Gedagtes vir elke dag
Of lees almal by Gedagtes vir elke dag
Omdat julle valsheid spreek...omdat hulle my volk vertel het deur te sê: Vrede! terwyl daar geen vrede is nie; en as die volk 'n muur bou, kyk, dan bepleister hulle dit met los kalk... Ek sal die muur afbreek wat jul met los kalk gepleister het, en dit op die grond gooi sodat sy fondament blootgelê sal word; dan sal die stad val en julle sal daarin omkom; en julle sal weet dat Ek die HERE is - Eségiël 13.
NARSISME
Persoonlikheidselfmoord
Ds. A.E van den Berg
Narsisme is ʼn persoonlikheidsafwyking wat weens ʼn oordrewe sin van eie belangrikheid ontstaan. Dis aan ʼn Griekse mite ontleen wat vertel van Narsissus, ʼn buitengewoon aantreklike jongman, wat ʼn profesie van ʼn blinde profeet ontvang het dat hy baie oud sou word indien hy nooit sy eie gesig sou sien nie.
By geleentheid wou hy sy dors in ʼn waterpoel gaan les toe hy sy gesig sien en ter stond daarop verlief geraak het. Terwyl hy buk om van die water te drink, het die beeld van sy gesig verdwyn. Bang om dit te verloor, het hy daarna bly kyk waarna hy later van dors gesterf het en die narsingblom met sy geboë steel op daardie selfde plek opgekom het.
Hierdie mite waarsku teen oordrewe selfliefde. So ʼn selfliefde laat ʼn mens so in sy eie ego verstrengel raak, dat hy uit voeling met die werklikheid raak en as’t ware emosionele selfmoord pleeg. Mans is meer tot Narsisme geneig as vroue. Dis ʼn ergerlike persoonlikheidsversteuring wat deur ʼn samestelling van genetiese en omgewingsfaktore gevorm is. Navorsing het bevind dat buitensporige ouerbewondering, vrye teuels en gebrekkige tuisdissipline ʼn teelaarde vir Narsisme is. Gewoonlik is net een van die ouers daarvoor verantwoordelik.
1838: SLAG BY OPATEKLOOF EN UMFOLOZI- VLAKTE
KULTUURDAGBOEK 27 DESEMBER
Lees volledig by Kultuurdagboek
“Hierdie slag het 'n uiters betekenisvolle rol in ons geskiedenis gespeel, want indien die Zoeloes hulle oorrompel het, sou die oorwinning by Bloedrivier tot niet gemaak wees”.
Ná die Slag by Bloedrivier het die Wenkommando Dingaanstat besoek en laer op die Entonjaneni-hoogte getrek. Op 27 Desember het 'n kommando van ongeveer 300 man en 40 Port Natalse swartes uitgetrek om die Zoeloes aan te val en die beeste wat op 17 Februarie by Bloukrans gesteel is, terug te kry.
Volgens Bongoza, 'n Zoeloespioen wat hom klaarblyklik opsetlik gevange laat neem het, was die beeste in die nabygeleë Opatekloof. Pretorius se gewonde hand het begin pyn en hy het die bevel aan Karel Landman oorgedra en na die laer teruggekeer. Halfpad in die kloof af het Bongoza verdwyn en het die Zoeloe-krygers, nadat 'n deurdringende kreet vanuit die koppie weerklink het "i zi pagati (hulle is binnekant!)", uit die klowe gestorm om die kommando van die laer af te sny.
1932: SA STAP VAN GOUD- STANDAARD AF
KULTUURDAGBOEK 27 DESEMBER
Lees volledig by Kultuurdagboek
Op hierdie dag het die Reserwebank en die vernaamste handelsbanke in 'n formele brief aan die Minister daarop gewys dat die geskil rondom die afstap van die goudstandaard onhoudbaar geword het.
Nadat Brittanje op 21 September 1931 andermaal die goudstandaard opgeskort het deur die Bank van Engeland te onthef van sy verpligting om staafgoud op aanvraag te verkoop, het die vraag ontstaan en is omvattend bespreek of Suid-Afrika Brittanje se voorbeeld moet volg. Hierdie debat het hom afgespeel in 'n toestand van ernstige ekonomiese depressie wat in Suid-Afrika en die meeste ander lande van die wêreld geheers het.
Terwyl dit in wese oor 'n ekonomiese aangeleentheid gegaan het wat op grond van ekonomiese argumente besleg moes word, het dit spoedig 'n sterk politieke inslag gekry.
1905: KERKDIENSTE
KULTUURDAGBOEK 26 DESEMBER 1905
Lees volledig by Kultuurdagboek
Dit was aan die begin van die twintigste eeu nog die gebruik om op Tweede Kersdag, Tweede Paasdag en Tweede Pinksterdag gereeld kerkdienste te hou.
Op Tweede Kersdag in 1905 het dit egter dae lank op Stellenbosch en omgewing gereën. Dit was 'n harde en aanhoudende reën en die omgewing was so deurdring van water dat daar haas geen aktiwiteite soos kerkdienste, kon plaasvind nie. Daarvandaan het die gebruik uitgesterf.
KERSBOODSKAP
ONS CHRISTUSFEES
Ds Andrè van den Berg
“Die Gees van die Here HERE is op My, omdat die Here My gesalf het om ’n blye boodskap te bring aan die ootmoediges; Hy het My gestuur om te verbind die gebrokenes van hart; om vir die gevangenes ’n vrylating uit te roep en vir die geboeides opening van die gevangenis” - Jes.61:1
Dit is weer Kersfees – of soos ons eerder sê: Christusfees !
Hierdie fees is anders as die res van die Christelike feesdae omdat dit net van vreugde spreek. Tydens Lydenstyd raak ons bedroef as ons aan Jesus se lyding dink, maar hierdie fees is louter vreugde. Vergeef maar as mens dit soms steeds Kersfees noem aangesien die meeste mense uit gewoonte daarin vrede vind. ’n Mens sou graag van die Kersfeesgees in flesse wou opvang en elke maand een daarvan oopmaak. Dit sou ons van neerslagtigheid bevry. Dis goed om tydens hierdie fees opgewonde soos ’n kind te wees, want ons Verlosser het immers as kind na die aarde gekom. Kersfees moet egter in ’n mens se hart wees. Wie dit nie in sy hart het nie, soek tevergeefs daarna onder ’n kersboom in geskenkpapier toegedraai. Hierdie Christusfees is ’n hartsaak.
Dis ’n tyd van die jaar wat ’n mens nie alleen wil deurbring nie. Hoe vreeslik om ‘n kaggelvuur in jou hart te hê, maar niemand om langs jou te sit nie! Die hartseerste is egter wanneer mense slegs die opwinding van ’n Kersfees wil beleef, maar geen begeerte het om die Vredevors, die Een waaroor Kersfees eintlik gaan, as Verlosser en Saligmaker wil aanvaar nie!
KERSFEES
25 DESEMBER
Kersfees is naas Pinkster die hoogtepunt van ons Christelike kalender. Hoewel niemand weet wat Jesus Christus se werklike geboortedag is nie, het die Westerse kerk hierdie datum aangeneem as feesdag vir die viering daarvan. In die Afrikanerkultuur word dié dag gehuldig as 'n Sabbat, 'n Christusfees en 'n geleentheid vir families en vriende om bymekaar te kom en geskenke aan mekaar te bring.
Die viering van Kersfees is deur die kerk ingestel in die tyd van keiser Kontstantyn (4 nC).
WAAROM VIER ONS KERSFEES OP 25 DESEMBER?
Dat Jesus se geboorte op of naby aan 25 Desember geskied het, is ’n baie sterk moontlikheid. Die vroeë kerk het aan die hand van ou Joodse geskrifte die tyd van Sagaria se diensbeurt in die tempel uitgewerk. Dit was glo in September van daardie jaar. In daardie tyd het ’n engel aan hom verskyn en van Johannes (die Doper) se komende geboorte verwittig. Werk dit ’n bietjie uit - Elizabeth was ses maande swanger toe ’n engel Maria oor Jesus se komende geboorte ingelig het. Dit was dus in Maart. Die kerk het hierdie datum op 25 Maart bereken. Die geboorte van Jesus was nege maande later – 25 Desember.
Daar is talle besware teen hierdie datum. Desember is winter in die Noordelike Halfrond en herders sou kwansuis nie tydens die koue in die veld wees nie. Dis moontlik. Tog moet daar rekening gehou word dat skape die heel jaar by die tempel geslag is, hoofsaaklik skape wat in Betlehem (naby Jerusalem) aangehou is. Daarom kon dit in Desember gewees het.
HERODUS VAN KERSFEES 2020
"...is daar vandag weer ‘n Herodus oor ons en staan ons volk tans ook magteloos teenoor die volgehoue bedreiging en sistematiese vermoording en die pleeg van die gruwelikste misdade, wat met stilswyende goedkeuring van die mag wat oor ons gestel is, plaasvind, en waarvan die uitsluitlike mikpunt is om ons as 'n volk uiteindelik van ons vaderlandse bodem af weg te vee. Daarom is die felste aanslag tans, net soos toe, weer teen ons kinders gerig, om hulle met 'n diaboliese onderwysstelsel totaal te ontsiel en te omvorm tot vreemde wesens wat uiteindelik vyandig sal staan teenoor God, hul ouers en hul Afrikaner-herkoms."
Ons lees in die Skrif wat alles plaasgevind het voor, tydens en ná daardie unieke gebeurtenis met die geboorte van die Here Jesus 2020 jaar gelede, wat ons tereg die eerste Kersfees kan noem, toe engelesang oor die velde van Bethlehem weerklink het, die herders hul hulde aan die Kindjie gebring het, die wyse manne gekom en gegaan het en Josef gereed gemaak het om met Maria en Jesus na Egipte te vlug, toe Herodus die Kind se lewe bedreig het.
Wie was hierdie Herodus die Grote en waarom het hy dit gedoen?
KERSTYD VIR DIE CHRISTEN- AFRIKANER
DIE CHRISTELIKE KERSFEES
Ons het die voorreg om weer vanaand en môre die geboorte van Jesus Christus te herdenk. God het sy enigste Seun gestuur omdat dit noodsaaklik was dat Jesus waarlik volkome mens word sodat Hy as't ware saam met ons onder die oordeel oor die sonde kon inskuif, ten spyte daarvan dat Hy sondeloos is. Dit was juis sy sondeloosheid wat gemaak het dat Hy sy groot lyding en God se toorn kon verduur – iets wat geen sondaar kan doen nie. So het Hy die sonde oorwin en vir ons verlossing gebring.
En vanaand op Ou Kersaand, wanneer ons graag 'n Kersboom met mooi liggies en persentjies daaronder in die meeste van ons huise het, maak seker dat jy weet waarom die persent-uitruilery gaan: die geskenk van God aan die mensdom – sy Seun; en die geskenk van die mens aan God – wanneer ons ons harte vir Hom gee.
Deur die eeue is daar telkens berekenings gemaak om die datum van die geboorte van Christus vas te stel. Hoewel die plek van Christus se geboorte in Betlehem met redelike sekerheid aangewys kon word, kon die presiese datum van sy geboorte nog nooit vasgestel word nie.
Een van die groot struikelblokke van navorsers was die feit dat die mens se sterfdatum in die ou tyd baie belangriker geag is as sy geboortedatum.
TERT SE KERSFEESSTORIE
'n Paar dae voor Kersfees het ons gaan groet en geskenke geruil. Ons sou hulle eers weer na Nuwejaarsdag sien.
Met hulle terugkeer het ons gaan hallo sê en voorspoedige Nuwejaar en alles.
"Nou waar was julle toe?" wou ek nuuskierig weet.
"Noord-Kaap" sê Tert.
"Ek het nie geweet julle het familie daar nie?" vis ek verder uit.
"Nie gehad nie, maar nou het ons."
"Nou maar hoe werk dit?" hou ek vol.
KERSFEESMENSE!
Ds Andrè van den Berg
“Want alle vlees is soos gras, en al die heerlikheid van die mens soos ’n blom van die gras. Die gras verdor en sy blom val af, maar die woord van die Here bly tot in ewigheid. En dit is die woord wat aan julle verkondig is” – 1 Pet.1:24,25
ʼn Paar jaar gelede is ʼn jong vrou met kanker gediagnoseer. Die dokter was eerlik met haar – sy was sterwend. Toe die dokter haar later tuis besoek, wou sy weet hoeveel tyd sy nog oor het om te leef. Haar tyd was baie kort en hy wou die boodskap so simpatiek as moontlik aan haar oordra. Deur die kamervenster kon hy ʼn akkerboom sien en dit was herfs. Die blare het verkleur en begin afval. “As al die blare van daardie akkerboom afgeval het, sal jou tyd verby wees” sê hy toe vir haar.
Die vrou en haar man het hul sesjarige dogtertjie nie in die deur sien staan nie. Toe die dokter weg is, het die man by die venster uitgekyk en iets gesien wat sy hart gebreek het. Die dogtertjie was besig om die blare onder die akkerboom op te tel en een vir een met garingdraad aan die boom vas te werk!
1838: INNAME VAN UMGUN- GUNDLOVU
KULTUURDAGBOEK 23 DESEMBER
Lees volledig by Kultuurdagboek
In De Zuid-Afrikaan van 16 Februarie 1839 verskyn 'n brief wat Andries Pretorius op 23 Desember 1838 aan Jacobus Boshof van Graaff-Reinet geskryf het om hom in te lig oor die oorwinning by Bloedrivier en die iname van Umgungundlovu (volgens die Graham's Town Journal waarin die brief op 14 Februarie 1839 verskyn het, het Pretorius dit op 22 Desember 1838 geskryf).
Die dae tussen 20 en 24 Desember was vir die kommando van Andries Pretorius 'n emosiebelaaide tydperk. Op 20 Desember 1838 het Pretorius en 'n geselskap die hoofstad van die eens magtige Zoeloevolk, Umgungundlovu, heeltemal verlate gevind. Die stat was boonop deels deur brand in puin gelê. Omdat die inname van Umgungundlovu deur die Voortrekkers 'n gedenkwaardige gebeurtenis was, het Pretorius 'n gedenksteen met sy naam en die datum van inname daarop uitgekap in die stat opgerig.
HET U ‘N BRUILOFSKLEED?
Hannes Ollewagen
Matt. 22:1-14
“En toe die koning ingaan om na die gaste te kyk, sien hy daar iemand wat nie ‘n bruilofskleed aan het nie. En hy sê vir hom: Vriend, hoe het jy hier ingekom sonder ‘n bruilofskleed aan? En hy kon geen woord sê nie.” (:11&12).
Alhoewel die diensknegte van die koning oral oor gaste vir die bruilof versamel het, moes hierdie versameldes hulself steeds met ‘n bruilofskleed oorklee alvorens hul aan die bruilof kon deel hê. Daar was een gas wat gedink het om sonder daardie bruilofskleed aan die bruilof deel te neem, maar hy is deur die koning raakgesien, aangespreek en uitgewerp.
Geliefdes, hoe toepaslik is hierdie gelykenis nie ook nog in ons dae nie? Ons sien en hoor diensknegte van God, die Koning van die heelal, wat mense uitnooi om vir sy Bruilof gereed te maak. Ons hoor hoedat hulle vermaan en mense aanmoedig om hul bruilof klere gereed te kry, maar soos in die dae van Christus, steur die mense hul min hieraan. Elkeen gaan terug na sy handelsaak en na sy eie stuk land, na sy “YouTube” en sy rekenaarspeletjies, sy “Netflix” en oppervlakkige vermaak. Ja, elkeen gaan maar net eenvoudig voort met die gejaag na die verganklike dinge van hierdie wêreld.
1838: AANLEG VAN POTCHEFSTROOM
KULTUURDAGBOEK 22 DESEMBER
Lees volledig by Kultuurdagboek
Potchefstroom (in die aanvangsjare bekend as Mooirivier, Mooirivierdorp of Vryburg) is deur AH Potgieter en sy mede-Trekkers aan die standhoudende Mooirivier aangelê, ongeveer tien kilometer stroom op vanaf die huidige ligging van die dorp.
Geen definitiewe dokumentêre getuienis behalwe een, dui daarop dat dit in Desember 1838 gewees het nie. Die een noem egter pertinent dat dit op 22 Desember was.
1880: BELEG VAN PRETORIA
KULTUURDAGBOEK 22 DESEMBER\
Lees volledig by Kultuurdagboek
In die Transvaalse Vryheidsoorlog het die Britse beleg van Pretoria op hierdie dag begin maar dit was van korte duur – net sowat drie maande.
In hierdie tyd het die vasgekeerdes in Pretoria heelwat lief en leed verduur, hoewel die leed blykbaar nooit eintlik van die heel ernstigste was nie. In die Britse kamp in Schoemanstraat het byvoorbeeld 'n vlooiplaag uitgebreek tot groot ontsteltenis en ongerief van die vroue en kinders.
WIE SE NAASTE IS ÉK?
Ons volk se vyande, wat ‘n verdraaide kennis van die Skrifwoord het, vertel gedurig dat die Swartes ons naastes is en dat ons hulle moet liefhê soos onsself. Wat hulle eintlik wil hê, is dat ons onsself in hierdie allesoorstelpende “liefde” moet vernietig. Luister wat die HERE aan ons sê hieroor:
Wie dan van hierdie drie, dink
jy, was die naaste van hom
wat onder die rowers verval het?
En hy antwoord: Hy wat barmhartigheid aan hom bewys het.
LUKAS 10:36-37
In die gelykenis van die barmhartige Samaritaan wat die Here Jesus aan die verwaande wetgeleerde vertel het, het Hy aan hierdie selfvoldane Israeliet meegedeel wie die naaste, wat hy moes liefhê soos homself, onder spesifieke omstandighede kan wees.
1880: KRYGSWET 'MARTJIE LOUW'...
KULTUURDAGBOEK 21 DESEMBER
Lees volledig by Kultuurdagboek
Die gebruik om deur vervorming van 'n persoon se naam of 'n gebeurtenis, dikwels met 'n bewuste ironiese bedoeling, daardeur 'n persoon se aansien en status te verlaag of aan te dui welke afkeer daar jeens iemand bestaan, kom ook in die Suid-Afrikaanse geskiedenis voor. Dit is veral so wanneer die burgers direk geraak is, byvoorbeeld deur anneksasie.
Rondom die anneksasie van ZAR in 1877 en die daaropvolgende Vryheidsoorlog het heelwat van hierdie volksetimologieë ontstaan en was dit veral Britse amptenare en militêre gesagvoerders wat die voorwerpe van Afrikaner-ironie was. Ná die onverwagte anneksasie van die ZAR deur sir T Shepstone in 1877, verwerf hy die naam Duiwel-se-Slypsteen of Die-ou-vuilis-slypsteen.
1900: KITCHENER- MEMORANDUM OOR KONSENTRASIE- KAMPE UITGEREIK
KULTUURDAGBOEK 21 DESEMBER
Lees volledig by Kultuurdagboek
Die totstandkoming van konsentrasiekampe in Suid-Afrika tydens die Tweede Vryheidsoorlog, waardeur 'n bykans onuitwisbare letsel op die Afrikanervolk gelaat is, was in hoofsaak 'n uitvloeisel van die beleid van brandstigting en verwoesting wat deur die Britse militêre owerheid in werking gestel is. Hierdeur is die nie-vegtende deel van die bevolking in die republieke by die oorlog betrek, en die Britse owerheid was van oortuiging dat die aantasting van hul vroue en kinders die Boeremagte tot oorgawe sou dwing.
Die wegvoering van vroue en kinders na kampe sou voorts 'n einde bring aan die bevoorrading van die Boeremagte deur die vroue op die plaas, alles faktore wat 'n spoedige einde van die oorlog in die hand moes werk. Vyftig konsentrasiekampe, waarin tot 110 000 mense oor 'n tydperk van minder as twee jaar gehuisves was, het gevolglik van die einde van 1900 af tot in 1902 tot stand gekom. Die inwonertal van die konsentrasiekampe was byna vier keer meer as die getal krygsgevangenes wat hier te lande en oorsee in kampe aangehou is.
1914: JOPIE FOURIE TEREGGESTEL
KULTUURDAGBOEK 20 DESEMBER
Lees volledig by Kultuurdagboek
Gebore op 27 Augustus 1878 op die familieplaas Wildebeesthoek, distrik Pretoria, het Joseph Johannes (Jopie) Fourie, nadat hy in verskeie skole in Pretoria was, aan die Greykollege, Bloemfontein, studeer. Hy onderbreek sy studie om aan die gevangeneming van Jameson by Doornkop deel te neem en studeer daarna by die Victoria-kollege op Stellenbosch, om uiteindelik tot die kantoor van die Ouditeur-generaal van die ZAR toe te tree.
In die Engelse Oorlog onderskei hy hom as 'n bekwame rapportryer en onverskrokke vegter. Nooit het hy teruggedeins om die gevaarlikste take te onderneem nie. Hy word sodanig verwond dat hy aan die een kant van sy hoof sy sig en gehoor verloor.
1880: SLAG BY BRONKHORST- SPRUIT
KULTUURDAGBOEK 20 DESEMBER
Lees volledig by Kultuurdagboek
Ten einde die Britse garnisoen in Pretoria te versterk, is 'n afdeling van die voetsoldate, 94e Regiment bestaande uit 263 offisiere en manskappe, gelas om onder bevel van lt-kol Philip Anstruther, van Lydenburg na Pretoria te gaan. Die Boerekrygsraad het egter besluit dat hierdie opmars verhinder moet word aangesien 'n konsentrasie van Britse troepemagte in Pretoria vir die Boere 'n lastige situasie kon skep. Gevolglik is komdt Frans Joubert (Frans Held) van Paardekraal na 'n posisie oos van Pretoria gestuur om Anstruther se opmars te stuit.