Lees volledig by Kultuurdagboek

1. 1897: Die hoeksteenlegging van die Paleis van Justisie aan die noordekant van Kerkplein het op 'n aanskoulike wyse uitdrukking gegee aan die bedoeling van die republikeinse owerheid met die Kerkplein. Destyds was daar 'n behoefte aan die oprigting van 'n ewe waardige en stylvolle staatsgebou in Italiaanse Renaissance-boustyl reg teenoor die 'Staatsgebouw' en skuins teenoor die toringkerkgebou op die middelpunt van die Kerkplein. Sodoende kon die balans tussen twee kante van die westelike helfte van die Kerkplein en sy middelpunt verkry word. Met die totstandkoming van die Paleis van Justisie, sou die band tussen Kerk en Staat en terselfdertyd tussen die wetgewende, administratiewe, regsprekende en ekonomiese aktiwiteite van die ZAR op die Kerkplein versinnebeeld word.

2. 1837: Lees in hoofartikel oor Alexander Merensky en sy seun Hans, die geoloog/ingenieur.

3. 1918: Sanlam word op hierdie dag gestig. Lees daaroor in hoofartikel.

Lees volledig by Kultuurdagboek

1. 1990: FW het seker nog nooit gesien wat is 'n noodtoestand nie - dit kom nog! Die einde van 'n sogenaamde noodtoestand word op hierdie dag deur FW de KLerk, (toe staatspresident nadat hy vir PW Botha op 'n liederlike wyse uit die tuig gedwing het) aangekondig. Hierdie 'noodtoestand' was kunsmatig aangebring, daarby oordrewe beklemtoon en in die kele van die volk afforseer om die oorname in 1994 aan 'n swart kommunistiese regering te regverdig. Die sg noodtoestand was glo as gevolg van opstandige, ontevrede swartes wat kwansuis nie deur 'n blanke regering intoom gehou kon word nie. Dit was alles 'n blufspel deur FW en sy geldmagbase om die blankes in Suid-Afrika te laat glo dat hulle geen ander keuse het as om die land aan die swartes persent te gee nie. Dit sal interessant wees om destyds se doelbewuste opgestoke paar opstandjies met vandag se grootskaalse misdaad en stakings onder dieselfde spul kommuniste te vergelyk, wat daardie vier jaar sekerlik na 'n kinderpartytjie sal laat lyk, veral noudat hulle openlik praat oor die blankes se grond wat hulle met geweld en moord wil afneem.

2. 1898: Lees in hoofartikel oor oud-res FW Reitz as staatsekretaris van die ZAR.

3. 1900: Die Slag van Rooiwal vind op hierdie dag plaas. Meer hieroor in hoofartikel.

4. 1937: Die eerste FAK-Volksangbundel word oorhandig.

1931: 1e KOMITEE VIR FAK- VOLKSBUNDEL

Friday, 07 March 2014 01:06 | Written by Geplaas d Webmeester | | |

KULTUURDAGBOEK 7 MAART

Lees volledig by Kultuurdagboek

Die gedagte aan 'n Afrikaanse liederebundel het by die Afrikaanse Studentebond ontstaan. Gedurende 1929 is begin met die versameling van liedjies, maar aangesien die vordering stadig was, versoek die ASB die FAK in 1930 om die onderneming op groot skaal van stapel te laat loop. Op 'n vergadering van 7 Maart 1931 het die Uitvoerende Komitee van die FAK besluit om aan hierdie versoek gehoor te gee. Die Uitvoerende Komitee het 'n FAK-kommissie aangestel om'n FAK-liederebundel saam te stel.

Die kommissie het bestaan uit dr. Hugo Gutsche (voorsitter), prof. W.J. du P. Erlank (Eitemal) en mnr. Stephen Eyssen.

Op 5 November 1932 het die Liederebundel-komitee sy eerste vergadering gehou en is daar met die opstel van die FAK-Volksangbundel begin. Dit was geen geringe taak nie, en baie probleme het opgeduik. Intussen het dit bekend geword dat 'n uitgewersfirma, J.H. de Bussy, van Pretoria, ook met die opstel van 'n soortgelyke bundel besig is. Die firma het die FAK om samewerking genader en het o.m. onderneem om die druk- en verspreidingskoste te dra. Hierdie voorstel is goedgunstig aanvaar, en so is die voltooiing van die FAK-Volksangbundel aansienlik bespoedig.

Met groot vreugde is die eerste eksemplare van die FAK-Volksangbundel amptelik op die FAK-kongres in Julie 1937 in Bloemfontein in ontvangs geneem. Op gepaste wyse het dr. A.J.R. van Rhijn namens die FAK by hierdie geleentheid gesê: “Hierdie bundel gaan baie beteken en sal van ons 'n singende volk maak. Ek beskou dit as een van die groot bakens wat die FAK in sy reusetaak ingeplant het. As die FAK niks anders sou doen nie, dan het hy al met hierdie bundel 'n monument opgerig wat ewig sal staan."

Sedertdien het die Sangbundel een van die bekendste Afrikaanse publikasies geword, het dit twee nuwe uitgawes en talle herdrukke beleef en is daar met insluiting van 'n volledige woorde-uitgawe sowel as 'n verkorte woorde-uitgawe, genoem die FAK-Feessangboekie, etlike honderdduisende eksemplare versprei.

In 1979 verskyn as deel van die FAK se halfeeufeesviering en onder leiding van prof. Anton Hartman, voorsitter van die redaksiekomitee, 'n vierde uitgawe wat heelwat van sy voorgangers verskil, aangesien daar nou baie meer oorspronklike Afrikaanse liedere opgeneem is en die ou liedere se woorde en musiek met groot nougesetheid hersien is.

KULTUURDAGBOEK  7 JUNIE

Lees volledig by Kultuurdagboek

Roodewal, soos dit in die Tweede Vryheidsoorlog bekend was, is 'n spoorwegstasie in die Koppies-distrik, 55 km noord van Kroonstad op die pad na Vereeniging. Hierdie stasie het eensklaps bekend geword toe genl CR de Wet 'n Britse voorrade trein en talle Engelse troepe daar krygsgevange geneem en 'n enorme voorraad ammunisie en proviand vernietig het.

Die skade wat Brittanje hier gely het is op ongeveer 750 000 pond geskat. Die geveg het die oggend vroeg begin toe De Wet die stasie met 80 man en 'n Krupp-kanon genader het.

KULTUURDAGBOEK 7 JUNIE

Lees volledig by Kultuurdagboek

Francis William Reitz, eertydse Staatpresident van die Republiek van die Oranje-Vrystaat, is op hierdie dag as Staatsekretaris van die ZAR beëdig nadat dr WJ Leyds dié pos in Mei 1898 ontruim het om as buitelandse gesant die belange van die Republiek, wat in groot spanning met Brittanje verkeer het, te gaan behartig.

Nadat Reitz in Desember 1895 om gesondheidsredes as President van die OVS bedank het, het hy sodanig herstel dat hy in Julie 1897 as advokaat in Pretoria gaan praktiseer. In Maart 1898 is hy tot vyfde strafregter van die Republiek benoem en drie maande later as Staatsekretaris.

Die Staatsekretaris het 'n baie belangrike plek in die regeringstelsel van die Republiek gehad.

                          AG Visser

In die kamp van die vroue heers stilte en donker,
die ellende genadig gedek deur die nag.
Hier en daar in ‘n tent nog ‘n flou liggeflonker,
waar die Engel van Meely – die Doodsengel – wag.

In die plaas van verdriet en van loodsware harte
lê ‘n knapie te snik in ‘n troost’loos geween.
O, wie tel al die trane, wie meet al die smarte
van ‘n weeskind verlate, op die wêreld alleen?

Want sy vader was vroeg in die stryd al gesneuwel;
na die kamp toe moes moeder toe die huis was verbrand;
sy en sussie lê daar aan die voet van die heuwel;
“wees getrou”, het sy sterwend gesê, “aan jou land!”.

Red die gesinslewe en red die volk

Ds Andrè van den Berg

1.   Vertwyfeling

Suid-Afrika is tans besig om met iets anders as die nag donker te word. Eerbare burgers swem soos drenkelinge teen ʼn magtige stroom van agteruitgang en onreg sonder om land te sien. Terwyl onregsdienaars die soustrein ry, bevind veronregtes hulle op ʼn ander trein in ʼn stikdonker tonnel. Baie van hulle het al afgespring en hul in die buiteland gaan vestig.

Volkswanhoop is niks nuuts nie. Juda het ook by geleentheid so gevoel totdat God vir hulle ʼn ommekeer laat verwerklik het:

“Vir ʼn doringboom sal ʼn sipres opgaan; vir ʼn distel sal ʼn mirteboom opgaan....” (Jes.55:13).

Omdat God se genade altyd helderder as sy oordeel skitter, kan Hy ook die Boerevolk se ellendevaart omkeer. Alvorens dit gebeur, sal daar eers twee dinge moet plaasvind.   Hulle sal eerstens berouvol na God en sy Woord moet teruggekeer en tweedens hul verbrokkelde gesinslewe herstel omdat ʼn volk se krag baie sterk van die gehalte van sy gesinsleweafhang.

Lees volledig by Kultuurdagboek

1. 1488: Die Portugese seevaarder, Bartolomeu Dias se triomfantelike reis om die suidpunt van Afrika het bykans sewentien maande geduur (Julie 1487 tot Desember 1488). Op 6 Junie was hy by Kaappunt. Dias het nie alleen sowat veertienhonderd myl nuwe kuslyn ontdek nie maar sy grootste prestaie lê daarin dat die suidpunt van Afrika vir die eerste keer omseil is en dat die seeweg na die Indiese Oseaan ontdek is. Hy maak dus Suid-Afrika aan Europa bekend. Dias plant ook twee klipkruise as die eerste Europese Christelike bakens op Suid-Afrikaanse bodem: by Kwaaihoek naby Boesmansriviermond in Maart 1488, en daarna in die omgewing van Kaappunt op 6 Junie. Die naam Kaap van Goeie Hoop is van Dias afkomstig.

2. 1652: Die eerste blanke kind is op hierdie dag aan die Kaap gebore. Bernert Willemsz Wijlant se ouers was ook die eerste bewoners van die Kasteel. As sieketrooster was sy vader verantwoordelik vir die geestelike welsyn van die gemeenskap en as sodanig het hy Sondae, in die afwesigheid van 'n predikant, 'n preek uit 'n preekboek voorgelees, saans na ete 'n gebed gedoen en enkele verse laat sing, die kategese vir die jeug behartig, siekes besoek, hulle in hulle beproewing bygestaan, en ander pastorale werk verrig. Hy kon egter nie die sakramente bedien en huwelike kerklik bevestig nie.

KULTUURDAGBOEK  5 JUNIE

Lees volledig by Kultuurdagboek

DIE VIERDE RAADSAAL VAN DIE VRYSTAATSE RAADSAAL VAN DIE VRYSTAATSE REPUBLIEK WORD INGEWY

Die Volksraad van die Republiek van die Oranje-Vrystaat het om 10:00 in die derde Raadsaal in die Ou Goewermentsgebou byeengekom en is vandaar in 'n optog na die nuwe Raadsaal.

Die optog is gevolg deur die Artellerie-orkes.

Na die opening het die gehoor met groot geesdrif die Vrystaatse volkslied gesing.

Die vierde Raadsaal was die juweel in die Vrystaatse boukuns. Dit is gebou in die Renaissance-boustyl: die Griekse en Romaanse boustyle gee die indruk van 'n monument. Dit is veral waar van die trotse en dominerende vooraansig.

KULTUURDAGBOEK  5 JUNIE

Lees volledig by Kultuurdagboek

SO UITSTEKEND HET SUID-AFRIKA ONDER BLANKE BEHEER GEVAAR!

Met die aanvaarding van die Yster- en Staalnywerheidswet (Wet nr 11 van 1928) het die Nasionale Regering van genl JBM Hertzog statutêr die weg gebaan vir die totstandkoming van die Suid-Afrikaanse Yster- en Staalindustriële Korporasie Beperk (Yskor).

Die doel was om yster en 'n reeks staalprodukte uit inheemse grondstowwe te produseer en Suid-Afrika selfstandiger te help maak. Dit het veral aan die Afrikaner nuwe arbeidsgeleenthede gebied in 'n tydperk toe baie Afrikaners in moeilike ekonomiese omstandighede en groot geldelike nood was.

Lees volledig by Kultuurdagboek

1. 1900: Brits magte onder bevel van lord FS Roberts neem Pretoria tydens die Tweede Vryheidsoorlog in.

2. 1907: Die Oranjerivierkolonie ontvang met die beywering van die Orangia Unie verantwoordelike bestuur van Brittanje, waardeur hulle gelyk status met die Kaapkolonie en Natal geniet.

3. 1692: Drie skepe, Hoogergeest, Goede Hoop en Oranje, het naby die mond van Soutrivier by die Kaap gestrand. Op 5 Junie het Jochem Willemse met 'n tou om sy lyf op heldhaftige wyse na die gestrande Hoogergees geswem in 'n poging om die bemanning te red. Met hierdie daad kon die grootste deel van die bemanning veilig aan wal gebring word.

4. 1893: Lees in hoofartikel van die inwyding van Vierde Raadsaal van die Vrystaatse Republiek.

5. 1918: Die Afrikaner-Broederbond word gestig. Lees hieroor in hoofartikel.

6. 1928: Lees ook in hoofartikel die aanvaarding van die Yster- en Staalnywerheidwet.

KULTUURDAGBOEK  5 JUNIE

Lees volledig by Kultuurdagboek

"Dit is 'n hoogsgeheime organisasie wat geensins meer die Afrikanervolk dien nie maar ten nouste met die wêreldgeldmag saamwerk om die Afrikanervolk te vernietig. Die AB se groot taak is juis om elke Afrikaner-organisasie binne te sypel en tweedrag te bring sodat die Afrikanervolk geen weerstand teen oorname deur volksvyande het nie, soos in 1994 ook bewys is. Hierin is grootliks geslaag."

Die Afrikaner-Broederbond is op hierdie dag deur 'n groep jong Afrikaners in Johannesburg gestig. Die aanleidende oorsaak daartoe was die geweldige agterstand wat die Afrikaner op byna alle lewensterreine ervaar het en die onsekerheid wat uit die Tweede Vryheidsoorlog, die Eerste Wêreldoorlog en die Rebellie voortgespruit het.

1. Dit is as 'n vertroulike kulturele organisasie gestig wat getrag het om die beste in die Afrikaanse volk te verteenwoordig en te dien.
2. Dit het bestaan uit Afrikaanssprekendes van Protestantse geloof.
3. Daar is van lede verwag om 'n onbaatsugtige diens te lewer en;

Ds Andrè van den Berg

Inleiding

Eeue voor Jesus se geboorte voorspel Jesaja dat Hy uit ʼn maagd gebore en sterke God en Ewige Vader genoem sal word (Jes.7:14; 9:5). Hierdie profesie is in Mt.1:23vervul: “Kyk, die maagd sal swanger word en ’n seun baar, en hulle sal Hom Emmanuel noem, dit is, as dit vertaal word: God met ons”

Die eerste en belangrikste ding om oor Jesus te weet, isdat Hy werklik God is. Toe Hy op die aarde was, het baie min mense dit aanvaar. Sedertdien het niks verander nie. Mense glo dat Jesus Iemand baie besonders is, maar nie God nie.

Lees volledig by Kultuurdagboek

1. 1979: Adv Balthazar Johannes (John) Vorster, staatspresident van die Republiek van Suid-Afrika. lê dié amp na 8 maande neer. Hy sal onthou word as die staatspresident wat Dr HF Verwoerd opgevolg het met die leuen dat sy pad die pad van Verwoerd sal wees waarna hy natuurlik presies die teenoorgestelde gedoen het. Hy sal ook onthou word vir die gerugte dat hy vooraf geweet het dat dr Verwoerd vermoor sou word.

2. 1848: Andries Pretorius se vrou Christina sterf. Lees daaroor in hoofartikel.

KULTUURDAGBOEK  4 JUNIE

Lees volledig by Kultuurdagboek

Hugo Gutsche was die seun van 'n Duitse sendeling en is op 18 Julie 1869 in King William's Town gebore. Hy is in Duitsland as predikant opgelei en het tien jaar lank in Oos-Kaapland gedien voordat hy in 1904 tot die onderwys toegetree het. Hy het mettertyd skoolinspekteur in Transvaal geword en het die laaste dertig jaar van sy lewe in Heidelberg gewoon.

Hugo Gutsche het veral bekend geraak as die komponis van 'Die lied van jong Suid-Afrika'.

KULTUURDAGBOEK  4 JUNIE

Lees volledig by Kultuurdagboek

Die voortrekkerheld Andries Pretorius se vrou, Christina, was ernstig siek aan 'n ongeneeslike kwaal toe hy deur die burgers van die Transgariep (Oranje-Vrystaat) op sy plaas Rust-der-Ouden genader is om hulle te lei in 'n poging om die Engelse juk af te werp.

Vanweë sy vrou se siekte weier Pretorius alhoewel hy die saak simpatiekgesind is.

Sy dapper vrou hoor die gesprek en roep haar man die siekekamer binne waar sy hom kalm meedeel: "Vir my kan jy die lewe tog nie gee nie Andries; jou landgenote roep jou – gaan kyk wat jy vir hulle kan doen."