1. Op 15 Mei 1909 het 45 boere op Klerksdorp die "De Centraal Westelike Co-operatiewe Landbouw Vereniging" gestig met die doel om lede se graan te hanteer, en dit het van krag tot krag gegroei tot Sentraal-Westelike Koöperatiewe Maatskappy Beperk nie alleen die grootste landbou-koöperasie in die Republiek was nie maar ook die tweede grootste ter wêreld.

Dr Theunis Stoffberg

Lees reeks by Witman, ken jou vyand

Geagte Leser, Professor, Doktor, Mnr., Mev., Mej., Eerwaarde, Dominee, Student,ens.WITMAN! Aan u nageslag dra die skrywer op dit wat hierop volg, met die bede dat tot in lengte van dae, u kritiek, u aftakeling en afbrekende idees vir uself sal hou. Geen kopiereg word op hierdie werk voorbehou nie.

Sou een of meer van u enige deel wil gebruik vir verdere inligting, dan staan dit u vry om so te doen op voorwaarde dat u die letter en gees nie sal verander om in te pas met die poging van vyande van die WIT RAS om hulle te verwar nie.

Hierdie is geen roman nie. Alleen’n liefdespoging om aan ons WIT RAS KOERS te gee. Feitlik alles in hierdie boek is uittreksels uit geskrifte van die sogenaamde ’’uitverkore volk” en waar dit nie die geval is nie, is dit ontledings wat voortvloei uit hulle handelinge. Indien daar ’n saak gestel word wat vir die leser koddig voorkom, los die kritiek of aftakeling gerus maar uit en begin weer vir uself te DINK!! EN ONTHOU:

“SAGTHEID TEEN DIE WOLWE IS WREEDHEID TEEN DIE SKAPE!” (CHARLES FINNEY).

Sedert 1836 is gereeld na minerale, veral goud en diamante, in Transvaal gesoek. Karl Mauch se goudontdekkings van 1865 tot 1873 het hierdie koors aangeblaas. Die ondersoeke op die Tati-goudveld het verdere stimilus meegebring. Mense soos PJ Marais en Edward Button het die gemoedere gaande gehou. In 1871 het die Transvaalse Volksraad sy eerste mynwet aangaande die ontginning van edele minerale en metale goedgekeur. Dit het meer belangstellendes gelok. Thomas McLachlan, James Sutherland en Button het in Januarie 1871 'n beloning van die owerheid geëis vir die feit dat hulle in Lydenburg se omgewing by die Selatirivier in die Murchison-bergreeks goud ontdek het.

Ds AE vd Berg

Lees reeks by As die waarheid vertrap word

Deel 3

“Kinders, dit is die laaste uur; en soos julle gehoor het dat die Antichris kom, bestaan daar ook nou baie antichriste, waaruit ons weet dat dit die laaste uur is. Hulle het van ons uitgegaan, maar hulle was nie van ons nie; want as hulle van ons was, sou hulle by ons gebly het; maar dit moes aan die lig kom dat hulle nie almal van ons is nie” (1 Joh.2:18,19).

1.   ʼn Gemeenskaplike gevaar

Petrus en Judas skryf in hul sendbriewe oor ʼn gemeenskaplike gevaar:

Lees volledig by Kultuurdagboek

1781: Piet Retief is op hierdie dag gedoop. Sy trotse ouers, Jacobus en sy vrou Deborah het op 13 Mei die vyfde van hul kinders met die naam Pieter gedoop. Piet Retief was die vyfde van tien kinders gebore uit die huwelik van Jacobus en Deborah. Hy word later Voortrekkerleier en slagoffer van Dingaan se krygers op 6 Februarie 1838.  Lees volledig oor moord by KULTUURDAGBOEK 6 FEBRUARIE

Ds AE vd Berg

“ ... En hulle het Josef na Egipte gebring”(Gen.37:28).

Dit word vertel van ʼn koning wat nie in die goedheid van God geglo het nie. Sy lyfbediende was egter ʼn Christen en het dikwels vir hom gesê het dat God nooit foute maak nie. Omdat die koning baie lief vir jag was, het hy graag hierdie bediende as wapendraer saamgeneem.

Tydens ʼn jagtog het ʼn wildehond die koning aangeval en een van sy vingers afgebyt voordat dit van kant gemaak kon word.  Die koning was ontsteld: “Is God nog steeds goed? As Hy werklik goed was, sou ek nie ʼn vinger verloor het nie!” het die koning die bediende woedend toegesnou. “My heer, ten spyte van dit wat gebeur het, glo ek nog steeds dat God goed is en alles met ʼn doel laat gebeur”, het die gelowige bediende geantwoord. Terug by die paleis het die koning die bediende vir nalatige waaksaamheid onbepaald laat opsluit.

KULTUURDAGBOEK 12 MEI

Lees volledig by Kultuurdagboek

Die registrasie van De Nationale Pers Beperkt, as maatskappy het gevolg op 'n vergadering wat op 18 Desember 1914 gehou is in Heemstede, die huis van Henderik Bergh in Van Riebeechstraat, Stellenbosch. Sestien vooraanstaande Afrikaners was aanwesig. WA Hofmeyr is tot voorsitter gekies. Van die aanwesiges het alleen adv JHH de Waal enige ondervinding van koerantwerk gehad; nogtans word besluit "dat het wenselik is een Hollands nieuwsblad uit te geven". Volgens berekening van WA Hofmeyr sou 'n kaptaal van 80 000 pond nodig wees om 'n maatskappy te stig om die doel te verwesenlik.

Toe die volgende vergadering na twaalf dae gehou word is die kapitaalprobleem grootliks opgelos nadat mnr Jannie Marais ingewillig het om 5 000 pond se aandele te neem en sy broer Christiaan 1 000 pond s'n. Op hierdie vergadering is besluit dat die koerant De Burger sou heet.

In April 1915 het die maatskappy wat die koerant sou druk, kop uitgetrek.

Lees volledig by Kultuurdagboek

1652: Die eerste Nagmaalsviering in die Kaapstadse gemeente vind plaas. Jan van Riebeeck se dagregister vertel hieroor:  "...is alhier in't noch onvolmaeckte fortjen staende, door Dominé Backerius, predikant per den Walvis hier gecomen, d'eerste predicatie gedaen, ende het avondmael des Heren gecelebreert." Hierdie geleentheid wys reeds daarop dat die Nagmaal vir die wordende volk altyd van groot belang sou wees. Die Afrikaner het altyd alles in sy vermoë gedoen om geen Nagmaalsviering mis te loop nie. Dit was, benewens 'n kerklike viering, ook 'n belangrike sosiale geleentheid, veral later in die afgesonderde binneland. Jan van Riebeeck versuim ook nie om die eerste geleentheid waar 'n predikant die jong gemeente besoek, te benut vir die bediening van die Nagmaal nie. Reeds hiervandaan spruit die strenge godsdienssin van die Afrikaner wat later in die binneland vir hom as rigsnoer sou dien.

1915: Die nasionale pers word as maatskappy geregistreer. Lees hieroor in hoofartikel.

 Ben Venter

Lees reeks by Waterbobbejaan

VOORWOORD

Sakamatlakobata is in 1956 oorlede. Hy was toe al in die tagtig.

Hy was my oupa. Vir hom en sy Marico-vriende was Waterbobbejaan nie ‘n sprokie nie. Hulle het hom “met hulle eie oë gesien”.

Oom Paul Raaswater en oom Stoffel Wolf (Snyman) was broers. Oom Paul Raaswater kon nie saggies praat of lag nie. Hy het ‘n geweldige stem gehad. Van hom word vertel dat hy ‘n paar kilometer ver gehoor kon word as hy op ‘n reënerige dag na iemand geroep het.                                                                  

Oom Stoffel Wolf het baie selde aan sy hare of baard geskeer. Gedurende die Driejarige Oorlog het hy ‘n verdwaalde Engelsman in Marico se bosveld gevang. Toe hy hom by sy kommandant bring, sê die Tommie: “I expected this. In war these things do happen. But please tell me: WHAT caught me?”

KULTUURDAGBOEK 11 MEI

Lees volledig by Kultuurdagboek

Die konsep-Suid-Afrika-Wet is op hierdie datum in 1909 deur die onderskeie afgevaardigdes geteken, maar die debat oor die inhoud van die wet het voor en na hierdie dag ernstige afmetings aangeneem. Die Transvaalse en die Vrystaatse parlement het dit onderskeidelik eenparig bekragtig. In Kaapland is dit met twee teenstemme goedgekeur. Natal het eers 'n referendum daaroor gehou. Van die 58% kiesers wat wel gestem het, het 66% daarvoor en 33% daarteen gestem.

Kleurlinge en swartes het byeenkomste teen die wet gereël en onder WP Schreiner tevergeefs in Londen beswaar gemaak. Koning Edward VII het dit op 20 September 1909 onderteken. Die kleurbeklemtoning van die wet was die rede vir die onaanneemlikheid in bepaalde kringe. Maar ekonomiese, blanke, spoorweg- en eenheidsake het swaarder geweeg, sodat unifikasie, hoewel met federale eienskappe, van die vierledige Suid-Afrika deurgevoer is. Baie Afrikanerleiers wou deur hierdie staatkundige eenheid veral die Afrikanervolk landwyd saamsnoer ten einde sy slaankrag te verhoog.

Lees volledig by Kultuurdagboek

1973: Die komitee van die FAK vir teater-, rolprent- en uitsaaikunste word gestig. Die Hoofbestuur van die FAK het op hierdie dag, ná aanbevelings van 'n ondersoekkomitee, besluit dat 'n onderkomitee van die Hoofbestuur vir Teater-, Televisie- en Rolprentsake ingestel word, en dat die komitee uit vyf benoemde lede bestaan. Die eerste komiteevoorsitter was prof G Cronjé. Die komitee, waarvan die naam op 4 Julie 1977 in Teater-, Rolprent- en Uitsaaikunstekomitee verander is, se opdrag was om die Hoofbestuur van raad te bedien oor die bevordering van Afrikaanse teater-, rolprent-, televisie- en verwante aangeleenthede; die beroepsmoontlikhede en opleiding van die Afrikaner in die teater-, rolprent- en televisiebedryf; en die aanmoediging van Afrikaanse skeppende en uitvoerende kunstenaars in dié bedryf.

1909: Suid-Afrika-Wet word onderteken. Lees hieroor in hoofartikel.

...MAAR OOK ‘N TIENDE VAN JOU TYD!

“Mag ‘n mens God beroof? Want julle beroof My en julle sê:  Waarin het ons U beroof? In die tiendes en die offergawe.” Maleagi  3 : 8

‘n Baie ryk Christen sakeman in Amerika het begin om een tiende van die inkomste wat sy fabriek opgelewer het, vir die Here af te staan  (aan kerke, liefdadigheidsinstellings en baie meer) en toe vind hy dat sy inkomste só vermeerder dat hy twee tiendes kon gee en later het hy meer as die helfte van sy inkomste wat al hoe groter geword het, bestee aan instansies wat dit in hul nood dankbaar ontvang het.

Oor die tiendes sê God: “Bring die hele tiende na die skathuis, sodat daar spys in my huis kan wees en beproef my tog hierin ...   of Ek nie die vensters van die hemel sal oopmaak en op julle ‘n oorvloedige seën sal uitstort nie.  Ek sal ook die sprinkaan van julle afweer sodat hy die opbrengs van julle grond nie sal verwoes nie; ook die wynstok op die land sal vir julle nie onvrugbaar wees nie. (Maleagi 3:10-11).

JA Marais

Lees volledig by Stryd is lewe

Die helde van ‘n volk (2)

Dit was die toestand in Kaapland. Maar op daardie tydstip het benoorde Kaapland die Republiek van Transvaal en die Vrystaat bestaan waar Hollands die amptelike taal was. Die Konvensies van Sandrivier en Bloemfontein het aan Transvaal en die Vrystaat ‘n al groter losgemaaktheid van Brittanje gegee. Die Britse mag het gevoel dat sake besig was om in ‘n verkeerde rigting te ontwikkel en daar is begin om toenemend druk op Transvaal en die Vrystaat uit te oefen om hulle onafhanklikheid ongedaan te maak.

Dit is nie so ‘n unieke situasie wat destyds geheers het nie. Ons het vandag ‘n soortgelyke toestand.

KULTUURDAGBOEK  10 MEI

Lees volledig by Kultuurdagboek

Op hierdie dag in 1961 is Charles Roberts Swart, (gebore op 5 Desember 1894) as eerste Staatspresident van die Republiek van Suid-Afrika verkies. Sy openbare lewe het in 1919 begin toe hy organiserende sekretaris van die Nasionale Party in die Oranje-Vrystaat geword het. In 1923 het hy Volksraadslid geword, in 1948 Minister en in 1960 Goewerneur-generaal. Van 31 Mei 1961 af was hy amptelik staatspresident.

In 1968 het hy afgetree en in 1972 is die Dekorasie vir Voortreflike Diens aan hom toegeken. Die amp van Staatspresident het in 1961 verskil van dié van die Boererepubliek waar mense soos Paul Kruger en MT Steyn regerings- sowel as staatshoofde was. Hy word vir sewe jaar tydens 'n gesamentlike sitting van die Senaat en Volksraad met 'n meerderheid van stemme in die amp verkies en is normaalweg nie herkiesbaar nie.

Johan Vosloo

Lees reeks by Stories vir almal

DIE HOENDER-ENTREPRENEUR

‘n Ou maat, jare laas gesien of van gehoor, daag anderdag by my op in ‘n lang, plat kar. Die beeld wat hy skep, is een van ‘n man wat dit breed het. Hy het minstens drie goue ringe aan, ‘n goue polsketting en ‘n goue horlosie. Dit blink net.

Nou vis ‘n man maar uit wat die maat doen want so ‘n plat kar en baie goud spreek van groot geld. Gou blyk dit dat dit wel die geval: die maat rol as’t ware in die note, lei jy aan sy praat af.

Ds AE vd Berg

Lees reeks by As die waarheid vertrap word

Deel 2

“ Laat niemand julle op enige manier mislei nie, want eers moet die afval kom en die mens van sonde geopenbaar word.....” (2 Thess.2:3).

1.  Afvalligheid

Paulus skryf dat kerke net voor die koms van die Antichris baie ernstig van die waarheid afvallig sal word. Afvalligheid kom van die Griekse apostasia wat “om weg te val” beteken.  Dis ook aan die Griekse woord vir egskeiding verwant en spreek van skeiding, verlating en verwerping. Die Septuagint (Griekse vertaling van die OT) gebruik apostasia vir mense wat hul rug bewustelik op die waarheid draai: