Gedagtes vir elke dag
Of lees almal by Gedagtes vir elke dag
‘n Mens kan oor die hoogste berg loop indien jy een treë op ‘n keer gee. Jy moet net aanhou en sorg dat jou rigting reg is – altyd vorentoe. Leer van die man wat die berg verskuif het. Hy het die klippe een-vir-een weggedra!
1707: STRYD TEEN W.A. VD STEL GEWEN
KULTUURDAGBOEK 22 FEBRUARIE
Lees volledig by Kultuurdagboek
Die inwoners van Stellenbosch is in die nag van 22 Februarie 1707 uit hul slaap gewek deur 'n jong man wat te perd deur die stil strate gejaag en die lug laat weergalm het met die kreet “Victorie, Victorie!!" Die gerug het die burgers bereik dat hulle die stryd teen die omstrede goew. W.A. van der Stel en sy hoë amptenare gewen het, en dat die goewerneur uit die Kaapkolonie verban is.
1707: Hendrik Bibault: “IK BEN EEN AFRICAANDER”
KULTUURDAGBOEK 22 FEBRUARIE
Lees volledig by Kultuurdagboek
Die oorwinning oor Van der Stel het nie sonder uitbundige vreugde gepaard gegaan nie. Vier jong mans van Stellenbosch het te perd deur die strate van die dorp gejaag en onder die invloed van drank by die meule moles gemaak deur die graanbakke rond te gooi en die meulenaar uit te skel. Landdros Starrenburg, wat op die lawaai afgekom het, het twee van die jong mans met 'n rottang bygekom, waarop een, Hendrik Bibault, geskreeu het: “Ik wil niet loopen, k'ben een Africaander."
MISLUKKING
Ds A.E. van den Berg
Leermeester of begrafnisondernemer?
Die lewe isdikwels soos skilderwerk. Alles loop tot op ʼn puntreg waarna God ʼn streep daardeur trek en van voor af beginmoet word. Die eindresultaat is egter altyd beter. Daarbenewens kan die lewe ook met ʼn mosaïek-kunswerk vergelyk word wat uit klein stukkies gebreekte glas bestaan. As ons Hom toelaat, maak God van ons gebreekte lewensglas ʼn nuwe prentjie.
“Daarom, as iemand in Christus is, is hy ’n nuwe skepsel; die ou dinge het verbygegaan, kyk, dit het alles nuut geword” (2 Kor.5:17).
Gevolglik is mislukkings is nie sondermeer sleg nie en dikwels die pilare waarop sukses gebou word en die eerste stap in die rigting na dit wat God van ons verlang. Sy planne met gelowiges is altyd groter as hul mislukkings. Soms is mislukkings net die lont wat iets groot aan die brand steek.
1877: TOTIUS GEBORE
KULTUURDAGBOEK 21 FEBRUARIE
Lees volledig by Kultuurdagboek
Jacob Daniel du Toit (Prof. J.D. du Toit) is meer bekend onder sy digtersnaam Totius — die naam wat sy studentevriend, B.J. Esser in 1901 in Amsterdam aan hom gegee het. Sy lewe, wat op hierdie dag in 1877 in die Paarl 'n aanvang geneem het, vind 76 jaar later 'n graf in Potchefstroom.
'n Buitengewoon vol lewe: skitterende student, Kaapse rebel saam met die Boeremagte, 'n predikant, 'n professor in Teologie, 'n Bybelvertaler, 'n volksman, kerkman, 'n Psalmberymer, 'n taalstryder, 'n digter... onder sy eie mense en oorsee geniet sy werk groot erkenning; nege doktorsgrade word aan hom toegeken! Dr. J.D. Kestell noem hom op 'n keer namens die volk: “Ons innige geliefde Totius."
1657: 1e TOEKENNING VAN GROND AAN VRYBURGERS IN KAAP
KULTUURDAGBOEK 21 JANUARIE
Lees volledig by Kultuurdagboek
Op hierdie dag het die eerste “nege vrije luyden" grond aan die Kaap gekry. Die burgers kon hulle eie grond uitkies en is in twee kolonies gevestig, nl. Harmanskolonie en Stevenskolonie. Hulle moes die landbou op vasgestelde voorwaardes bevorder. Die Kompanjie sou aan die Vryburgers plaasgereedskap en trekosse voorsien, en verdere benodigdhede kon hulle op krediet van die Kompanjie koop.
Dit was hulle toegelaat om vrylik handel te dryf met die skepe vanaf die derde dag dat die bote die hawe binnegekom het.
ENGELE IS WERKLIK (5)
Judith Macnutt
Lees reeks by Engele is werklik
Die indeling van Engele
Ek het 'n engel in liggaamlike vorm naby my aan my linkerkant gesien. Alhoewel ek dikwels visioene van engele sien, is dit slegs intellektuele visioene. Dit was ons Heer se wil dat ek die engel in hierdie visioen op hierdie manier moes sien. Hy was nie groot nie, maar klein van postuur, en absoluut pragtig. Sy gesig het gebrand asof hy een van die hoogste engele was, wat almal lyk of hulle van vuur gemaak is. Dit moet wees wat ons gerubs noem. Ek is daarvan bewus dat daar in die hemel so 'n groot verskil tussen engele is dat ek dit nie kan verduidelik nie.
Teresa van Avila
Noudat ek vir jare met my bediening besig is en die engeleryk bestudeer, het ek tot die slotsom gekom dat die hemelse skare bestaan uit tallose engele wat aan verskillende rangordes behoort. Hulle verskil ook in terme van krag, glorie, gesag en doel.
1656: JAN V RIEBEECK SE SEUNTJIE STERF
KULTUURDAGBOEK 20 FEBRUARIE
Lees volledig by Kultuurdagboek
Anthony, die babaseuntjie van Jan en Maria van Riebeeck, het slegs twee maande oud geword. Omdat daar gedurende hierdie tyd geen predikant aan die Kaap was nie, het hy gesterf sonder dat hy gedoop is.
Die sterftesyfer onder jong kinders was in die sewentiende eeu ontsettend hoog.
1937: TOTIUS IN BLOEMFONTEIN GEHULDIG
KULTUURDAGBOEK 20 FEBRUARIE
Lees volledig by Kultuurdagboek
In 1937 besit die Afrikaanse volk reeds die Psalmboek in sy eie taal. Totius was die berymer. Ook met die Afrikaanse Bybel het hy die leeue-aandeel gehad. Kerk en volk is innig dankbaar, en die FAK neem die voortou om hierdie dank te bewys.
En so word 1937 die jaar van die Totiusfeeste met die hoogtepunt in die stadsaal van Bloemfontein op 20 Februarie. 'n Skare van 2 000 vul die saal van hoek tot kant, en vader J.D. Kestell voer namens die volk die woord. Aangrypend is Die Volksblad se berig:
1856: VRYSTAATSE ONAFHANKLIK- HEIDSDAG TOT FEESDAG VERKLAAR
KULTUURDAGBOEK 19 FEBRUARIE
Lees volledig by Kultuurdagboek
Aangesien die onafhanklikheid van die Vrystaatse Republiek in 'n sekere sin op die inwoners van die gebied afgedwing is en 'n gedeelte daarteen geprotesteer het, was daar met die ondertekening van die Bloemfontein-konvensie op 1854 naas 'n klompie kanonskote nie van feesvieringe sprake nie. Ook die Republiek se eerste verjaarsdag het ongemerk verbygegaan, maar op 19 Februarie is besluit dat al die aanstaande “Zaterdag, de 23ste Februaij, gevierd zal worden als een publieke feestdag, ter herinnering van den vrijdom van onzen Vrijstaat en dat het in vervolg jaarliks zal worden gehouden." Ondanks dié besluit, is geen besondere feesprogram afgehandel nie, want selfs die Volksraad het op daardie dag met sy gewone werksaamhede voortgegaan. Eers die volgende jaar sou 23 Februarie as feesdag tot sy reg kom.
1730: JAN DE LA FONTAINE WORD GOEWERNEUR VAN KAAP
KULTUURDAGBOEK 19 FEBRUARIE
Lees volledig by Kultuurdagboek
Die Kaapse koloniste het op hierdie dag met blydskap verneem dat Jan de la Fontaine die nuwe goewerneur aan die Kaap sou wees nadat hy reeds 20 jaar getroue diens aan die Kompanjie gelewer het. Hy het die agting en liefde sowel van die burgers as van die amptenare aan die Kaap geniet.
1902: KMDT GIDEON SCHEEPERS TERREGGESTEL
KULTUURDAGBOEK 18 FEBRUARIE
Lees volledig by Kultuurdagboek
Op die ouderdom van sestien het Gideon Jacobus Scheepers tot die Transvaalse Artillerie in Pretoria toegetree. Vanaf 1894 dus sou hy in militêre kringe beweeg. Hy was skrander, fier, bekwaam en baie gewild. Die manne het hom Die Springbok van die Hoëveld begin noem.
Scheepers is opgelei as heliograaf deur luit. Paul C. Paff, en sy skoolonderrig het onder maj. Thomas Kroon voortgegaan. Heliografie is 'n metode van kommunikasie met sonligflitse, en Gideon was spoedig so behendig in die stuur en lees van boodskappe, soms oor groot afstande, dat hy soveel aandag getrek het dat maj. Richard Albrecht van die Vrystaat-Artillerie vir pres. Kruger gevra het of hy Scheepers kan leen om sy jong manne op te lei.
WARE RYKDOM
Hannes Ollewagen
Lukas 12:13-21
“Maar God het aan hom gesê: Jou dwaas, in hierdie nag sal hulle jou siel van jou afeis; en wat jy gereedgemaak het, wie s’n sal dit wees? So gaan dit met hom wat vir homself skatte vergader en nie ryk is in God nie.” (:20&21).
Die Here Jesus spreek in die gelese gedeelte ‘n wanpersepsie aan wat by die meeste mense al van kindsbeen af aan bestaan. Dit is daardie wanpersepsie dat ‘n mens gelukkig sal wees wanneer jy ryk is. “…want iemand se lewe bestaan nie uit die oorvloed van sy besittings nie.” (:15).
Die gedagtegang is seker dat indien ek genoeg geld het, kan ek mos doen wat ek wil. En ek kan dit boonop doen wanneer ek wil. Die gedagte hieraan wek seker by die mens die indruk van vryheid. Dit wek by die mens ‘n indruk van onafhanklikheid. En wanneer ek vry en onafhanklik is, vervaag die noodsaak van aanspreeklikheid en verantwoordbaarheid dikwels. Ek hoef aan niemand rekenskap te gee nie, want ek het niks van enigiemand nodig nie. Ek het nie ‘n verantwoordelikheid teenoor enigiemand anders nie.
1838: BLOUKRANS- MOORDE
KULTUURDAGBOEK 17 FEBRUARIE
Lees volledig by Kultuurdagboek
Die Voortrekkers in Natal het in Februarie 1838 op Piet Retief se terugkeer van Dingaan of gewag. Retief het 'n ooreenkoms om grondgebied finaal gaan beklink. Maritz se mense het langs die Boesmansrivier naby die huidige Estcourt gestaan. Retief se mense was by Moordspruit, Bloukransrivier en Doornkop (vandag naby Chieveley), saamgetrek; andere by Malanspruit.
Hulle was onbewus van die moord op Retief-hulle op 6 Februarie, dog Maritz het onrustig geraak en die groepe op 'n Zoeloe-aanval probeer voorberei. Maar in die oggenddonker is die families Liebenberg, Rossouw en Bezuidenhout uitgewis.
1888: DR NJ VAN DER MERWE - KULTUURLEIER
KULTUURDAGBOEK 17 FEBRUARIE
Lees volledig by Kultuurdagboek
Nicolaas Johannes van der Merwe is op hierdie dag op Senekal gebore en op 11 Augustus 1940 in Bloemfontein oorlede. Hy het in die Konsentrasiekamp op Norvalspont as kind besondere ondervindinge meegemaak wat beskrywe is in sy boek Die Burgemeester van Sannahspos (1929).
Hy behaal sy BA aan UKOVS en voltooi sy teologiese studie am die Teologiese Kweekskool, Stellenbosch. Hier was hy 'n studenteleier. Hy volg Tobie Muller op as leier van die Afrikaanse Taalvereniging en speel 'n belangrike rol om die studente van Stellenbosch bewus te maak van hulle taal.
WAT HET VAN ONS SEUNS GEWORD?
Ds A.E. van den Berg
“Die drywers van my volk is kinders, en vroue heers oor hulle” (Jes.3:12).
Luk.15 vertel die verhaal van ʼn verlore seun wat tot besinning gekom en teruggekeer het. Suid-Afrika het baie verlore seuns wat nie terugkeer nie omdat hulle verkeerd grootgemaak is. Amerika het dieselfde probleem; seuns word deur dogters oorheers. Wat lees- en skryfvaardigheid betref, is Amerikaanse seuns meer as 18 maande by dogters agter. Hulle druip meer as dogters, word meer geskors. Minder voltooi matriek as dogters.
Om dinge te vererger, raak die Westerse kultuur al hoe meer feministies; seuns word soos dogters grootgemaak. Al hoe meer vroue beklee kerk ampte; iets wat volstrek onskriftuurlik is.
God het die man en vrou se rolle duidelik onderskei. Hulle is twee helftes. Nadat Adam geskep is, het God in Eva vir hom ʼn hulp gemaak. In die huwelik word hierdie twee helftes een. God het die man as hoof van die vrou geskape en die vrou as sy hulp; nie anders om nie!
1890: ORDE VAN NEDERLANDSE LEEU AAN PRES KRUGER TOEGEKEN
Lees volledig by Kultuurdagboek
Op hierdie datum is aan Paul Kruger by Nederlandse koninklike besluit, nr. 11, die onderskeiding toegeken van Ridder Grootkruis in die Orde van die Nederlandse Leeu. Die toekenning is op 29 September 1851 deur koning Willem I van Nederland ingestel.
Dit is aan Kruger met die oog op die Nederlandse koning, Willem III, se verjaardag op 19 Februarie 1890 toegeken.
1877: VREDES- TRAKTAAT MET SEKOEKOENIE I
KULTUURDAGBOEK 16 FEBRUARIE
Lees volledig by Kultuurdagboek
Die oorlogsverklaring van die Boere in Mei 1876 teen Sekoekoenie I, opperhoof van die Pedi-stam in Noord-Transvaal, is deur Sekoekoenie en die Britse regering tot hul voordeel uitgebuit. Sekoekoenie het hom hierdeur aan die wêreld voorgedoen as die onskuldige slagoffer van 'n aggressor wat daarop uit is om sy gebied met geweld of te neem.
Die Britse regering het aan die ander kant in die oorlogsverklaring 'n voorwendsel gevind om die anneksasie van Transvaal deur te dryf en as rede aangevoer die kwansuise onvermoë van die Republikeinse regering om die swartes in Transvaal te hanteer.
1854: J.D. CILLIERS DIE DIGTER
KULTUURDAGBOEK 16 FEBRUARIE
Lees volledig by Kultuurdagboek
Jan Daniel Cilliers is op hierdie dag op 'n plaas naby Wellington gebore en het vroeg kennis gemaak met Die Patriot en sy strewe om Afrikaans erken te kry. In Die Patriot het die meeste van sy gedigte onder die skuilname Kleinjan Wat Versies Maak, Neef Jan (Wat Versies Maak), Jan die Versiemaker Junior verskyn.
In 1886 is by na die goudveld. Hy vestig hom en sy gesin mettertyd op Potchefstroom waar hy op 28 Mei 1922 oorlede is.
ENGELE IS WERKLIK (4)
Judith Macnutt
Lees reeks by Engele is werklik
Om die engele te hoor aanbid
Eenkeer, na 'n kragtige bedieningstyd tydens 'n konferensie, het ek uitgestrek op die vloer gelê tydens pouse en in die Here se teenwoordigheid gerus. Ek het nie besef dat ek die hele twee uur lange pouse op die vloer deurgebring het nie, en vriende het kom kyk of ek iets makeer. Ek kon die aanbiddingspan hoor opwarm, maar dit het geklink of daar nuwe instrumente bygekom het wat nie gedurende die middagsessie gespeel het nie. Ek het teen die verhoog op die vloer gelê en kon nie die verhoog sien nie.
God se teenwoordigheid het my oorweldig en ek het fisies swak gevoel. Ek kon nie regop sit nie en het op die vloer bly rus terwyl ek na die aanbiddingspan geluister het.
Die musiek en stemme wat ek gehoor het, was fenomenaal. Ek was bekommerd dat ek in die pad sou wees tydens die oefensessie en die aanbiddingstyd wat sou volg. Ek het my vriende gevra of daar niemand op die verhoog was wat opgewarm het of in die lokaal nie, en dat ek dalk musiek uit die ingangsportaal gehoor het. Ek het volgehou dat ek ’n aanbiddingsgroep gehoor het en hulle gevra om my te help regop staan sodat ek kon sien. Daar was niemand op die verhoog nie.
Robin Morrison
1743: POLITIEKE RAAD RIG KERKE OP IN KAAP
KULTUURDAGBOEK 15 FEBRUARIE
Lees volledig by Kultuurdagboek
Baron van Imhoff, besoekende goewerneur-generaal van Oos-Indië, het as voorsitter opgetree by die vergadering van die Politieke Raad op hierdie dag. Hy het sy kommer uitgespreek oor die onkunde op godsdienstige gebied wat hy op sy kort reis in die binneland teengekom het.
Talle mense het reeds meer as drie dagreise van die kerke van Stellenbosch en Drakenstein gewoon, sodat meer kerke en beter onderwys op die platteland 'n dringende vereiste geword het.