GEDAGTES VIR ELKE DAG
Of lees almal by Gedagtes vir elke dag
Hoe vervul ons ons lewensdoel hier op aarde? Ons weet nie altyd wat ons moet doen om ons lewensdoel uit te leef nie maar as ons vir duidelike leiding van die Heilige Gees vra sodat alles tot eer en verheerliking van God sal strek, sal ons die antwoorde kry.
1977: AFRIKAANSE TAAL- MONUMENT AAN DIE STAAT OORHANDIG
KULTUURDAGBOEK 14 JUNIE
Lees volledig by Kultuurdagboek
Die indrukwekkende Afrikaanse Taalmonument pryk aan die suiderhang van Paarlberg en is op 10 Oktober 1975 – honderd jaar ná die stigting van die Genootskap van Regte Afrikaners op 14 Augustus 1875 in die Paarl – deur die Eerste Minister, mnr BJ Vorster, onthul en op 14 Junie 1977 aan die staat oorhandig.
Die oprigting van die Taalmonument was die verwesenliking van 'n jarelange Afrikaner-ideaal. Die Afrikaanse Taalmonumentkomitee waarvan die sekretariaat deur die Afrikaanse Taal- en Kultuurbond (ATKB) behartig is, het onvermoeid daaraan gewerk. Die simboliek van die monument is deur die argitek, mnr Jan van Wÿk, gegrond op uitsprake oor die Afrikaanse taal deur die gevierde Afrikanerskrywers CJ Langenhoven en NP van Wyk Louw.
1943: STIGTING VAN VROU- EN MOEDER- BEWEGING
KULTUURDAGBOEK 14 JUNIE
Lees volledig by Kultuurdagboek
Met die totstandkoming van die ATKV (SAS & H) is slegs manlike werknemers in diens van die SA Spoorweë as lede van die Vereniging toegelaat. Daar word toe vir die eerste keer vir die inskakeling van vroue as lede voorsiening gemaak in die ontwerpkonstitusie wat na afloop van die sogenaamde "Spoorbondkrisis" in 1933 en die daaropvolgende reorganisasie van die Vereniging in 1934 opgestel is.
1912: STIGTING VAN DIE UNIE- VERDEDIGINGS- MAG
KULTUURDAGBOEK 14 JUNIE
Lees volledig by Kultuurdagboek
Op 14 Junie is Wet Nr 13 van 1912 "Om voorziening te maken voor de Verdediging van de Unie en voor zaken daarmede in verband staande", afgekondig. Daar is onmiddellik 'n begin gemaak met die opbou van 'n sentrale verdedigingsorganisasie, met die hoofkwartier in Pretoria. Vir die eerste keer is 'n gesamentlike weermag, naamlik die Unie-Verdedigingsmag, daargestel.
Sy hooftaak was landverdediging. Destyds het dit hoofsaaklik om binnelandse onrus en beskerming van die Kaapse seeroete gegaan.
Op 1 Julie 1912 het die Departement van Verdediging kragtens Wet Nr 13 van 1912 'n afsonderlike staatsdepartement geword. Tussen die tydperk 1912 tot 1960 veg Suid-Afrika in twee Wêreldoorloë en die Koreaanse oorlog aan die kant van Groot-Brittanje en die Verenigde Volke.
KULTUUR- DAGBOEK 14 JUNIE
Lees volledig by Kultuurdagboek
1. 1912: Lees in hoofartikel oor die stigting van die Unie-Verdedigingsmag.
2. 1943: Die stigting van die Vrou- en Moederbeweging van die ATKV het meegebring dat vroue die eerste keer kon inskakel as lede van die SA Spoorweë. Lees in hoofartikel meer hieroor.
3. 1977: Lees in hoofartikel oor die Afrikaanse Taalmonument aan die suiderhang van Paarlberg wat aan die staat oorhandig is.
ONS KLEINMOEDIGHEID
Dit is so dat ons waarskynlik in een van die gevaarlikste tye van die stryd lewe omdat dit nie soseer die planne van ons vyande is waarvoor ons bevrees is nie, maar die gevaar dat ons eie kleinmoedigheid ons gaan dwing om die stryd gewonne te gee.
Die grootste enkele probleem waarmee die Blankes vandag in Suid Afrika te doen het, is waarskynlik die aanslag wat gemaak word om ons moedeloos te stem sodat ons ons aan die stryd ontrek.
1883: JRG LUTTIG SPREEK PARLEMENT IN HOLLANDS TOE
KULTUURDAGBOEK 13 JUNIE
Lees volledig by Kultuurdagboek
Jan Roeland Georg Luttig is op Prins Albert gebore en het in die distrik geboer totdat hy op 89 jarige leeftyd oorlede is. Prins Albert het toe onder die landdrosdistrik van Beaufort-Wes geresorteer. Hy het Beaufort-Wes en distrik van 1882 tot 1883, 1889 tot 1893 en 1897 tot 1898 in die Kaapse Parlementverteenwoordig.
1705: ADAM TAS SE DAGBOEK
KULTUURDAGBOEK 13 JUNIE
Lees volledig by Kultuurdagboek
Die bestaande afskrif van 'n fragment van Adam Tas se Dagboek dagteken van 13 Junie 1705 af, maar die oorspronklike Dagboek, wat al verlore gegaan het of vernietig is, het verder terugdateer.
Met die inhegtenisneming van Adam Tas in die nag van 27/28 Februarie 1705 is sy skryfkabinet tesame met die Dagboek en ander korrespondensie na Kaapstad geneem. Goewerneur Willem van der Stel het afskrifte laat maak van die deel wat die tydperk 13 Junie 1705 tot 27 Februarie 1706 dek omdat hy gemeen het dat die deel veral inkriminerend teenoor Tas sou wees.
KULTUUR- DAGBOEK 13 JUNIE
Lees volledig by Kultuurdagboek
1. 1803: 'n Maandelikse posdiens word in die Kaapkolonie tussen Kaapstad en Algoabaai (nou Port Elizabeth), Oos-Kaap, ingestel.
2. 1883: Die Kaapse parlement word die eerste keer in Nederlands toegespreek deur JRG Luttig. Lees hieroor in hoofartikel
3. 1705: Meer in hoofartikel oor Adam Tas se dagboek.
1929: ALGEMENE VERKIESING
KULTUURDAGBOEK 12 JUNIE
Lees volledig by Kultuurdagboek
In Junie 1924 het genl Hertzog met sy 63 Nasionale Partysetels en Creswell met sy 18 Arbeidersetels as die Paktregering die bewind by premier Smuts oorgeneem. Hertzog en die Afrikanervolk het gejuig want dit was nie slegs 'n politieke sukses nie maar tegelyk 'n Afrikanertriomf, hoewel saam met Creswell.
Aan die status van die land, aan Afrikaans as amptelike taal, aan kleursake en buitelandse aangeleenthede is volledig aandag gegee. Bo alles het Hertzog die Afrikanerkieser bly waardeer en respekteer.
1948: EERSTE REMBRANDT- SIGARETTE
KULTUURDAGBOEK 12 JUNIE
Lees volledig by Kultuurdagboek
Gelei deur die geloof in 'Leierskap deur navorsing' en ' Nywerheidsvennootskap' het die Rembrandt-groep Beperk van 'n klein onderneming, wat sy beslag in Junie 1948 gekry het, gegroei tot 'n wêreldwye nywerheidsreus – die wêreld se eerste nywerheidsbond van nasies.
Onder die kragtige en doelgerigte leiding van dr AE Rupert, wat van die begin af aan die roer was, het Rembrandt in 1948 die vierde grootste sigaretvervaardiger in die Vrye Wêreld geword met 70 fabrieke in 30 lande. Die batesyfer van R1 000 miljoen het ook wydvertakte belange in die Suid-Afrikaanse nywerheid verteenwoordig. Tesame met sy baanbrekers- en bouwerk as Afrikaanse nywerheidsonderneming het Rebrandt 'n sinvolle rol gespeel in onder meer die bewaring van Suid-Afrika se kultuurhistoriese erfenis en die bevordering van die Suid-Afrikaanse kuns.
KULTUUR- DAGBOEK 12 JUNIE
Lees volledig by Kultuurdagboek
1. 1901: Die Slag by Wolmansrust: 120 Boere onder bevel van genl CH Muller neem tydens die Tweede Vryheidsoorlog 'n Australiërkamp in Oos-Transvaal in met geen verlies aan Boerekant en buit oa twee pop-poms.
2. 1932: Mimi Coertse (Maria Sophia), wêreldbekende Afrikaanse sopraan, is op hierdie dag in Durban gebore. Sy is sedert 1973 terug in Suid-Afrika ná 'n suksesvolle loopbaan oorsee.
3. 1929: Lees in hoofartikel meer oor die Algemene Verkiesing op hierdie dag.
4. 1948: Die eerste Rembrandt-sigarette word bemark – lees in hoofartikel hieroor.
ONSE VADER WAT IN DIE HEMEL IS
Mattheus 6: 9-13
Ds Andrè van den Berg
'n Christen is iemand wat God as hemelse Vader ken en Hom so in gebed aanspreek. Die Onse Vader is die modelgebed wat Jesus aan sy dissipels gegee het in antwoord op hulle versoek: “Here, leer ons bid.” (Luk 11:1). Daar is egter ook 'n ander manier om na die Onse Vader te kyk. In hierdie gebed is daar ses kenmerke van 'n Christen se lewe wat hom/haar as kind van God kenmerk, amper soos 'n identiteitsdokument.
Die Onse Vader is ons geestelike ID-boekie. As dit oopgemaak word, sien jy onmiddellik ses kenmerke wat van 'n mens ʼn kind van God maak. Die eerste ding wat opval, is dat die mens God as sy hemelse Vader ken. Noem dit maar die eerste kenmerk van 'n Christen se identiteit. Dit is immers die manier waarop ons Here Jesus hierdie gebed laat begin het: “Onse Vader wat in die hemel is.” Die eerste aanduiding dat iemand tot bekering gekom het, is dat hy God as Vader aanspreek.
1906: N.P. VAN WYK LOUW
KULTUURDAGBOEK 11 JUNIE
Lees volledig by Kultuurdagboek
Nicolaas Petrus van Wyk Louw, herkomstig uit die Karoo (Sutherland), is op hierdie dag gebore en was een van die grootste Afrikaanse skrywers en digters van ons volk. Hy het soos geen ander skrywer voor hom nie, die bakens van Afrikaanse menswees versit.
Die Afrikaanse taal het gedurende die periode dat hy geskryf het, en in 'n belangrike mate danksy hom, gegroei van 'n skugtere literatuurtaal tot 'n medium waarin alle fasette van menswees uitsêbaar geword het.
Die Afrikaanse literatuur het onder sy hand en invloed onherkenbaar verander – vanaf iets lokaals tot iets universeels. Maar ook die Afrikaanse denke was ná Van Wyk Louw nie meer dieselfde as voorheen nie. Hy het die grondslae van die Afrikaanse nasionalisme soos geen ander voor hom nie (ook politici) deurdink en gefundeer. Deur sy dwingende argumentvoering en helder styl (bv in 'Lojale verset', 'Berigte te velde' en 'Liberale nasionalisme') kon hy die taak van Afrikanerskap in en vir 'n nuwe tyd vertolk, sodat sy invloed na sy dood nog net so sterk gebly het soos enige tyd daarvoor, veral by die intellektuele.
KULTUUR- DAGBOEK 11 JUNIE
Lees volledig by Kultuurdagboek
1. 1754: Anton Anreith, wat op hierdie dag op Riegel naby Freiburg in Duitsland gebore is, was 'n beskeie en talentvolle kunstenaar wat hom in 1777 aan die Kaap gevestig het waar hy bekendheid verwerf vir sy sierlike beeldhouwerk, ondermeer in die Lutherse Kerk en as skepper van die kansel in die Groote Kerk. In samewerking met die argitek Thibault, is hy verantwoordelik vir die versiering in verskeie Kaapse geboue. In 1805 word die eerste kunsskool in Suid-Afrika deur hom gestig. Hy is op 8 Maart 1822 in sy huis in Bloemstraat, Kaapstad, oorlede.
2. 1906: Lees in hoofartikel oor NP van Wyk Louw wat op hierdie dag gebore is.
KULTUUR- DAGBOEK 10 JUNIE
Lees volledig by Kultuurdagboek
1. 1855: Pres Jacobus Nicolaas Boshoff word in die amp van staatspresident van die Republiek van die Oranje-Vrystaat bevestig.
2. 1909: Die Christelike sangvereniging ASAF word in Pretoria gestig. Dit kom tot stand deur die ywer van dr S.O. Los, wat in 1908 as predikant van die Geref Kerk Pretoria bevestig is. Dit word op hierdie dag gestig onder leiding van die orrelis Petrus van den Burg, wat ook optree as direkteur van die koor. Die lede van die koor was almal uit die Hollands-Afrikaanse gemeenskap afkomstig. Volgens resensies in De Volkstem het die Asaf-koor 'n hoë peil in sy optredes gehandhaaf en is hy goed deur die publiek ondersteun. Die laaste optrede op 7 April 1926, was 'n uitvoering van die Elia van Mendelssohn, waarna die vereniging ontbind is.
3. 1872: Lees in hoofartikel oor Genl JCG Kemp se lewe.
1872: GENL JCG KEMP
KULTUURDAGBOEK 10 JUNIE
Lees volledig by Kultuurdagboek
Jan Christoffel Greyling Kemp, gebore op hierdie dag in die Amersfoortdistrik, het sy opleiding aan die Staatsgimnasium in Pretoria ontvang en het daarna onder meer in die kantoor van die mynkommissaris op Krugersdorp gewerk.
Hy het aan die Magato-oorlog in 1895 en die krygsverrigtinge met die Jameson-inval in 1895 tot 1896, deelgeneem. In die Tweede Vryheidsoorlog het hy as lid van die Krugersdorpse kommando aan die eerste gevegte in Natal deelgeneem en is hy in Junie 1900 in Noord-Transvaal tot kommandant verkies. In Februarie 1901 is hy as veggeneraal aangestel, en in dié hoedanigheid het hy sy bekwaamheid en waaghalsigheid getoon in gevegte soos dié by Moedwil op 30 September 1901 en Ysterspruit op 25 Februarie 1902.
Met die vredesonderhandelinge op Vereeniging, was hy een van die ses afgevaardigdes wat teen die vredesvoorwaardes gestem het.
DIE WARE INLIGTING- SKANDAAL (48)
Dr Eschel Rhoodie (1984)
Lees reeks by Die ware inligtingskandaal
Die doel met die plasing van hierdie inligting oor die destydse Inligtingskandaal is om die leser perspektief te gee oor hoe Suid-Afrika tot by die haglike verval van 'n swart regering gekom het. Die verraad wat destyds in die kabinet van Vorster, PW Botha, Pik Botha en De Klerk plaasgevind het, nie net teenoor ons Boerevolk nie, maar ook onder en teenoor mekaar in die parlement, getuig van hul veragtelike motiewe en handeling.
DIE BETEKENIS VAN VRYHEID
Behalwe vir ’n paar uitstappies buite Pretoria het Katy en ek in ons huurwoonstel in Lynnwood gebly terwyl ons op die saak voor die Appelhof gewag het.’n Swaard van ses jaar gevangenisstraf het oor my kop gehang.
Die uitsig wat ons oor die oostelike voorstede gehad het, het my bekoor. ’n Mens kon al die pad vanaf Libertas, die Eerste Minister se woning, tot by Cullinan sien, ’n afstand van goed 30 kilometers. Ek het dikwels, wanneer ek op die balkon gestaan en kyk het na die blou lug, die wit wolkemassas en die verre horison, teruggedink aan die strakheid van die gevangenisse in Frankryk, waar die enigste uitsig wat ek ooit gehad het, ’n baksteen- of klipmuur was.
1940: AFRIKANER- EENHEIDS- KOMITEE GESTIG
KULTUURDAGBOEK 9 JUNIE
Lees volledig by Kultuurdagboek
Op hierdie dag het die Afrikanereenheidskomitee (AEK), saamgestel uit leiers van die Herenigde Nasionale Party (HNP), die Ossewa-Brandwag (OB), die FAK en die Reddingsdaadbond (RDB), tot stand gekom met die tweelede taak om die breuke in Afrikanergeledere te heel en 'n grondwet vir 'n toekomstige republiek op te stel.
GRONDWET
Reeds op 4 November 1939 het 'n groep Afrikaners in dr HF Verwoerd se kantoor by Die Transvaler in Johannesburg byeengekom om 'n ontwerp-grondwet vir 'n moontlike republiek te bespreek. Die ontwerp sou na voltooiing ter beskikking van die Nasionale Party gestel word. 'n Kommissie onder voorsitterskap van prof LJ du Plessis is saamgestel uit onder meer dr TE Dönges, dr N Diederichs, dr A Hertzog, dr HF Verwoerd, prof CGW Schumann, mnr IM Lombard en prof HB Thom. Om praktiese redes is gevind dat dit beter sou wees as net een mens die ontwerp opstel en dr Verwoerd het die taak op hom geneem.
1934: VOLKSKAS REGISTREER.
KULTUURDAGBOEK 9 JUNIE
Lees volledig by Kultuurdagboek
Gestig uit eie bodem, uit eie geledere, met 'n aanvangskapitaal van R1 026 en geïnspireer deur 'n diepgewortelde plaaslike behoefte om eie geldmiddele te mobiliseer, het Volkskas sedert hierdie dag, toe hy as koöperatiewe volksbank geregistreer is, geleidelik gegroei.
Ses jaar later, toe Volkskas se bedrywighede tot dié van 'n handelsbank verbreed het, het 'n ongekende groeitydperk ingetree en is grootskaalse uitbreiding van alle vertakkings van sy besigheid ondervind.
As gevolg van die vereistes van die Bankwet van 1942, het Volkskas dit moeilik gevind om as koöperatiewe vereniging voort te gaan en is dit gevolglik in 1944 kragtens die Maatskappywet van 1926 as Volkskas Beperk geïnkorporeer.
KULTUUR- DAGBOEK 9 JUNIE
Lees volledig by Kultuurdagboek
1. 1865: Die Tweede Basoetoe-oorlog begin in die OVS.
2. 1902: Dankseggingsdienste word in die Kaapkolonie aan die einde van die Tweede Vryheidsoorlog gehou.
3. 1934: Volkskas, 'n koöperatiewe Afrikanerbank, word met 'n aanvangskapitaal van R1 026 geopen. Lees daaroor in hoofartikel.
4. 1940: 'n Afrikanereenheidskomitee word gestig. Lees meer in hoofartikel hieroor.