KULTUURDAGBOEK 9 JANUARIE

Lees volledig by Kultuurdagboek

Die jaar 1940 is gekenmerk deur vergeefse pogings wat aangewend is om die Afrikanerdom polities te verenig. Te midde van hierdie onsekere krisistye het adv JG Strijdom, leier van die Nasionale Party in Transvaal, dit sterk beklemtoon dat Afrikanereenheid alleen op 'n duidelike en ondubbelsinnige republikeinse grondslag verkry kan word.

Hierdie wekroep van Strijdom is op 9 Januarie 1940 deur die spreekbuise van die Nasionale Party uitgedra. Adv Strijdom het naamlik op 8 Januarie op Morgenzon verklaar dat die republikeinse doelstelling van die Afrikaner nie ter wille van eenheid verwater mag word nie omdat dit dan tot nog groter verdeeldheid aanleiding sal gee. Die republikeinse strewe moes dus dien as dié saambindende faktor.

Hannes Ollewagen

Rigters 13:1-25

“En die Gees van die HERE het hom begin drywe in die laer van Dan tussen Sórea en Estáol.” (:25).

‘n Algemene fout wat mense maak, is om te dink dat Jesus Christus eers in die Nuwe Testament figureer. Hy wat Jesus Christus is, het nie eers begin leef toe Hy in Betlehem gebore is nie. Hierdie gebeurtenis was slegs sy verskyning in die vlees om onder ons te woon, maar Hy is van ewigheid af alreeds by God die Vader. “IN die begin was die Woord, en die Woord was by God, en die Woord was God.” (Joh. 1:1). ‘n Deeglike bestudering van die Woord van God leer ook vir ons op verskeie plekke waar Hy alreeds in die Ou Testament aan mense verskyn het. Lees maar gerus met die nodige aandag in Génesis 18 van sy verskyning aan Abraham.

KULTUURDAGBOEK 8 JANUARIE

Lees volledig by Kultuurdagboek

Chroniese oorproduksie en die ongeorganiseerde stand van die wynboere bring mee dat, deur die ywer van CWH Köhler, die Ko-operatiewe Wijnbouers Vereniging van Zuid-Afrika Beperkt, geregisteer word. Hoofsaaklik as 'n stabilisasiefaktor en deur bedryfsleiding, het dit bygedra tot die vooruitgang en welvaart van die wynprodusente.

KULTUURDAGBOEK 8 JANUARIE

Lees volledig by Kultuurdagboek

'n Sterk Britse troepemag onder genl D Baird het die swak garnisoen van genl JW Janssens by Blouberg beslissend verslaan. Dit was die begin van die vestiging van 'n Britse owerheid oor 'n Hollandssprekende bevolking. Die militêre botsing was tegelyk ook simbool van die kultuurstryd tussen Boer en Brit deur baie dekades hierna.

Deur middel van wegewing, die onderwys en kerklike optrede, deur ekonomiese en politieke belemmering en heulery met bedreigers van die Afrikaners en deur middel van verleidingspogings van Afrikaners self, is probeer om Britse oorheersing te bevestig.

Ds. A.E van den Berg

Rassevermenging is onnatuurlik en kunsmatig. Om dit op ʼn veelrassige bevolking af te dwing, het ernstige gevolge en maak rassehaat onafwendbaar. Dit veroorsaak dieselfde soort angs as wat tydens rassebotsings ervaar word en laat ʼn bloedspoor na. Die meer as 52 moorde per dag in Suid-Afrika getuig daarvan. Rassevermenging laat mense onveilig voel en solank as wat mense vir hul lewens vrees, sal hulle diegene wat hul bedreig, haat.

Dit gebeur as die verlede onophoudelik in ʼn vyandige rassepatroon vertolk word en politici se uitsprake met lagwekkende onkunde tot weersinswekkende dreigemente deurspek is. Dit jaag net rassespoke op!

KULTUURDAGBOEK 7 JANUARIE

Lees volledig by Kultuurdagboek

Die politieke situasie in Suid-Afrika en veral onmiddellik na die Uniewording was van so 'n aard dat dit vir 'n sekere groep Afrikaner-politici onmoontlik geword het om aan hulle politieke beskouinge binne die geledere van die Suid-Afrikaanse Party van genl Louis Botha uiting te gee. In die lig daarvan het afgevaardigdes van Transvaal, Kaapland en die Vrystaat van 7 tot 9 Januarie 1914 in die Ramblerssaal in Bloemfontein vergader.

KULTUURDAGBOEK 7 JANUARIE

Lees volledig by Kultuurdagboek

Op hierdie datum het die eerste blad – 'n weekblad wat in die Hollandse taal aan die Kaap uitgegee is – verskyn. Sy naam was De Verzamelaar, sy redakteur J Suaso de Lima (1791 – 1858) van Kaapstad.

De Lima wou nuttige, leersame en vermaaklike leesstof verskaf. Vir die koddigheid is onder meer gesorg deur 'n aantal briewe wat die redakteur self onder skuilname in die Biedermeier-styl geskryf het en wel in 'n taal wat ons vroeë Afrikaans kan noem – soos gepraat deur die gegoede stand buitemense.

  Outobiografie van Robey Leibbrandt:

GEEN GENADE

Lees reeks by Robey Leibbrandt vertel self

Indien lesers die ware weergawe oor die nasionalisme, geloof en waagmoed van Robey Leibbrandt wil weet, moet u hierdie reeks nie misloop nie. Daar het onlangs ‘n liberale weergawe verskyn waarvan die skrywer in ‘n TV-onderhoud op die vraag waarom hy oor Leibbrandt geskryf het, geantwoord het: “’n Mens kan nie net oor goeie mense skryf nie”. Die suggestie wat hy laat dat Leibbrandt ‘n ‘slegte mens’ was, kom ooreen met die liberale inhoud van sy boek.

Drie jong Afrikaners betaal die hoogste tol

Een oggend het Marie Wilz met bedroewende tyding by my aangekom. Hendrik Erasmus is naby Warmbad in die Transvaal deur die polisie doodgeskiet. Ek het gevoel of die wêreld om my in duie stort.

Volgens 'n koerantberig van 25 Junie 1942, het sersant FA. Fourie tydens my verhoor onder andere getuig dat hy op 27 November 1941 na die plaas Buffelshoek, Waterberg, gegaan het. Hy het 'n lasbrief vir die inhegtenisneming van Karel Theron en Hendrik Erasmus gehad.

KULTUURDAGBOEK 6 JANUARIE

Lees volledig by Kultuurdagboek

Die enigste poging van Boerekant om die beleërde Ladysmith stormenderhand te verower, het uitgeloop op die slag by Platrand, suid van Ladysmith. Indie dié posisie verower kon word sou Ladysmith val. Ná 'n verwoede geveg met swaar verliese aan albei kante, moes die Boere onder genl Schalk Burger en hoofkmdt M Prinsloo terugval, deels vanweë onoordeelkundige leiding, maar ook as gevolg van toenemende Britse versterkings.

By geleentheid van MW Pretorius se plegtige beëdiging as eerste president van die Suid-Afrikaanse Republiek op 6 Januarie 1857, is ook die nuwe vlag van die Republiek, die Vierkleur, vir die eerste keer gehys te Potchefstroom. Die ontwerper is waarskynlik ds Dirk van der Hoff.

Marthinus Wessel Pretorius, gebore op 17 September 1819, word in 1853 komdt-genl van Transvaal; in 1855 word hy op Potchefstroom tot provisionele Staatspresident verkies en in 1856 tot Staatspresident.

Ds Andrè vd Berg

Koopbriewe

“So spreek die HERE van die leërskare, die God van Israel: Neem hierdie briewe, hierdie koopbrief, die verseëlde een sowel as hierdie oop brief, en sit hulle in ’n erdepot, dat hulle baie dae kan bly bestaan” (Jer.32:14).

Min dinge is so onaangenaam as onsekerheid. Dit belemmer jou gemoed. Dis soos met ʼn moeilike eksamen; jy gaan net-net gaan slaag of net-net druip. Jy weet nie. Of jy belê geld teen hoë risiko en jy weet nie of jy gaan verloor nie.

Die ergste onsekerheid is om onseker oor jou toekoms te wees. Dit ontneem mense van hoop soos met die Judeërs eeue gelede. Ek verplaas u na die jaar 587vC. Berigte stroom in dat Juda deur Babiloniërs ingeval is. Die bloedspoor wat hulle agterlaat, word al groter en hulle is op pad na Jerusalem!

KULTUURDAGBOEK 5 JANUARIE

Lees volledig by Kultuurdagboek

Gereelde televisie-uitsendings begin in Suid-Afrika nadat daaglikse proefuitsendings reeds op 5 Mei 1975 'n aanvang geneem het. Die uitsendings was uit die staanspoor in kleur, en die PAL-stelsel is gevolg. Daar is vyf ure per dag uitgesaai, met 'n bykomende drie uur sportuisending op Saterdagmiddae.

Die uitsaaityd is gelykop verdeel tussen die twee amptelike tale. Afrikaans en Engels. Die volledige programspektrum is bestryk: nuus, nuusagtergrond en –kommentaar, aktualiteits-, joernaal- en besprekingsprogramme, dokumentêre-programme, drama, musiek, verskeidenheid en sport.

KULTUURDAGBOEK 5 JANUARIE

Lees volledig by Kultuurdagboek

Pres MW Pretorius se pogings om die twee Boererepublieke te verenig, was nie voldoende beweegrede vir die Transvalers om hom op die duur as president van albei state te aanvaar nie.

Terwyl hy in die Vrystaat was, het kmdt-genl Stephanus Schoeman as president van die ZAR waargeneem, maar die nuutverkose Volksraad van 1862 wou Schoeman nie aanvaar nie. Ongekende onderlinge onenigheid het sedertdien hoogty gevier.

KULTUURDAGBOEK 5 JANUARIE

Lees volledig by Kultuurdagboek

Die amptelike opening van die Van Riebeeckfees waarmee die 300-jarige bestaan van die blanke nasie in Suid-Afrika herdenk is, het op Ohrigstad plaasgevind. As hoofspreker het opgetree dr DF Malan, wat by dié geleentheid gesê het dat die doel van die fees eenheid onder alle groepe in Suid-Afrika sal wees. Op sy teken het die Voortrekkers en die Boy Scouts, onderskeidelik die verteenwoordigers van die Afrikaanssprekende en die Engelssprekende jeug, die fees laat begin deur vreugdevure in al die stede aan te steek en die kerkklokke te laat lui.

  Outobiografie van Robey Leibbrandt:

GEEN GENADE

Lees reeks by Robey Leibbrandt vertel self

Indien lesers die ware weergawe oor die nasionalisme, geloof en waagmoed van Robey Leibbrandt wil weet, moet u hierdie reeks nie misloop nie. Daar het onlangs ‘n liberale weergawe verskyn waarvan die skrywer in ‘n TV-onderhoud op die vraag waarom hy oor Leibbrandt geskryf het, geantwoord het: “’n Mens kan nie net oor goeie mense skryf nie”. Die suggestie wat hy laat dat Leibbrandt ‘n ‘slegte mens’ was, kom ooreen met die liberale inhoud van sy boek.

Magaliesberg word my tuiste

Ingehaak het ek en my tante tot by die polisiemotor gestap waaruit een van die speurders die geweer getrek en toe weer laat los het. In die motor het ek drie gewere, twee paar handboeie en 'n lang tou gewaar.

"Kyk hier, tant Babs," het ek ergerlik uitgeroep. Ek het die geweer wat naaste aan die deur gelê het, gegryp en driftig na die eerste klip gestap met die doel om dit aan flenters te slaan. Speurderkonstabel Els het gesien wat my plan was en vinnig na my gestap. Hy het mooi gevra dat ek dit tog asseblief nie moet doen nie. Dit was nie die eerste keer dat ek deur mooi woorde getem is nie. Erg ontstoke het ek die geweer weggesmyt.

KULTUURDAGBOEK 4 JANUARIE

Lees volledig by Kultuurdagboek

Op hierdie dag is Johannes Gert Wolfaardt Jansen se vrou en vier kinders na 'n konsentrasiekamp by Kimberley gebring. Hy is later gevang en weens sogenaamde diefstal van vier perde en koeëls van die Britse leër ter dood veroordeel.

Sy vrou is nooit toegelaat om hom tydens die aanhouding te besoek nie. Sy het sy doodsberig in 'n koerant gelees wat, oopgevou op die plek waar die berig geplaas is, deur 'n Britse soldaat voor haar kamptent laat val is. In die paar uur tussen vonnis en teregstelling op 11 Oktober 1901 het Jansen aan sy vrou 'n briefie geskryf, sy onskuld bely, haar iets oor hulle vee meegedeel, haar in Jesus Christus bemoedig en sy eie droefheid bevestig.