle in werklikheid oud voor hul tyd.

Die ouderdom is ʼn tyd waarin die mens na rus en vrede smag. Goeie jeugjare is hier onontbeerlik. Ons moet in die oggend van ons lewe al vir die aand daarvan voorberei.   Wie sy lewe in sy jongdae nie in orde kry nie, slaag nie maklik op sy oudag daarin nie.

KULTUURDAGBOEK 29 JANUARIE

Lees volledig by Kultuurdagboek

In die agterplaas van die Durban Girls' High School, in 'n opslaangebou, word 'n Engelse tak van die Natal Training College op 29 Januarie 1957 gestig. Uit die agterplaasverlede van die Durbanse Onderwyskollege, wat 'n sprokiesverlede vir die Dokkies was, het die Aspoestertjie van die Natalse Onderwys sommer onmiddellik en onbeskeie haar voet vir 'n glaspantoffeltjie uitgehou en nie gerus voordat albei voete stewig en onbeweeglik 'n vastrapplek op die Natalse bodem verkry het nie.

KULTUURDAGBOEK 29 JANUARIE

Lees volledig by Kultuurdagboek

Nadat genl. Hertzog se neutraliteitsmosie op 4 September 1939 verwerp is en hy as Eerste Minister moes bedank, was die eenheidsdrang by die Nasionale Afrikaners baie sterk. Die Hertzog-groep en die Nasionaliste onder dr. D.F. Malan was aanvanklik haaks oor die republikeinse strewe en die naam van die nuwe party. Uiteindelik is besluit tot die naam die Herenigde Nasionale Party of Volksparty.

KULTUURDAGBOEK 29 JANUARIE

Lees volledig by Kultuurdagboek

In die politieke woelingsjare van die Afrikaner, die jare der­tig, is die behoefte aan 'n eie Nasionale dagblad in Transvaal baie sterk besef. Op 30 September 1935 het Nasionale leiers onder voorsitterskap van mnr. W.A. Hofmeyr op Stellen­bosch besluit om 'n Transvaalse Nasionale dagblad te begin. Mnr. Pieter Neethling, bekend as die vader van die Voortrekkerpers, het die eerste £5 000 geskenk en daar is besluit om 'n maatskappy — Voortrekkerpers Bpk. — met 'n kapitaal van £150 000 op te rig.

KULTUURDAGBOEK 28 JANUARIE

Lees volledig by Kultuurdagboek

Die eerste skote van die Transvaalse Vryheidstryd het op 16 Desember 1880 geval. Die Boerekrygers was vasbeslote en doelgerig en het onmiddellike welslae behaal. Die Britse garnisoene is op verskeie plekke in Transvaal vasgekeer.

Sir George Colley, Britse bevelvoerder, het besluit om Transvaal sonder versterkings binne te val. Genl Piet Joubert het die inval verwag en 'n gunstige posisie by Laingsnek gekies om die inval af te wag. Tevergeefs het sir George Colley met 1 100 manskappe en ses veldkanonne probeer om die burgers uit hulle skuilings te verdryf. Uiteindelik moet die Britse mag die aftog blaas met 'n lewensverlies van 83 en 11 gewondes.

FRIEDRICH JOSEF IRSIGLER

Lees reeks by Wie maak ons geld?

Genl.-maj. J.F.C. Fuller (opcit. bl. 12) sê: “... Britse strategie behoort op seemag en nie landmag nie gebaseer te wees, omdat Brittanje se geografiese ligging in die eerste plek dit noodsaak. Dis gek v.d. Verenigde Koninkryk om die rol van ’n Kontinentale mag te probeer speel, ’n ding wat hy reeds sedert 1914 doen.” Op bl. 401 veklaar hy: “Selfs gedurende die kritieke 1940-somer was dit nooit ’n stryd op lewe en dood vir Engeland nie, om die eenvoudige rede dat dit nooit een kon word solank hy die see beheer nie”

Kapt. Russell Grenfell (op. cit. bl. 242/3) sê: “... die eerste oorweging vir ’n besluit op oorlog is die vraag of die betrokke land se lewensbelange sy deelname vereis. Hiervolgens behoort Engeland buite beide wêreldoorloë te gebly het soos hy suksesvol neutraal gebly het in die Franco-Pruisiese Oorlog van 1870, aangesien sy lewensbelange nog in 1914 nog in 1939 betrokke was.” Ons Superbankiers het alle rede tot tevredenheid met wat hulle tot dusver bereik het”.

KULTUURDAGBOEK 27 JANUARIE

Lees volledig by Kultuurdagboek

Ná die stigting van Duits-Oos-Afrika (Tanganjika) en Brits-Oos-Afrika (Kenia), is blanke emigrante uit Suid-Afrika ter wille van die ontwikkeling van die gebiede in Oos-Afrika verwelkom. Talle georganiseerde groepe het ná die Tweede Vryheidsoorlog na Oos-Afrika getrek.

In 1903 het die sogenaamde landsoekers-ekspedisie onder PC Joubert en sy broer. genl D Joubert, van Machadodorp vertrek op 'n verkenningstog, veral na Duits-Oos-Afrika. Hulle kom op 27 Januarie 1903 in Dar-es-Salaam, Tanganjika aan.

Ds A.E. vd Berg

“... Meneer, wat u beveel het, is gedoen en daar is nog plek” (Luk.14:22).                                  

Dit was onlangs Kersfees en min dinge so aangenaam soos ʼn Kersete saam met vriende of familie. Dis ʼn tradisie om op Kersdag saam met mense wat na aan jou is, te kuier al is dit ook elke jaar dieselfde persone.

Christus het dikwels gelykenisse vertel om mense by wyse van verhale dinge van die Koninkryk van God te leer. Verhale steek makliker by mense vas as feite.   In die Gelykenis van die Groot Maaltyd is God die gasheer en vasbeslote om almal wat honger is na sy tafel te nooi.   Die gelykenis roep sondaars tot redding op.   Jesus is so gretig om sondaars met sy liefde, Woord en vergifnis te voed, dat Hy hulle byna wil dwing om aan te sit.

Jesus se reddingsuitnodiging word met ʼn deftige feesmaal vergelyk. Wanneer Lukas in hoofstuk 14 oor God se groot ete skryf, laat dit ʼn mens onwillekeurig aan ʼn Kersete dink omdat hierdie ete baie raakpunte met ʼn Kersmaal het. Lukas skryf van die beplanning, genooide gaste, deeglike voorbereiding en die smaaklike ete self. Dit klink amper soos ʼn Kersete.

Hannes Ollewagen

1 Timótheüs 1:3-20

“Dit is ’n betroubare woord en werd om ten volle aangeneem te word, dat Christus Jesus in die wêreld gekom het om sondaars te red, van wie ek die vernaamste is.” (:15).

God die Vader het sy geliefde Seun, Jesus Christus, met ‘n doel – ‘n spesifieke opdrag – na die aarde gestuur. Christus moes kom herstel wat deur die mens gebreek is. Daardie verhouding met ons Skepper en Vader wat deur die ongehoorsaamheid van die eerste mens onberekenbare skade gely het moes deur Hom herstel word. “Want soos hulle almal in Adam sterwe, so sal hulle ook almal in Christus lewend gemaak word;” (1 Kor. 15:22). Net soos wat die sonde ons van God af weg lei, het Christus gekom om ons van die sonde weg te lei en weer tot God te bring. ”Want as ons, terwyl ons nog vyande was, met God versoen is deur die dood van sy Seun, veel meer sal ons deur sy lewe gered word nou dat ons versoen is.” (Rom. 5:10).

Die Woord is duidelik hieroor – ‘n mens word deur Christus Jesus se daad van geregtigheid geregverdig. Ons word van ons sondes gered. Ons word nie ‘n vrybrief gegee om onder die dekmantel van “Jesus het vir al my sondes gesterf” ‘n lewe van totale ongebondenheid te leef nie. Hoe word ek van die sonde gered as ek doelbewus daarin voort leef – as ek sou verkies en begeer om daarin voort te leef? Waarvan word ek dan vrygemaak?

KULTUURDAGBOEK 26 JANUARIE

Lees volledig by Kultuurdagboek

Die Onderwyskollege op Wellington is nie alleen die oudste onderwyserskollege in Suid-Afrika nie maar ook die grootste in die Kaapprovinsie. Die Hugenote-seminarie waaruit die WOK gebore is, en waartoe dr Andrew Murray (1828 – 1917) ‘n besondere bydrae gelewer het, is op Maandag 19 Januarie 1874 geopen.

Hierdie inrigting het van die begin af ook onderwyseresse, en sedert 1887 ook kindertuinonderwyseresse, opgelei.

Outobiografie van Robey Leibbrandt:

GEEN GENADE

Lees reeks by Robey Leibbrandt vertel self

My verblyf in die dodesel

Die dodesel was 'n ruim vertrek in vergelyking met die grootte van 'n sel. Dit was egter somber en koud. Geen bed, geen stoel en ook geen toilet — net 'n slopemmer met 'n swaar ketting deur 'n ring aan die muur. Die tronkowerheid was seker bang dat 'n onnutsige terdoodveroorde die emmer sou steel...

Die eerste nag in die dodesel het ek besonder vas geslaap. Die volgende oggend het die bewaarder aan diens my meegedeel dat die tronkbewaarder en nog een of twee vreemde persone by die dodesel besoek afgelê het en sou luid by die deur gestaan en gesels het, maar ek het hulle nie gehoor en derhalwe ook nie wakker geword nie.

Elfuur daardie oggend het die bestuurder my na sy kantoor ontbied en met soetsappige woorde probeer gerusstel, maar ek het my nie daaraan gesteur nie. "Ek hoop nie jy word opgehang of doodgeskiet nie, Leibbrandt," het hy met geveinsde aandoening gesê.

"Ek is bereid om te sterf," het ek geantwoord, omgedraai en by die deur uitgestap waar ek ingekom het.

KULTUURDAGBOEK 25 JANUARIE

Lees volledig by Kultuurdagboek

Volgens die Vrystaatse grondwet het pres Steyn se ampstermyn aan die begin van 1901 verstryk, en omdat die Volksraad vanweë die oorlog nie ‘n kandidaat kon aanwys nie, het die algemene krygsraad dit by Doornberg digby Allemanskraal, op hom geneem en is pres Steyn op hierdie dag vir ‘n verdere termyn deur die aanwesige burgers verkies en plegtig voor die huis van genl APJ Cronjé beëdig.

Ds. A.E van den Berg

Inleiding

Daar is al baie oorloë geveg, sommige kort soos Israel se sesdae-oorlog teen Egipte in 1967. Ander het jare geduur. Die oorlog van die Lam (Jesus) teen dié van die draak (Satan) duur al die langste en het reeds voor die skepping met ʼn opstand teen God se gesag begin:

“En daar het oorlog in die hemel gekom: Migael en sy engele het oorlog gevoer teen die draak, en die draak en sy engele het oorlog gevoer; en hulle kon nie oorwin nie, en hulle plek was in die hemel nie meer te vinde nie.” (Openb.12:7,8).

Hierdie oorlog sal eers met die wederkoms van Christus eindig as die Lam die draak beslissend oorwin en hom en sy gesante in die hel werp. Intussen word hierdie oorlog teen die Lam vanuit talle oorde gevoer, self vanuit kerke!