Gedagtes vir elke dag
Of lees almal by Gedagtes vir elke dag
Daar is een ding wat jy nooit moet vergeet nie: jy is uniek. Dit hang net van jouself af om iets moois en wonderliks van hierdie lewe te maak – die keuse is joune.
1944: 1e PSALM- EN GESANGBOEK IN AFRIKAANS
KULTUURDAGBOEK 29 OKTOBER
Lees volledig by Kultuurdagboek
Reeds vanaf die middel van die 19e eeu het daar stemme in die Hollandse Kerk in Suid-Afrika begin opgaan om vernuwing van die kerkliedere. Die Psalms was die Nederlandse beryming van 1775 met die Geneefse melodieë uit die 16e eeu, en die Gesange was die 192 Envangelische Gezangen, saamgestel vir die Hervormde Kerk in Nederland tussen 1803 en 1805, en hier by ons in gebruik geneem in 1814.
Aanvanklik het dit gegaan om die ou melodieë waarvan baie vreemd geval het op die oor en vir baie lidmate 'onsigbaar' geword het. Met die opkoms van Afrikaans, en veral sedert sy verowering van een vesting na die ander in ons volkslewe ná 1915, was dit onvermydelik dat die kerk ook aan die beurt sou kom.
1914: PROTESSKRIF VAN CF BEYERS EN CR DE WET OOR DUITS-SUIDWES-OORLOG
KULTUURDAGBOEK 29 OKTOBER
Lees volledig by Kultuurdagboek
Nadat genl Christiaan Beyers op 19 Oktober 1914 Pretoria verlaat en na Damhoek verskuif het is hy op 22 Oktober op 'n volksvergadering as leier van die protesterende burgers in Transvaal aangewys.
Op 27 Oktober het 'n regeringsmag sy manne by Commissiedrift uiteengejaag, en 'n dag later het hy genl JCG Kemp op Steenbokfontein ontmoet. Met die hulp van ds HD van Broekhuizen is 'n 'kennisgewing' opgestel waarin misnoeë uitgespreek word omdat die regering besluit het om Duits-Suidwes-Afrika te verower sonder raadpleging van die volk.
DIE DUISTERNIS VAN HIERDIE EEU (17)
Frank Peretti
Lees reeks by Die duisternis van hierdie eeu
Die Sondagoggenddiens begin met entoesiastiese lofsange en Hank voel die blydskap wat deur sy wese bruis. Alhoewel die stryd wat voorlê, hard en moeilik gaan wees, weet hy nogtans dat God in sy alwysheid ’n wonderlike plan uitgewerk het om weer sy eer in Ashton te bevestig. Baie dinge het die afgelope dae gebeur en dit bemoedig hom, want dis die hand van God wat aan die werk is.
Sy hele gemeente het ’n gedaanteverwisseling ondergaan. Baie van sy ou lidmate het padgegee; diegene wat nie van hom hou nie.
Maar ander het bygekom; almal persone wat heelhartiglik saamwerk. Dis asof die atmosfeer in die kerk heeltemal verander het. Die kritiese gesindheid, die veroordeling ... dis alles weg. Eensgesindheid en onderlinge liefde bind die gemeentelede saam.
DIE HEMEL IS WERKLIK (11)
Todd Burpo
Lees reeks by Die hemel is werklik
OOGGETUIE VAN DIE HEMEL
Eers vier maande na Colton se operasie, tydens ons reis die naweek van die vierde Julie om ons nuwe nefie te gaan ontmoet, het ek en Sonja uiteindelik begin besef dat iets buitengewoons met ons seun gebeur het. Natuurlik was daar die string snaakse dingetjies wat Colton na sy verblyf in die hospitaal gesê en doen het. Soos byvoorbeeld toe Colton daarop aangedring het dat ons dr. O'Holleran moet betaal omdat Jesus hom gebruik het om Colton te help gesond maak. Ook sy verklaring dat Jesus aan hom gesê het hy moet mooi wees met ander. En sy heftige begrafnisoptrede. Maar hierdie dinge het as vlugtige tonele in 'n besige gesinslewe verbygevlieg en almal het dit maar net as oulik afgemaak. Behalwe nou vir die begrafnisaffêre, wat regtig net vreemd was.
Maar nie vreemd op 'n bonatuurlike manier nie. Dit was nie, tot ons deur North Platte gery het op pad na Suid-Dakota toe, dat die ligte aangegaan het nie. Jy sal onthou ek het Colton 'n bietjie geterg terwyl ons deur die dorp gery het.
1912: BRIEF AAN LOUIS BOTHA OOR KONSILIASIE- POLITIEK
KULTUURDAGBOEK 28 OKTOBER
Lees volledig by Kultuurdagboek
In 'n brief deur J van Graan van Bloemfontein aan premier Louis Botha kom enkele gedagtes na vore wat baie Afrikaners oor baie jare diep gekwel en ontstel het. Hy kla by Botha daaroor dat die indruk bestaan dat die regering slegs mense van die Opposisiepartye tevrede wil stel. Wat van die regeringsondersteuners word, kan die owerheid nie skeel nie. Wat in die Opposisiepers gevra word, word gewoonlik toegestaan.
Die skrywer noem talle voorbeelde van dienste deur genl Hertzog aan die Afrikaner gelewer, en van die herstel van Engelstalige amptenare in hoër ampte hoewel hulle onbevoeg en swakker gekwalifiseer was as die Afrikaners wat ook daarom aansoek gedoen het.
PASOP VIR ROME!
Ds A.E. vd Berg
“.... En die hele wêreld het verwonderd agter die dier aan gegaan” (Openb.13:3).
In 1948 het George Orwill ʼn boek geskryf wat baie reaksie uitgelok het – 1984. Dit handel oor die stryd en nederlaag teen ʼn karakter wat hy BigBrother noem. Die karakter tree self nooit na vore nie; nogtans weet almal dat hy daar is. Hy sien alles, hoor alles en weet van alle doen en late. Wie nie na sy pype dans nie, kry die wind sterk van voor en word selfs doodgemaak. Dit maak mense bang vir hom. Mense wat hul teen hom verset, maar vir hom iets kan beteken, laat hy in rehabilitasiesentrums breinspoel totdat hulle aan hom onderdanig word en doen wat hy hulle aansê om te doen.
Kritici het destyds gesê dat die boek te vergesog is. Maar dit is nie. Die Bybel praat ook van ʼn Big Brother en noem hom die dier - die Antichris. Orwill het Openb.13 as basis vir sy boek gebruik om vir mense ʼn voorsmaak van die heerskappy van hierdie man in byderwetse kleure te skilder.
1901: EMILY HOBHOUSE IN ARRES
KULTUURDAGBOEK 27 OKTOBER
Lees volledig by Kultuurdagboek
Emily Hobhouse is op hierdie dag in militêre arres geplaas by haar aankoms met die Avondale Castle in Tafelbaai. Hierdie arbitrêre stap het gevolg op die verklaring van krygswet in die Kaapkolonie, maar vir mej Hobhouse was dit 'n bittere vernering en maar net nog 'n tasbare voorbeeld van oorlogsonreg.
Nadat 'n deportasiebevel aan haar beteken is, is sy met geweld deur Britse soldate na die Roslyn Castle oorgeplaas en na Engeland teruggestuur. Haar gesondheid is as gevolg van hierdie voorval ernstig benadeel en haar vertroue in "Britsh fairplay" blywend geskok.
1937: AFRIKAANSE RADIODIENS BEGIN
KULTUURDAGBOEK 27 OKTOBER
Lees volledig by Kultuurdagboek
Enkele brokkies Afrikaans is vir die eerste keer in 1924 oor die radio gehoor. In daardie jaar het die radio in Suid-Afrika as drie afsonderlike private ondernemings in Johannesburg. Kaapstad en Durban begin. Die uitsendingsterkte van hierdie drie streekstasietjies was uiters beperk, en die Afrikaanse bydraes sporadies en heel gering.
In 1927 het die regering 'n konsessie aan die Schlesinger-organisasie toegeken om die uitsaaiwese in die land te beheer en is die African Broadcasting Company gestig. Daar het nog 'n paar senders bygekom maar die uitsendings was steeds op 'n streekbasis.
DIE DUISTERNIS VAN HIERDIE EEU (16)
Frank Peretti
Lees reeks by Die duisternis van hierdie eeu
By die gebouekompleks in 'n eensame vallei is ’n groot uittog aan die gang. Die hele plek is ’n byenes van aktiwiteite. In die kantore, by lessenaars en skryftafels, voor tikmasjiene en kabinette, is ongeveer twee honderd mense van verskillende nasionaliteite dringend besig. Telefone word beantwoord in verskillende tale, mense hardloop by trappe op en af, lêers word in kartonne gepak en na buite gedra; daar word die kartonne op vragmotors gelaai en van daar af verder vervoer. Geboue wat reeds ontruim is, word noukeurig gesluit en selfs die vensters word met planke toegeslaan. Dit is duidelik dat ’n permanente verhuising beplan word.
’n Entjie weg op die stoep van die groot kliphuis, hou ’n vrou die bedrywighede noukeurig dop. Sy is lank en skraal met pikswart hare wat tot op haar skouers hang.
DIE HEMEL IS WERKLIK (10)
Todd Burpo
Lees reeks by Die hemel is werklik
COLTON BURPO, KOLLEKTE- AGENT
Nadat ons by die huis gekom het, het ons vir 'n week gevoel asof ons in ‘n motorongeluk was. Ons wonde was net nie uiterlik nie. Goed, ek oordryf - maar nie baie nie. Ek en Sonja was totaal uitgemergel. Die sielswroegende kommer en spanning het hul tol geëis.
Een aand, omtrent 'n week na ons tuisgekom het, het ek en Sonja in die kombuis gestaan en oor geld gepraat. Sy het by 'n tafel oorkant die mikrogolf gestaan en die enorme hoop pos wat gedurende Colton se hospitaalverblyf versamel het, uitgesorteer. Elke keer wat sy ‘n koevert oopgemaak het, het sy 'n getal op 'n papier neergeskryf. Selfs van waar ek teen die spensdeur aan die oorkant van die kombuis geleun het, kon ek sien die kolom getalle was besig om baie lank te word.
Uiteindelik het sy die pen op die kombuistoonbank neergesit. "Weet jy hoeveel geld het ek nodig om dié rekeninge die week te betaal?"
1706: VERBOD OP IMMIGRASIE NA KAAP
KULTUURDAGBOEK 26 OKTOBER
Lees volledig by Kultuurdagboek
Teen 1700 het daar na vyftig jaar sedert die volksplanting slegs ongeveer 1 600 blankes aan die Kaap gewoon. Nogtans het die Here XVII op hierdie dag in 1706 besluit om amptelik geen verdere immigrasie na die Kaap te steun nie. Dit was 'n ernstige fout want die Afrikaneraanwas is daardeur drasties beperk.
Met hierdie beleid is boonop tot 1820 volhard toe Britse immigrante deur Engeland op groot skaal ingevoer is. In 1800 was daar 30 000 blankes aan die Kaap. Boonop was hulle oor 'n ontsaglik groot gebied versprei, sodat ekonomiese, kulturele en opvoedkundige probleme diep ingegryp het, juis ook omdat die VOC 'n vrotsigtige en selfsugtige ekonomiese beleid gevolg het.
1927: VLAGSKIKKING AANGEKONDIG
KULTUURDAGBOEK 26 OKTOBER
Lees volledig by Kultuurdagboek
Suid-Afrika het sy Nasionale Vlag op 31 Mei 1928 amptelik in gebruik geneem nadat die Nasionale Party van genl JBM Hertzog en die Opposisie onder leiding van genl JC Smuts 'n skikking bereik het.
Genl Hertzog het dit op 26 Oktober 1927 in die Volksraad aangekondig waarna die Vlagwet deur die Unie-Parlement aanvaar is. Met 'n seremoniële hysing by die Parlementsgebou in Kaapstad en hysingsplegtighede die hele land oor, het Suid-Afrika sigbaar sy verskyning onder die vrye volke van die wêreld gemaak.
DIE DUISTERNIS VAN HIERDIE EEU (15)
Frank Peretti
Lees reeks by Die duisternis van hierdie eeu
Nathan en Armoth vlieg hoog bokant die groot motor wat deur die pragtige somerlandskap voortspoed. Hulle taak is om die twee insittendes te bewaak, en alhoewel die twee hemelse wesens nie mooi weet wat aangaan nie, voel hulle tog dat Rafar dalk iets in die mou voer. Hierdie twee mense, die koerantman en sy verslaggewer, is ’n plofbare kombinasie en dis onwaarskynlik dat die bose magte hulle ongehinderd sal laat.
Eldon Strachan, eertydse rektor van Whitmore Kollege, woon nou op ’n plasie ongeveer ’n uur se ry vanaf Ashton. Toe Marshall en Bernice met die lang laning na die huis opry, besef hulle dat Strachan ’n netjiese persoon is. In die tuin is alles goedversorg en in orde — vrugtebome gesnoei, gras gesny en al die blombeddings skoon en onkruidvry.
“Wel, dit lyk asof ons darem vandag ’n normale persoon gaan besoek,” merk Marshall op.
DIE HEMEL IS WERKLIK (9)
Todd Burpo
Lees reeks by Die hemel is werklik
UITERS ONGEWONE GEBEDE
Vir nog 'n week na die noodappendektomie het Colton aanhou opbring, en ons het aangehou om twee maal per dag gif uit sy lyf te pomp met behulp van dr. O'Holleran se plastiekpype en granate. Stadig maar seker het Colton se toestand begin verbeter. Hy het ophou naar word, hy het weer kleur in sy wange gehad en hy het 'n bietjie begin eet. Ons het geweet hy was besig om gesond te word toe hy begin regop sit en met ons gesels, met die videospeletjie speel wat die verpleegster langs sy bed gesit het en selfs belangstelling getoon het in die splinternuwe sagte leeuspeelding wat Cassie vir hom gebring het. Sewe dae na ons aankoms by die hospitaal in North Platte het die mediese span eindelik gesê ons kan ons seun huis toe neem.
Soos soldate na 'n lang maar gewonne oorlog, was ek en Sonja afgemat, maar ook oorstelp. Op 13 Maart het ons die oorblyfsels van die lang hospitaalverblyf in 'n mengelmoes van tasse en plastieksakke gepak en aanstaltes gemaak na die hysbak. Ek het Colton in 'n rolstoel gestoot en Sonja het 'n klomp ballonne gedra.
Die hysbakdeure het reeds begin toegaan toe dr. O'Holleran in die gang verskyn en letterlik geskree het dat ons moet wag. "Julle kan nie gaan nie! Julie kan nie gaan nie!" Sy stem het in die gang weergalm terwyl hy 'n stuk papier in ons rigting gewaai het. "Daar is nog 'n probleem!"
1949: RAPPORTRYERS VERTREK UIT KAAPSTAD
KULTUURDAGBOEK 25 OKTOBER
Lees volledig by Kultuurdagboek
In die namiddag van 25 Oktober 1949 vertrek 'n kommando Rapportryers van die Moederstad op die derde van vyftien roetes, wat uit elke uithoek van die land gestrek het, na die inwydingsfees van die Voortrekkermomument op 16 Desember in Pretoria. Die vertrek uit Kaapstad is voorafgegaan deur drie dae van feestelikheid, waarby ruim 7 000 mense byeen was.
In die begin van 1949 is die Uniale Rapportryersreëlingskomitee gestig, bestaande uit verteenwoordigers van die ATKV en die FAK. In 'n omvattende landwye program het die Rapportryeraantog na die Voortrekkermonument die geesdrif van die volk beetgepak en die volk se boodskappe vir die toekoms na die Monument gedra. Die boodskappe is uit elke gemeenskap langs die roetes versamel en in tradisionele kommandobladsakke van dorp tot dorp aan die afloskommando's onder leiding van veldkornette, oorhandig.
1854: BELEG VAN MAKAPANSGROT
KULTUURDAGBOEK 25 OKTOBER
Lees volledig by Kultuurdagboek
In Oktober 1854 is 'n Boerejaggeselskap, bestaande uit 23 mans, vrouens en kinders, wreed deur die swart volk van Makapan (soms ook gespel Magopane, Mokopane of Makapaan) en Mapela, opperhoofde van klein inboorlingstamme in die gebied Waterberg in die distrik Soutpansberg, naby die latere Makapanspoort, vermoor. Die lyke van die vermoordes is gruwelik vermink, en die leier van die geselskap, Hermanus Potgieter, broer van die Voortrekkerleier AH Potgieters, is lewend afgeslag. Die gruweldade van die swartes teenoor die blankes vandag in hierdie land is dus niks nuuts nie – al verskil is dat die blankes nie meer die swart barbare straf en op hulle plek hou nie, die volksmoord op die blanke gelate aanvaar, hulle God nie meer vertrou nie en daarom reeds as volk gesterf het.
Na aanleiding van hierdie wrede dade het kmdt-genl Piet Potgieter, seun van AH Potgieter,saam met MW Pretorius, kommandant-generaal van Potchefstroom, 'n strafekspedisie teen Makapan georganiseer.
DIE DUISTERNIS VAN HIERDIE EEU (14)
Frank Peretti
Lees reeks by Die duisternis van hierdie eeu
Toe die telefoon lui, weet Kate sommer dat dit Marshall is en dat hy weer nie vir ete huistoe kom nie.
“Marshall,” sê sy toe sy sy stem hoor. “Ek maak vanaand kos vir vier.”
“Ag Kate ...” begin hy en sy draai haar rug, sodat Sandy en Shawn wat in die woonkamer gesels, nie moet agterkom hoe ontsteld sy is nie.
“Asseblief, Marshall, ek wil jou vanaand tuis hê vir aandete. Jy is nooit meer by ons nie.”
“Kate, ek bel nie om te sê ek sal nie huis toe kom nie,” verduidelik Marshall. “Ek sal net ’n bietjie laat wees.”
“Hoe laat kom jy?”
“Ag . . . e . . . ek weet nie. So oor ’n uur miskien.”
“Marshall,” vervolg Kate dringend. “Ek is regtig bekommerd oor Sandy.”
“Oor Sandy? Waarom?”
SATAN SE DEMONE
ABUSSON EN TARTARUS
Daar word aanvaar dat Satan met sy opstand teen God in die hemel ‘n deel van die engele verlei het om saam met hom in rebellie te kom. Dat engele by geleentheid wel gesondig het en dat God teen hulle opgetree het, is ‘n Bybelse feit. (2 Pet 2:4; Jud. v. 6).
Na aanleiding van Openbaring 12:4 blyk dit ‘n derde van die engele te wees. Wat het met hierdie engele gebeur? Behalwe dié wat uit God se hemel gewerp is, maar nog vry rondbeweeg, is sekere gevalle engele ook die gevangenskap in ‘n plek met die naam Abusson, ook genoem die bodelose put, die afgrond of die onderwêreld (Luk 8:31; Op 9:1-2; 17:8; 20:1,3).
Volgens Joodse tradisie van daardie dae was Abusson ‘n plek êrens in die dieptes van die aarde, ‘n plek waar die gevalle geeste gevange gehou word. Dit is ook die gedagte in die Nuwe Testament. Dit blyk dat die demone wat nog vry is in die geestewêreld baie bang is vir die onderwêreld. (Luk 8:31).
DIE HEMEL IS WERKLIK (8)
Todd Burpo
Lees reeks by Die hemel is werklik
MINUTE SOOS GLETSERS
Vyftien minute later - dalk meer - het ek met droë oë uit daardie vertrek gestap. Dit was die eerste keer wat ek regtig alleen was vandat hierdie beproewing begin het. Ek wou sterk wees vir Sonja, 'n man sterk vir sy vrou. Ek het haar in die wagkamer aangetref, besig om haar laaste bietjie selfoonbatterykrag te gebruik om vriende en familie te bel. Ek het haar gedruk en vasgehou terwyl sy so teen my hemp gehuil het dat dit teen my bors vasgeplak het. Die bietjie batterykrag wat oor was op my selfoon het ek gebruik om Terri, my sekretaresse, by die werk te skakel. Sy sou die gebedsketting by die kerk aan die gang sit. Hierdie was nie 'n roetine-oproep nie. Ek was desperaat vir gebed, desperaat vir ander gelowiges om met hul vuiste teen die hemelse hekke te slaan en te smeek dat ons seun se lewe gespaar word.
1683: OLAF BERGH, ONTDEKKINGS- REISIGER
KULTUURDAGBOEK 24 OKTOBER
Lees volledig by Kultuurdagboek
Op hierdie dag het hierdie Sweedse ontdekkingsreisiger van sy tweede binnelandse reis, in opdrag van Simon van der Stel, in Kaapstad aangekom. Olaf Bergh is in 1643 in Swede gebore en het hom in 1665 aan die Kaap gevestig in diens van die VOC. Deur sy bekwaamheid en ywer het hy die belangrike posisies van lid van die politieke raad en kaptein van die garnisoen beklee.
In opdrag van goew Simon van der Stel het hy verskeie ontdekkingstogte na die binneland onderneem, sonder om die geheim van die Namakwalandse Koperberge of die Gariep op te klaar, maar met 'n magdom betroubare en noukeurig aangetekende inligting oor die landstreek tot noord van die Olifantsrivier. Iets meer oor van Olaf Bergh se wedervaringe:
In die vroeë ure van 8 Junie 1682 het die Britse skip, die Joanna, wat oppad was na Surat in Oos-Indië, noordwes van die Kaap Agulhas gestrand.