1800: GRAAFF- REINET SE REBELLE GEVONNIS
KULTUURDAGBOEK 3 SEPTEMBER
Lees volledig by Kultuurdagboek
In 1795 het rebelle van Graaff-Reinet hulle teen Kompanjiegesag verset, landdros HCD Maynier verjaag en 'n 'vrye Republiek' verklaar – onderdanig slegs aan die Republiek van Nederland. Met die eerste Britse verowering van die Kaap in 1795 het die rebelle ook hierdie gesag verwerp maar hulle is later verplig om hulle te onderwerp.
Toe die veldkommandant Adriaan van jaarsveld in 1799 op aanklag van vervalsing gearresteer is, het groot protes gevolg maar die daaropvolgende onrus is deur die owerheid onderdruk.
1919: VRYHEIDS- DEPUTASIE KEER TERUG
Lees volledig by Kultuurdagboek
Op hierdie dag het die Vryheidsdeputasie onder leiding van genl. J.B.M. Hertzog uit Europa in Durban geland, bitter teleurgestel oor die afloop van hulle onderneming. Hertzog, bygestaan deur N.C. Havenga, D.F. Malan, F.W. Spies, E.G. Jansen en Gey van Pittius (sekretaris) het, aangemoedig deur pres. Wilson (VSA) se beklemtoning van die selfbeskikkingsreg van klein nasies as beginsel grondslag vir die vredesonderhandelinge na Wêreldoorlog I, ook na die vredeskonferensie in Parys (Frankryk), 1919, gegaan om namens Suid-Afrika se nasionaalgesindes te pleit vir die herstel van die voormalige Boererepublieke se onafhanklikheid.
1917: OOM JAPIE HELPMEKAAR
Lees volledig by Kultuurdagboek
Op 3 September 1917 publiseer De Burger ‘n brief wat drie vroeër gedateer is, onderteken deur J.E. de Villiers. Hierdie brief en sy ondertekenaar was bestem om ‘n unieke rol te speel in die Helpmekaarbeweging, wat gestig is om rebelle skuld en –boete te delg na die Rebellie van 1914. Jakob Elisa de Villiers (later oom Japie Helpmekaar genoem) is op 31 Desember 1835 op die plaas Waterval, Groot Drakenstein, gebore. Hy was in 1917 ‘n welgestelde boer uit die Paarl, ‘n godsman en ‘n volksman. In sy brief aan De Burger bied hy aan om £500 aan die Helpmekaarbeweging te skenk, mits 500 ander persone bereid sou wees om elk £100 tot die fonds by te dra.
HOE KOM ʼn MENS IN DIE HEMEL? (7)
Ds Andrè van den Berg
Lees reeks by Hoe kom mens in die hemel?
“En by dit alles is daar tussen ons en julle ʼn groot kloof gevestig, sodat die wat hiervandaan wil oorgaan na julle, nie kan nie; en die wat daar is, nie na ons kan oorkom nie” (Luk.16:26).
Sonde vorm ’n diep, onoorbrugbare kloof tussen God en mens. In die Gelykenis van die ryk man en Lasarus sê Vader Abraham vir die ryke: “En by dit alles is daar tussen ons en julle ʼn groot kloof gevestig, sodat die wat hiervandaan wil oorgaan na julle, nie kan nie; en die wat daar is, nie na ons kan oorkom nie”. (Luk.16:26). Daar is ʼn kloof tussen God en mens met net een brug - Jesus Christus en niemand anders nie.
1848: TRANSORANJE TOT BRITSE GEBIED VERKLAAR
KULTUURDAGBOEK 2 SEPTEMBER
Lees volledig by Kultuurdagboek
Die gebied ten noorde van die Oranjerivier is in die veertigerjare van die vorige eeu gekenmerk deur voortdurende botsings tussen verskillende bevolkingsgroepe. Konflik, spanning en onrus het hoogty gevier. En dit sou uiteindelik tot die uitbreiding van die Britse gesag oor gebied lei. Tussen die Afrikaners wat daar woonagtig was, was daar ‘n diep politieke kloof. Die lojaalgesindes onder Michiel Oberholster het Britse onderdaanskap begeer, terwyl die republikeine onder Jan Mocke geensins onder die Britse gesag wou kom nie.
1902: PRETORIA NORMAAL- KOLLEGE GESTIG
KULTUURDAGBOEK 2 SEPTEMBER
Lees volledig by Kultuurdagboek
Die Uitvoerende Komitee van Transvaal het op 10 Julie 1902 besluit om agt erwe en twee huise in Sunnyside, Pretoria, van mnr EF Bourke te koop vir die instelling van 'n normaalkollege.
Op Dinsdag 2 September 1902 het die stigting van die kollege werklik plaasgevind toe mej Maria Elizabeth Bosman van Newcastle haar vir inskrywing aangemeld het.
VAKATURE: HOOFBESTUURDER - RADIO ROSESTAD
RADIO ROSESTAD
Radio Rosestad is ’n Afrikaanse gemeenskapsradiostasie wat in 1994 gestig is en wat gebou is op ‘n Christelike lewens- en wêreldbeskouing. Die stasie, wat op 100.6 FM in Bloemfontein en omgewing uitsaai, fokus op die uitbouing van die Afrikaanse taal sowel as die kultuur, tradisies, belange en gemeenskapsbehoeftes van die Christen-Afrikaner.
Die pos van Hoofbestuurder by Radio Rosestad is tans vakant. Kandidate, wat die missie en visie van die radiostasie onderskryf en wat die nodige kwalifikasies, kundigheid en ervaring het (soos hieronder uiteengesit), sal vir hierdie pos oorweeg word:
• Passie vir die handhaaf en uitbou van Radio Rosestad se visie en missie
• Bestuurservaring in die uitsaaibedryf en kennis van radio (insluitende programme, musiek, advertensies, bemarking, promosies en tegniese aspekte).
• Leierskapsvaardighede en die vermoë om in spanverband te werk is ’n voorvereiste vir die pos
SALARIS: Onderhandelbaar
Radio Rosestad se beleidsdokumente is op aanvraag beskikbaar.
Stuur asseblief u aansoek saam met ’n CV, wat ten minste ‘n persoonlike bekendstelling, werkservaring en tersaaklike kwalifikasies insluit, per e-pos voor 15 September 2018 aan ds. CM Erasmus by die volgende e-pos adres: Hierdie e-posadres word van Spambotte beskerm. Jy moet JavaScript ontsper om dit te lees.
1904:ACVV (VROUE- VERENIGING)
KULTUURDAGBOEK 1 SEPTEMBER
Lees volledig by Kultuurdagboek
Die Afrikanervrou as pioniermens en Voortrekkerleidster is oorbekend. Sy het wondere verrig. Die invloed van die Afrikanervrou ná die ellende van die Tweede Vryheidsoorlog en haar rol met die opheffing van 'n verwarde, vernederde volk wat verstedelik en verarm het, steek egter selfs hoër uit. Georganiseerde vrouebewegings het in ons land immers nie om stemreg en gesag gepleit nie maar het ontstaan om die gemeenheid en beleid van uitwissing ten opsigte van die Afrikanervrou en Afrikanerkind in die konsentrasiekampe deur Brittanje, teen te gaan. Hulp is verleen en protesvergaderings gehou – in Kaapstad, Paarl en op Cradock.
Vroueverenigings het oral ontstaan en kosbare werk verrig, maar verenigde optrede was nodig want die ellende was ontsaglik, en hulp was noodsaaklik soos met die armblanke vraagstuk in 2011.
1900: ZAR DEUR ENGELAND GEANNEKSEER
KULTUURDAGBOEK 1 SEPTEMBER
Lees volledig by Kultuurdagboek
Lord Roberts was van mening dat wanneer hy in besit van Pretoria, die Transvaalse hoofstad, sou wees die Republikeinse magte hulle aan Britse gesag sou onderwerp. Toe Roberts op 5 Junie 1900 Pretoria aan die spits van sy troepe ongehinderd binnegery het, het daar, anders as wat die Britte verwag het, geen versoek om onderwerping van Boerekant gekom nie en moes die oorlog dus voortgesit word.
Sowat twee maande later het die slag by Dalmanutha in die laaste week van Augustus plaasgevind. In die waan dat hierdie vir die Boere verlore slag die einde van alle Boereweerstand sou beteken, het Roberts op hierdie dag die ZAR tot Britse gebied geproklameer.
VERKEERDE BEGRIP VAN APARTHEID
Johan Dorfling
Die begrip apartheid word gereeld misverstaan, hetsy deur onkunde of moedswillig. Van buitelanders wat ver van die toepassing van apartheid leef, kan dit in 'n mate begryp word omdat hulle waningelig is en selfs dink dat swartes nie in dieselfde winkels as die blankes mag koop nie. Maar landgenote wat alhier grootgeword het en die praktyk van kleins af beleef en ken, kan slegs moedswillig optree omdat hulle onder die invloed van kommunisme is wat sommige mense as hoogste gesag erken en 95% van alle mense as minderwaardig reken. Die 95% derdeklas mense, die gepeupel, is gedoem om die kommunistiese regering slaafs te dien.
Om dwase van die waarheid te oortuig, is byna onmoontlik.
DIE MOORD OP DR. VERWOERD (2)
J.J.J. SCHOLTZ
Lees reeks by Die moord op dr HF Verwoerd
“Hoe Gelukkig Lyk Doktor Vandag! ”
Die Dinsdagoggend, 6 September, het dr. en mev. Verwoerd omstreeks sewe-uur per vliegtuig van die militêre lughawe Waterkloof, in Pretoria, na Kaapstad vertrek.
Agter hulle het hulle ’n lang naweek vry van kommer en sorge gehad. (Die Maandag was ’n openbare vakansiedag, Setlaarsdag.) Die grootste deel van die naweek het hulle op hul plaas, Stokkiesdraai, aan die Vaalrivier, deurgebring. Hulle is die Vrydagmiddag na dr. Verwoerd se ontmoeting met hoofman Jonathan daarheen.
1918: DR DF MALAN SE BEROEMDE TOESPRAAK
KULTUURDAGBOEK 31 AUGUSTUS
Lees volledig by Kultuurdagboek
Op hierdie dag spreek dr DF Malan 'n vergadering op Malmesbury toe en bepleit vir die eerste keer onafhanklikheid vir Suid-Afrika. Dr Malan het die onderwerp sterk aangeroer, hoewel sy partyleier, genl JBM Hertzog, en die Nasionale Party self gesê het dat die tyd nog nie daarvoor ryp is nie – maar met die duidelike verstandhouding dat daar ook "aan die ander kant geen anti-republikeinse propaganda gemaak sou word nie". "Aan die ander kant" het egter nie aan dié verstandhouding voldoen nie, en dr Malan het sy openbare onafhanklikheidspleidooie daarna as "geheel onvermydelik" bestempel:
KULTUUR- DAGBOEK 31 AUGUSTUS
Lees volledig by Kultuurdagboek
1. 1918: Lees in hoofartikel waaroor dr DF Malan se onafhanklikheidstoespraak hoofsaaklik gehandel het.
2. 1871: Basoetoeland se administrasie word met dié van die Kaapkolonie verenig.
3. 1929: Die spoorlyn tussen Messina en Beitbrug, die grenspos tussen SA en Zimbabwe, toe nog Rhodesië, geopen.
4. 1977: Die administrasie van Walvisbaai in SWA word na Kaapprovinsie verplaas.
DIE MOORD OP DR.VERWOERD (1)
J.J.J. SCHOLTZ
Lees reeks by Die moord op dr HF Verwoerd
Op die Kruin
“Vandag gaan ’n geskiedkundige dag word,” het mnr. Koos Potgieter, hoofsweep van die Nasionale Party in die Volksraad, op Dinsdag, 6 September 1966, aan die man in die bank agter horn gesê.
Die volgende oomblik het dit ’n geskiedkundige dag geword, maar gans anders as wat mnr. Potgieter of wie ook al kon droom.
Dr. Verwoerd sou die dag praat. Die openbare galerye was stampvol en die Volksraadsaal het vinnig volgeloop. Daar was ’n duidelik merkbare gevoel van gespanne afwagting.
WYSHEIDSTORIES (3)
Skerp Waarnemer
Lees reeks by Wysheidstories
Soek elke storie se les
en omskep dit in dade
DIE WAARDEVOLSTE
Daar was eenmaal 'n belangrike koning wat al baie oud was. Hy het drie seuns gehad: Prins Hooghartig, Prins Ridderhart en Prins Goedhartig. Al drie was goeie, knap seuns wat verskillende opvattings gehad het, sodat dit moeilik was om te besluit wie die ou koning moes opvolg.
Eendag het die koning sy drie seuns laat roep en gesê: "Ek raak elke dag ouer en swakker, en om te kies watter een van julle by my moet oorneem, gaan ek julle toets. Julle moet kos vir net een dag saamneem en dan daardie week die hele koninkryk deursoek na Dit-Wat-Die-Waardevolste-Is. Julle moet self uitvind wat dit is, maar die een wat dit vir my bring, sal koning word."
KULTUUR- DAGBOEK 30 AUGUSTUS
Lees volledig by Kultuurdagboek
1. 1953: Die Familiebybel in die vorm van die State-Vertaling het 'n baie belangrike rol by huisgodsdiens in die Afrikaanse gesinsverband gespeel; hiermee in gedagte is besluit om met die verskyning van die revisie van die Afrikaanse Vertaling, 'n Familiebybel in Afrikaans vir Afrikaanse gesinne beskikbaar te stel.
2. 1955: Rondalia het in 1955 as vakansie-oord by Hibberdene begin onder leiding van C.A.Bisschoff. Spoedig is dit omgeskakel in 'n Toerklub. Dit het gou 'n uiteenlopende reeks diense aan die motorpubliek begin lewer en vakansie-oorde, motelle, en die grootste duikklopwerk- en toetssentrum-organisasie in die land gewoerd met verskeie takkantore en die hoofkantoor in Pretoria. Hulle het ook 'n pragtige toeristeblad uitgegee genoem Die Mylpaal.
ONS IS DUUR GEKOOP
Hannes Ollewagen
1 Kor. 6:12-20
“Want julle is duur gekoop. Verheerlik God dan in julle liggaam en in julle gees wat aan God behoort.” (:20)
Ons hoor gereeld in die moderne musiek en nuusmedia van die sogenaamde reg wat die mens oor homself het. Daarenteen leer die Woord van God dat ons in liggaam en in gees nie aan onsself behoort nie, maar aan God wat ons duur gekoop het.
Die siening van die wêreld is dat die mens aan homself behoort. Hierdie siening leen die mens daartoe om aan elke begeerte van die vlees toe te gee. Die mens moet hiervolgens eintlik maar net aan homself gehoorsaam wees. Hierdie humanistiese siening verhef die mens tot sy eie “god” en as een of ander begeerte jou beetpak, moet jy dit bevredig. Dit is blykbaar die resep vir ‘n “gelukkige” lewe.
BYBEL EN VOLKSTRYD (6)
Ds C R Kotze
Lees reeks by Die Bybel en ons volkstryd
In hierdie reeks word 20 preke aangebied wat almal betrekking het op die Afrikaanse volkslewe en die politiek. Dit is geskryf deur wyle ds. C R Kotze wat as jongman by die Boeremagte tydens die Tweede Vryheidsoorlog aangesluit het. Hy is in ’n veldslag gewond, gevange geneem en na St. Helena as krygsgevangene verban. Hier het hy onder diep geestelike indrukke gekom en besluit om sy lewe te wy aan die bediening van die Goddelike Woord.
GEEN UITLANDER-REGERING NIE
Deut. 17:15: “Dan moet jy sekerlik ’n koning oor jou aanstel wat die Here jou God sal verkies; uit die midde van jou broers uit moet jy ’n koning oor jou aanstel ; jy mag geen uitlander, wat jou broer nie is nie, oor jou aanstel nie”.
GOD het die volk uit die Egiptiese slawerny verlos. God gee hulle wette. God lei die volk na hul vryheidserfenis. Maar die Here sê : As julle daar kom en julle wil ’n koning kies, dan moet julle geen uitlander kies nie. Net een uit jul eie volk. En ’n man wat God vrees. So regeer God oor ’n volk, deur ’n persoon of persone daar in die regering te stel wat God dien.
JONGSTE BYBELVERTALING
Gelowige
Dit is vir my vreemd om van 'n Direkte Bybelvertaling te lees asof wat ons as 'n die betroubare Bybelvertaling beskou het, nie 'n direkte vertaling uit die ou geskrifte was nie. Dit skep verwarring omdat die 1933/53 vertaling juis vanuit die oorspronklike tekste gedoen was in goeie Afrikaans sonder om Afrikaans te verbaster.
In elk geval, ek het op die Internet nagegaan en gevind dat uit verskeie oorde geldige besware aangeteken is teen die vreemde woorde wat nou in die Afrikaanse Bybel ingesluit word. Dit beteken onder andere blykbaar dat Hebreeuse en Griekse woorde as Afrikaans beskou word. Moet ons dan ander tale se woordeskat leer om die Afrikaanse Bybel tuis te kan lees en verstaan? 'n Vriend wat 'n taalkundige is, vertel dat meeste mense se woordeskat in hulle eie tale beperk is tot ongeveer 20 000, miskien tot 30 000 vir 'n klein persentasie indien hulle beroep in daardie rigting is.
1848: GEVEG BY BOOMPLAATS
KULTUURDAGBOEK 29 AUGUSTUS
Lees volledig by Kultuurdagboek
Die republikeinsgesinde Trekkers tussen die Oranje- en Vaalrivier was gekant teen die anneksasie van die gebied deur sir Harry Smith vroeg in 1848. Op versoek van die Winburgers het Andries Pretorius met ‘n mag wat later tot 1 000 aangegroei het, in die Oranjerivier-Soewereiniteit aangekom en die Britse Resident versoek om die land te verlaat.