Gedagtes vir elke dag
Of lees almal by Gedagtes vir elke dag
My seun, gaan nie met hulle saam op die weg nie, hou jou voet terug van hulle pad; want hulle voete hardloop na die kwaad en haas hulle om bloed te vergiet – Spreuke 15.
BROKKIES GESKIEDENIS (6)
Lees reeks by Brokkies Geskiedenis
Afrikaners veg teen Afrikaners
Soos Afrikaners vandag nog teen mekaar op allerlei wyses veg, so was dit die geval deur al die eeue. Neem nou maar die tydperk vanaf 1850’s. Politieke twiste was volop. Die propaganda dat Afrikaners gedurig verdeeld was onder mekaar, is ongelukkig waar. Daar was aan die begin geen sterk regering in Transvaal nie. Die boere het die kaal, koue vlaktes en bulte van die Hoëveld vir eers links laat lê en gaan woon in die warmer dele wat boonop voldoende swart arbeid gehad het. Die wit mense het ver van mekaar gebly, hoofsaaklik in Potchefstroom, Rustenburg-Marico, Lydenburg en Soutpansberg. Hulle was bitter arm - baie van hul vee was geroof, hul waens en meubels verniel deur die trek oor berge en riviere, kontantgeld uitgegee om lood en kruit en die nodigste ware van smouse te koop. Daar was geen markte vir produkte nie, en hulle het groot skades gely weens onbekendheid met die land. Duisende beeste het in 1851 aan longsiekte gevrek. Geelkoors was ‘n moordenaar. Perdesiekte en die tsetsevlieg het gereeld slagoffers geëis. In die Laeveld is baie mense dood aan malaria en geelkoors.
1877: TOTIUS GEBORE
KULTUURDAGBOEK 21 FEBRUARIE
Lees volledig by Kultuurdagboek
Jacob Daniel du Toit (Prof. J.D. du Toit) is meer bekend onder sy digtersnaam Totius — die naam wat sy studentevriend, B.J. Esser in 1901 in Amsterdam aan hom gegee het. Sy lewe, wat op hierdie dag in 1877 in die Paarl 'n aanvang geneem het, vind 76 jaar later 'n graf in Potchefstroom.
'n Buitengewoon vol lewe: skitterende student, Kaapse rebel saam met die Boeremagte, 'n predikant, 'n professor in Teologie, 'n Bybelvertaler, 'n volksman, kerkman, 'n Psalmberymer, 'n taalstryder, 'n digter... onder sy eie mense en oorsee geniet sy werk groot erkenning; nege doktorsgrade word aan hom toegeken! Dr. J.D. Kestell noem hom op 'n keer namens die volk: “Ons innige geliefde Totius."
1657: 1e TOEKENNING VAN GROND AAN VRYBURGERS IN KAAP
KULTUURDAGBOEK 21 JANUARIE
Lees volledig by Kultuurdagboek
Op hierdie dag het die eerste “nege vrije luyden" grond aan die Kaap gekry. Die burgers kon hulle eie grond uitkies en is in twee kolonies gevestig, nl. Harmanskolonie en Stevenskolonie. Hulle moes die landbou op vasgestelde voorwaardes bevorder. Die Kompanjie sou aan die Vryburgers plaasgereedskap en trekosse voorsien, en verdere benodigdhede kon hulle op krediet van die Kompanjie koop.
Dit was hulle toegelaat om vrylik handel te dryf met die skepe vanaf die derde dag dat die bote die hawe binnegekom het.
SUIWER DIE HARTE . . .
…WANT ONS DIEN ‘N JALOERSE GOD
Hannes Ollewagen
Jak. 4:1-12
“Of meen julle dat die Skrif tevergeefs sê: Met jaloersheid begeer die Gees wat in ons woon?” (:5).
“Nader tot God, en Hy sal tot julle nader. Reinig die hande, julle sondaars, en suiwer die harte, julle dubbelhartiges!” (:8).
Dit is duidelik uit God se Woord dat Hy min tyd het vir ‘n dubbelhartige man. Getrouheid, eerlikheid en opregtheid is alles eienskappe wat in God se oë kosbaar is. ‘n Dubbelhartige persoon het nie hierdie eienskappe nie. Ons word selfs in Jakobus 1 geleer dat die gebed van ‘n persoon wat dubbelhartig is nie vir God aanneemlik is nie. “Want dié mens moenie dink dat hy iets van die Here sal ontvang nie – so ‘n dubbelhartige man, onbestendig in al sy weë.” (Jak. 1:7&8).
1656: JAN V RIEBEECK SE SEUNTJIE STERF
KULTUURDAGBOEK 20 FEBRUARIE
Lees volledig by Kultuurdagboek
Anthony, die babaseuntjie van Jan en Maria van Riebeeck, het slegs twee maande oud geword. Omdat daar gedurende hierdie tyd geen predikant aan die Kaap was nie, het hy gesterf sonder dat hy gedoop is.
Die sterftesyfer onder jong kinders was in die sewentiende eeu ontsettend hoog.
1937: TOTIUS IN BLOEMFONTEIN GEHULDIG
KULTUURDAGBOEK 20 FEBRUARIE
Lees volledig by Kultuurdagboek
In 1937 besit die Afrikaanse volk reeds die Psalmboek in sy eie taal. Totius was die berymer. Ook met die Afrikaanse Bybel het hy die leeue-aandeel gehad. Kerk en volk is innig dankbaar, en die FAK neem die voortou om hierdie dank te bewys.
En so word 1937 die jaar van die Totiusfeeste met die hoogtepunt in die stadsaal van Bloemfontein op 20 Februarie. 'n Skare van 2 000 vul die saal van hoek tot kant, en vader J.D. Kestell voer namens die volk die woord. Aangrypend is Die Volksblad se berig:
ROOMSE MISLEIDING ONTMASKER (9)
Ds A E vd Berg
Lees reeks by Roomse misleiding ontmasker
Boetedoening en goeie werk
In sy brief aan die Galasiërs is Paulus uiters besorg oor ʼn dwaalleer wat sy kop in die kerk uitsteek het. Ketters het ʼn vreemde verlossingsleer verkondig dat sondaars op grond van goeie werke gered kon word. Dit het die Evangelie geskaad:
“Maar al sou ons of ʼn engel uit die hemel julle ʼn evangelie verkondig in stryd met die wat ons julle verkondig het, laat hom ʼn vervloeking wees!” (Gal.1:8).
Die RK het eeue later dieselfde dwaalleer begin verkondig.
Die leer van verlossing deur goeie werke bied redding as’t ware te koop aan. Dis onbybels!
BROKKIES GESKIEDENIS (5)
Lees reeks by Brokkies Geskiedenis
VIER SOORTE AFRIKANERS
Die meerderheid Kapenaars was in 1795 afsydig van die Engelse. Een van die Britse gesagvoerders, JH Craig, skryf op 22 September 1795 dat, behalwe 'n halfdosyn of wat van die handelaars en hoe amptenare van die kolonie byna elkeen die vyand van die Britte is. Hy het gesê dat, as daar 'n vyandelike mag na die Kaap sou kom, niemand die Engelse sou help nie. Dit was in elk geval waar van die Graaff-Reinetters, wat hulp van Batavia ontbied het. Maar die skip wat die hulp sou bring, Het Haasje, is in Saldanhabaai deur die Engelse gevang en die troepe moes hulle oorgee,
Die mislukte poging om die Kaap te herower, het demoraliserend op die meeste Afrikaners ingewerk. Die meerderheid het hulle rustig gedra.
1856: VRYSTAATSE ONAFHANKLIK- HEIDSDAG TOT FEESDAG VERKLAAR
KULTUURDAGBOEK 19 FEBRUARIE
Lees volledig by Kultuurdagboek
Aangesien die onafhanklikheid van die Vrystaatse Republiek in 'n sekere sin op die inwoners van die gebied afgedwing is en 'n gedeelte daarteen geprotesteer het, was daar met die ondertekening van die Bloemfontein-konvensie op 1854 naas 'n klompie kanonskote nie van feesvieringe sprake nie. Ook die Republiek se eerste verjaarsdag het ongemerk verbygegaan, maar op 19 Februarie is besluit dat al die aanstaande “Zaterdag, de 23ste Februaij, gevierd zal worden als een publieke feestdag, ter herinnering van den vrijdom van onzen Vrijstaat en dat het in vervolg jaarliks zal worden gehouden." Ondanks dié besluit, is geen besondere feesprogram afgehandel nie, want selfs die Volksraad het op daardie dag met sy gewone werksaamhede voortgegaan. Eers die volgende jaar sou 23 Februarie as feesdag tot sy reg kom.
1730: JAN DE LA FONTAINE WORD GOEWERNEUR VAN KAAP
KULTUURDAGBOEK 19 FEBRUARIE
Lees volledig by Kultuurdagboek
Die Kaapse koloniste het op hierdie dag met blydskap verneem dat Jan de la Fontaine die nuwe goewerneur aan die Kaap sou wees nadat hy reeds 20 jaar getroue diens aan die Kompanjie gelewer het. Hy het die agting en liefde sowel van die burgers as van die amptenare aan die Kaap geniet.
BRITTANJE EN DONALD TRUMP
Dr Danie Theron
BRITTANJE SE ROL IN DIE ONDERMYNING VAN DONALD TRUMP SE PRESIDENTSKAP
Ek is tans besig om die boek van MCE van Schoor, Chistiaan Rudolph de Wet: Krygsman en Volksman, te lees. Dit het in 2007 verskyn. Hieroor sal ek later skryf maar mens word opnuut met veragting vervul vir die wandade van die Britte tydens die Tweede-Vryheidsoorlog. En toe hulle die oorlog teen ‘n klein klompie Boere nie met regverdige oorlogvoering kon wen nie, toe wend hulle hul tot barbaarsheid teen weerlose vroue en kinders. “British foulplay”.
Vandag skryf ek egter oor ‘n man wat op 12 Februarie 2019 in die ouderdom van 96 jaar oorlede is en wat waarskynlik by meeste van die lesers onbekend is. Terloops, 2 Februarie is die geboortedatum van president Abraham Lincoln.
Lyndon H Larouche, ‘n Amerikaner, was veral in die VSA bekend vir sy politieke visie en die korrektheid van sy uitsprake oor neo-kolonialisme.
BROKKIES GESKIEDENIS (4)
Lees reeks by Brokkies Geskiedenis
NOG MOORDE OP ENGELAND SE KERFSTOK
'n Amerikaanse skip het op 28 Junie 1795 die nuus gebring dat die State-Generaal alle Nederlanders, ook in die kolonies, van hul eed van trou aan die Prins onthef. Dit het geïmpliseer dat hulle die Kaap moes verdedig. Hoewel baie Kaapse amptenare Oranjegesind was, het daar vir hulle geen keuse oorgebly nie.
Deur middel van seine is bekend gemaak dat 'n vyand die land bedreig, en die naaste gewapende burgers van Kaapstad, Stellenbosch en Drakenstein het begin opdaag. Die Engelse, wat bewus daarvan was dat baie offisiere Oranjegesind was, het sogenaamde "briefjes" onder die soldate versprei waarin hulle baie geld aan oorlopers beloof het. 'n Dertigtal het inderdaad oorgeloop.
1902: KMDT GIDEON SCHEEPERS TERREGGESTEL
KULTUURDAGBOEK 18 FEBRUARIE
Lees volledig by Kultuurdagboek
Op die ouderdom van sestien het Gideon Jacobus Scheepers tot die Transvaalse Artillerie in Pretoria toegetree. Vanaf 1894 dus sou hy in militêre kringe beweeg. Hy was skrander, fier, bekwaam en baie gewild. Die manne het hom Die Springbok van die Hoëveld begin noem.
Scheepers is opgelei as heliograaf deur luit. Paul C. Paff, en sy skoolonderrig het onder maj. Thomas Kroon voortgegaan. Heliografie is 'n metode van kommunikasie met sonligflitse, en Gideon was spoedig so behendig in die stuur en lees van boodskappe, soms oor groot afstande, dat hy soveel aandag getrek het dat maj. Richard Albrecht van die Vrystaat-Artillerie vir pres. Kruger gevra het of hy Scheepers kan leen om sy jong manne op te lei.
ONS STAAN VOOR ‘N MOEILIKE TYD
Ds Andrè van den Berg
Jesus waarsku in Mt.24 dat daar baie valse profete gaan kom en soveel mense mislei, dat as God die dae wat oploop na die wederkoms nie verkort het nie, niemand gered sou word nie.
“En as daardie dae nie verkort was nie, sou geen vlees gered word nie; maar ter wille van die uitverkorenes sal daardie dae verkort word. Want daar sal baie valse christusse en valse profete wees en hulle sal groot tekens en wonders doen om, as dit moontlik was, ook die uitverkorenes te mislei” (Mt.24:24).
“En baie valse profete sal opstaan en baie mense mislei” - Mt.24:11
Sekere tekens moet egter eers in vervulling gaan voordat Jesus op die wolke terugkeer. Een daarvan is ’n wêreldwye godsdiensherlewing waarvan Jesus in die teksvers melding maak; ’n gebeure wat miljoene mense gaan begeester.
1838: BLOUKRANS- MOORDE
KULTUURDAGBOEK 17 FEBRUARIE
Lees volledig by Kultuurdagboek
Die Voortrekkers in Natal het in Februarie 1838 op Piet Retief se terugkeer van Dingaan of gewag. Retief het 'n ooreenkoms om grondgebied finaal gaan beklink. Maritz se mense het langs die Boesmansrivier naby die huidige Estcourt gestaan. Retief se mense was by Moordspruit, Bloukransrivier en Doornkop (vandag naby Chieveley), saamgetrek; andere by Malanspruit.
Hulle was onbewus van die moord op Retief-hulle op 6 Februarie, dog Maritz het onrustig geraak en die groepe op 'n Zoeloe-aanval probeer voorberei. Maar in die oggenddonker is die families Liebenberg, Rossouw en Bezuidenhout uitgewis.
1888: DR NJ VAN DER MERWE - KULTUURLEIER
KULTUURDAGBOEK 17 FEBRUARIE
Lees volledig by Kultuurdagboek
Nicolaas Johannes van der Merwe is op hierdie dag op Senekal gebore en op 11 Augustus 1940 in Bloemfontein oorlede. Hy het in die Konsentrasiekamp op Norvalspont as kind besondere ondervindinge meegemaak wat beskrywe is in sy boek Die Burgemeester van Sannahspos (1929).
Hy behaal sy BA aan UKOVS en voltooi sy teologiese studie am die Teologiese Kweekskool, Stellenbosch. Hier was hy 'n studenteleier. Hy volg Tobie Muller op as leier van die Afrikaanse Taalvereniging en speel 'n belangrike rol om die studente van Stellenbosch bewus te maak van hulle taal.
THERESA MAY...
...NET NOG ‘N PION VAN DIE INTERNASIONALE GELDMAG
Dr Danie Theron
Theresa May, Eerste Minister van Brittanje, is soos Emmanuel Macron van Frankryk en Angela Merkel van Duitsland, pionne van die internasionale geldmagte. Hulle uitsluitlike funksie is om hulle state prooi van die geldmagte te maak. Van patriotisme (ondanks Macron se beteuterde uitspraak daaroor) en nasionalisme is daar by hulle niks te vinde nie.
Nou het May boonop die grootste nederlaag ooit in die Britse Laerhuis gelei oor haar voorstel hoe Brittanje die Europese Unie moet verlaat. Die vorige “rekord” is deur Ramsey MacDonald gehou. Sy het net-net daarin geslaag om ‘n mosie van wantroue in haar regering af te weer, maar die skrif is duidelik aan die muur.
Dit is net verregaande dat ‘n land in ‘n referendum kan stem om die Europese Unie te verlaat (bekend as Brexit), maar dan nie slegs jare moet veg voordat enigiets gebeur nie, maar boonop met ‘n eerste minister wat met ‘n halfgebakte voortel na haar mense kom wat meer lyk asof Brittanje deel van die Europese Unie wil bly. Dit is ook bewys daarvan dat dit veel makliker is om deel van hierdie unie te word as om jou daaraan te onttrek.
1890: ORDE VAN NEDERLANDSE LEEU AAN PRES KRUGER TOEGEKEN
Lees volledig by Kultuurdagboek
Op hierdie datum is aan Paul Kruger by Nederlandse koninklike besluit, nr. 11, die onderskeiding toegeken van Ridder Grootkruis in die Orde van die Nederlandse Leeu. Die toekenning is op 29 September 1851 deur koning Willem I van Nederland ingestel.
Dit is aan Kruger met die oog op die Nederlandse koning, Willem III, se verjaardag op 19 Februarie 1890 toegeken.
1877: VREDES- TRAKTAAT MET SEKOEKOENIE I
KULTUURDAGBOEK 16 FEBRUARIE
Lees volledig by Kultuurdagboek
Die oorlogsverklaring van die Boere in Mei 1876 teen Sekoekoenie I, opperhoof van die Pedi-stam in Noord-Transvaal, is deur Sekoekoenie en die Britse regering tot hul voordeel uitgebuit. Sekoekoenie het hom hierdeur aan die wêreld voorgedoen as die onskuldige slagoffer van 'n aggressor wat daarop uit is om sy gebied met geweld of te neem.
Die Britse regering het aan die ander kant in die oorlogsverklaring 'n voorwendsel gevind om die anneksasie van Transvaal deur te dryf en as rede aangevoer die kwansuise onvermoë van die Republikeinse regering om die swartes in Transvaal te hanteer.
1854: J.D. CILLIERS DIE DIGTER
KULTUURDAGBOEK 16 FEBRUARIE
Lees volledig by Kultuurdagboek
Jan Daniel Cilliers is op hierdie dag op 'n plaas naby Wellington gebore en het vroeg kennis gemaak met Die Patriot en sy strewe om Afrikaans erken te kry. In Die Patriot het die meeste van sy gedigte onder die skuilname Kleinjan Wat Versies Maak, Neef Jan (Wat Versies Maak), Jan die Versiemaker Junior verskyn.
In 1886 is by na die goudveld. Hy vestig hom en sy gesin mettertyd op Potchefstroom waar hy op 28 Mei 1922 oorlede is.