Lees volledig by Kultuurdagboek

1. 1754: Anton Anreith, wat op hierdie dag op Riegel naby Freiburg in Duitsland gebore is, was 'n beskeie en talentvolle kunstenaar wat hom in 1777 aan die Kaap gevestig het waar hy bekendheid verwerf vir sy sierlike beeldhouwerk, ondermeer in die Lutherse Kerk en as skepper van die kansel in die Groote Kerk. In samewerking met die argitek Thibault, is hy verantwoordelik vir die versiering in verskeie Kaapse geboue. In 1805 word die eerste kunsskool in Suid-Afrika deur hom gestig. Hy is op 8 Maart 1822 in sy huis in Bloemstraat, Kaapstad, oorlede.

2. 1906: Lees in hoofartikel oor NP van Wyk Louw wat op hierdie dag gebore is.

Ds. Andrè van den Berg

Here Jesus, wat ‘n duur prys het U nie vir die sonde betaal nie! Dit het U ‘n doringkroon op die hoof, spykers deur die hande en voete en die dood besorg! Wanneer ek sondig, kruisig ek U as’t ware opnuut. Deur my oortredings laat ek U aan ‘n kruis hang en met my ongeloof deurboor ek u sy. Verlos my van hierdie hel in sy embriovorm!

Terwyl ek dikwels liefdeloos, eiegeregtig en harteloos is, is U liefdevol, barmhartig en oneindig teer. Ek is so geneig om van die kwaad boek te hou, terwyl U my telkens vergewe.

Lees volledig by Kultuurdagboek

1. 1855: Pres Jacobus Nicolaas Boshoff word in die amp van staatspresident van die Republiek van die Oranje-Vrystaat bevestig.

2. 1909: Die Christelike sangvereniging ASAF word in Pretoria gestig. Dit kom tot stand deur die ywer van dr S.O. Los, wat in 1908 as predikant van die Geref Kerk Pretoria bevestig is. Dit word op hierdie dag gestig onder leiding van die orrelis Petrus van den Burg, wat ook optree as direkteur van die koor. Die lede van die koor was almal uit die Hollands-Afrikaanse gemeenskap afkomstig. Volgens resensies in De Volkstem het die Asaf-koor 'n hoë peil in sy optredes gehandhaaf en is hy goed deur die publiek ondersteun. Die laaste optrede op 7 April 1926, was 'n uitvoering van die Elia van Mendelssohn, waarna die vereniging ontbind is.

3. 1872: Lees in hoofartikel oor Genl JCG Kemp se lewe.

KULTUURDAGBOEK 10 JUNIE

Lees volledig by Kultuurdagboek

Jan Christoffel Greyling Kemp, gebore op hierdie dag in die Amersfoortdistrik, het sy opleiding aan die Staatsgimnasium in Pretoria ontvang en het daarna onder meer in die kantoor van die mynkommissaris op Krugersdorp gewerk.

Hy het aan die Magato-oorlog in 1895 en die krygsverrigtinge met die Jameson-inval in 1895 tot 1896, deelgeneem. In die Tweede Vryheidsoorlog het hy as lid van die Krugersdorpse kommando aan die eerste gevegte in Natal deelgeneem en is hy in Junie 1900 in Noord-Transvaal tot kommandant verkies. In Februarie 1901 is hy as veggeneraal aangestel, en in dié hoedanigheid het hy sy bekwaamheid en waaghalsigheid getoon in gevegte soos dié by Moedwil op 30 September 1901 en Ysterspruit op 25 Februarie 1902.

Met die vredesonderhandelinge op Vereeniging, was hy een van die ses afgevaardigdes wat teen die vredesvoorwaardes gestem het.

KULTUURDAGBOEK 9 JUNIE

Lees volledig by Kultuurdagboek

Op hierdie dag het die Afrikanereenheidskomitee (AEK), saamgestel uit leiers van die Herenigde Nasionale Party (HNP), die Ossewa-Brandwag (OB), die FAK en die Reddingsdaadbond (RDB), tot stand gekom met die tweelede taak om die breuke in Afrikanergeledere te heel en 'n grondwet vir 'n toekomstige republiek op te stel.

GRONDWET

Reeds op 4 November 1939 het 'n groep Afrikaners in dr HF Verwoerd se kantoor by Die Transvaler in Johannesburg byeengekom om 'n ontwerp-grondwet vir 'n moontlike republiek te bespreek. Die ontwerp sou na voltooiing ter beskikking van die Nasionale Party gestel word. 'n Kommissie onder voorsitterskap van prof LJ du Plessis is saamgestel uit onder meer dr TE Dönges, dr N Diederichs, dr A Hertzog, dr HF Verwoerd, prof CGW Schumann, mnr IM Lombard en prof HB Thom. Om praktiese redes is gevind dat dit beter sou wees as net een mens die ontwerp opstel en dr Verwoerd het die taak op hom geneem.

KULTUURDAGBOEK 9 JUNIE

Lees volledig by Kultuurdagboek

Gestig uit eie bodem, uit eie geledere, met 'n aanvangskapitaal van R1 026 en geïnspireer deur 'n diepgewortelde plaaslike behoefte om eie geldmiddele te mobiliseer, het Volkskas sedert hierdie dag, toe hy as koöperatiewe volksbank geregistreer is, geleidelik gegroei.

Ses jaar later, toe Volkskas se bedrywighede tot dié van 'n handelsbank verbreed het, het 'n ongekende groeitydperk ingetree en is grootskaalse uitbreiding van alle vertakkings van sy besigheid ondervind.

As gevolg van die vereistes van die Bankwet van 1942, het Volkskas dit moeilik gevind om as koöperatiewe vereniging voort te gaan en is dit gevolglik in 1944 kragtens die Maatskappywet van 1926 as Volkskas Beperk geïnkorporeer.

Lees volledig by Kultuurdagboek

1. 1865: Die Tweede Basoetoe-oorlog begin in die OVS.

2. 1902: Dankseggingsdienste word in die Kaapkolonie aan die einde van die Tweede Vryheidsoorlog gehou.

3. 1934: Volkskas, 'n koöperatiewe Afrikanerbank, word met 'n aanvangskapitaal van R1 026 geopen. Lees daaroor in hoofartikel.

4. 1940: 'n Afrikanereenheidskomitee word gestig. Lees meer in hoofartikel hieroor.

Lees reeks by VOLKSREGERING

Natuurlik   –   Doelmatig

Beskrywing  van  die  enigste regverdige  politieke  bedeling

vir  enige  volk,  hetsy klein  in  getalle  of  groot

Dirk  Denker

VRYE  REGERING

Volksregering beteken regte demokrasie (volkvryheid), maar volksregering is 'n veel beter goeie Afrikaanse beskrywing as die Griekse woord wat Totius ook uit ons taal wou weer. Albei woorde beskryf 'n regeringsvorm deur die verteenwoordigers uit die hele enkel volk gekies en nie 'n regeringsvorm bestaande uit verskeie volke nie. Aan volksregering kan daar egter geen verkeerde vertolking gegee word nie. Demokrasie is 'n verwarrende vae begrip.

KULTUURDAGBOEK 8 JUNIE

Lees volledig by Kultuurdagboek

Die Suid-Afrikaanse Nasionale Lewens-Assuransie-Maatskappy is op hierdie dag in Kaapstad onder voorsitterskap van WA Hofmeyr gestig. Die aanvangskapitaal was R50 000.

In 1975 was Sanlam se bates R828 miljoen en het hy ongeveer 650 000 mense verseker. Daar is geraam dat die groep wat uit en rondom Sanlam bestaan het, in 1980 meer as R3 000 miljoen se bates beheer het.

Sanlam se leuse: "Uit die volk gebore om die volk te dien", was die leuse wat die kultuurmanne Willie Hofmeyr, Charlie Louw, PA Malan en ander met die stigting van Sanlam vir die Maatskappy gekies het. Hulle het 'n kapitaalkragtige saak beoog wat vir die verarmde Afrikanervolk geleenthede sou skep.

KULTUURDAGBOEK 8 JUNIE

Lees volledig by Kultuurdagboek

Alexander Merensky is in die omgewing van Liegritz, Neder-Silesië in Pole gebore op hierdie dag. Na sy aankoms in die Kaap in 1858 het hy verlof van die Bapedi-opperhoof, Sekwati, gekry om met sendingwerk te begin en daarmee die grondslag gelê vir sendingwerk deur die Berlynse Sendinggenootskap in Transvaal. In die omgewing van Middelburg het hy mettertyd die model-sendingstasie Bothsabêlo opgerig.

As aardrykskundige het Merensky ook belangrike bydraes gelewer. In 1868 het hy en F Jeppe die eerste kaart van Transvaal geteken en laat druk. Ook het gegewens wat hy aan Karl Mauch beskikbaar gestel het, laasgenoemde gehelp om die Zimbabwe-bouvalle te ontdek.

Merensky se pogings in 1877 om vrede te bewerkstellig tussen die Boere en Sekoekoenie het hom onder verdenking gebring sowel by die Boere as by Shepstone. Toe sy gesondheid boonop ook nog ineenstort het hy in 1882 na Duitsland teruggekeer.

Lees volledig by Kultuurdagboek

1. 1897: Die hoeksteenlegging van die Paleis van Justisie aan die noordekant van Kerkplein het op 'n aanskoulike wyse uitdrukking gegee aan die bedoeling van die republikeinse owerheid met die Kerkplein. Destyds was daar 'n behoefte aan die oprigting van 'n ewe waardige en stylvolle staatsgebou in Italiaanse Renaissance-boustyl reg teenoor die 'Staatsgebouw' en skuins teenoor die toringkerkgebou op die middelpunt van die Kerkplein. Sodoende kon die balans tussen twee kante van die westelike helfte van die Kerkplein en sy middelpunt verkry word. Met die totstandkoming van die Paleis van Justisie, sou die band tussen Kerk en Staat en terselfdertyd tussen die wetgewende, administratiewe, regsprekende en ekonomiese aktiwiteite van die ZAR op die Kerkplein versinnebeeld word.

2. 1837: Lees in hoofartikel oor Alexander Merensky en sy seun Hans, die geoloog/ingenieur.

3. 1918: Sanlam word op hierdie dag gestig. Lees daaroor in hoofartikel.

Johan Dorfling

Voordat met 'n bespreking begin word, moet die presiese aard en betekenis van die begrip rassisme uit geklaar word. In die eerste plek beteken ras dat daar 'n oorsprong van 'n groep mense moes wees voordat 'n ras kon ontstaan. Die groep het uit ouers ontstaan wat kinders gehad het en die kinders se nageslag was nou aan mekaar verbonde sodat broers en susters se kinders neefs en niggies geword het. Mettertyd het hulle uitgebrei tot volgende bloedverwante geslagte totdat stamme gevorm het wat vermeerder het totdat volke tot stand gekom het. Families, volke, rasse, nasies is eensoortige begrippe.

Lees volledig by Kultuurdagboek

1. 1990: FW het seker nog nooit gesien wat is 'n noodtoestand nie - dit kom nog! Die einde van 'n sogenaamde noodtoestand word op hierdie dag deur FW de KLerk, (toe staatspresident nadat hy vir PW Botha op 'n liederlike wyse uit die tuig gedwing het) aangekondig. Hierdie 'noodtoestand' was kunsmatig aangebring, daarby oordrewe beklemtoon en in die kele van die volk afforseer om die oorname in 1994 aan 'n swart kommunistiese regering te regverdig. Die sg noodtoestand was glo as gevolg van opstandige, ontevrede swartes wat kwansuis nie deur 'n blanke regering intoom gehou kon word nie. Dit was alles 'n blufspel deur FW en sy geldmagbase om die blankes in Suid-Afrika te laat glo dat hulle geen ander keuse het as om die land aan die swartes persent te gee nie. Dit sal interessant wees om destyds se doelbewuste opgestoke paar opstandjies met vandag se grootskaalse misdaad en stakings onder dieselfde spul kommuniste te vergelyk, wat daardie vier jaar sekerlik na 'n kinderpartytjie sal laat lyk, veral noudat hulle openlik praat oor die blankes se grond wat hulle met geweld en moord wil afneem.

2. 1898: Lees in hoofartikel oor oud-res FW Reitz as staatsekretaris van die ZAR.

3. 1900: Die Slag van Rooiwal vind op hierdie dag plaas. Meer hieroor in hoofartikel.

4. 1937: Die eerste FAK-Volksangbundel word oorhandig.

1931: 1e KOMITEE VIR FAK- VOLKSBUNDEL

Friday, 07 March 2014 01:06 | Written by Geplaas d Webmeester | | |

KULTUURDAGBOEK 7 MAART

Lees volledig by Kultuurdagboek

Die gedagte aan 'n Afrikaanse liederebundel het by die Afrikaanse Studentebond ontstaan. Gedurende 1929 is begin met die versameling van liedjies, maar aangesien die vordering stadig was, versoek die ASB die FAK in 1930 om die onderneming op groot skaal van stapel te laat loop. Op 'n vergadering van 7 Maart 1931 het die Uitvoerende Komitee van die FAK besluit om aan hierdie versoek gehoor te gee. Die Uitvoerende Komitee het 'n FAK-kommissie aangestel om'n FAK-liederebundel saam te stel.

Die kommissie het bestaan uit dr. Hugo Gutsche (voorsitter), prof. W.J. du P. Erlank (Eitemal) en mnr. Stephen Eyssen.

Op 5 November 1932 het die Liederebundel-komitee sy eerste vergadering gehou en is daar met die opstel van die FAK-Volksangbundel begin. Dit was geen geringe taak nie, en baie probleme het opgeduik. Intussen het dit bekend geword dat 'n uitgewersfirma, J.H. de Bussy, van Pretoria, ook met die opstel van 'n soortgelyke bundel besig is. Die firma het die FAK om samewerking genader en het o.m. onderneem om die druk- en verspreidingskoste te dra. Hierdie voorstel is goedgunstig aanvaar, en so is die voltooiing van die FAK-Volksangbundel aansienlik bespoedig.

Met groot vreugde is die eerste eksemplare van die FAK-Volksangbundel amptelik op die FAK-kongres in Julie 1937 in Bloemfontein in ontvangs geneem. Op gepaste wyse het dr. A.J.R. van Rhijn namens die FAK by hierdie geleentheid gesê: “Hierdie bundel gaan baie beteken en sal van ons 'n singende volk maak. Ek beskou dit as een van die groot bakens wat die FAK in sy reusetaak ingeplant het. As die FAK niks anders sou doen nie, dan het hy al met hierdie bundel 'n monument opgerig wat ewig sal staan."

Sedertdien het die Sangbundel een van die bekendste Afrikaanse publikasies geword, het dit twee nuwe uitgawes en talle herdrukke beleef en is daar met insluiting van 'n volledige woorde-uitgawe sowel as 'n verkorte woorde-uitgawe, genoem die FAK-Feessangboekie, etlike honderdduisende eksemplare versprei.

In 1979 verskyn as deel van die FAK se halfeeufeesviering en onder leiding van prof. Anton Hartman, voorsitter van die redaksiekomitee, 'n vierde uitgawe wat heelwat van sy voorgangers verskil, aangesien daar nou baie meer oorspronklike Afrikaanse liedere opgeneem is en die ou liedere se woorde en musiek met groot nougesetheid hersien is.

KULTUURDAGBOEK  7 JUNIE

Lees volledig by Kultuurdagboek

Roodewal, soos dit in die Tweede Vryheidsoorlog bekend was, is 'n spoorwegstasie in die Koppies-distrik, 55 km noord van Kroonstad op die pad na Vereeniging. Hierdie stasie het eensklaps bekend geword toe genl CR de Wet 'n Britse voorrade trein en talle Engelse troepe daar krygsgevange geneem en 'n enorme voorraad ammunisie en proviand vernietig het.

Die skade wat Brittanje hier gely het is op ongeveer 750 000 pond geskat. Die geveg het die oggend vroeg begin toe De Wet die stasie met 80 man en 'n Krupp-kanon genader het.

KULTUURDAGBOEK 7 JUNIE

Lees volledig by Kultuurdagboek

Francis William Reitz, eertydse Staatpresident van die Republiek van die Oranje-Vrystaat, is op hierdie dag as Staatsekretaris van die ZAR beëdig nadat dr WJ Leyds dié pos in Mei 1898 ontruim het om as buitelandse gesant die belange van die Republiek, wat in groot spanning met Brittanje verkeer het, te gaan behartig.

Nadat Reitz in Desember 1895 om gesondheidsredes as President van die OVS bedank het, het hy sodanig herstel dat hy in Julie 1897 as advokaat in Pretoria gaan praktiseer. In Maart 1898 is hy tot vyfde strafregter van die Republiek benoem en drie maande later as Staatsekretaris.

Die Staatsekretaris het 'n baie belangrike plek in die regeringstelsel van die Republiek gehad.

Hannes Ollewagen

Markus 2:13-17

“En toe Jesus dit hoor, sê Hy vir hulle: Die wat gesond is, het die geneesheer nie nodig nie, maar die wat ongesteld is. Ek het nie gekom om regverdiges te roep nie, maar sondaars tot bekering.” (:17).

Dit was tot groot ontsteltenis van die skrifgeleerdes en Fariseërs dat Jesus saam met tollenaars en sondaars aan tafel gaan. Hulle moes seker gedink het dat as Hy wat God is geweet het wie en wat diegene was wat saam met Hom aan tafel was, sou Hy nie eers in hulle rigting wou kyk nie. Inderdaad het Hy geweet hoe vuil en besmet hulle lewens was, maar ewenwel het Hy geweet dat Hy hulle nie in daardie slegte toestand wil laat nie. Hy nooi hulle om na Hom te kom sodat hulle skoongewas kan word.